Đề kiểm tra tập làm văn số 5 lớp 8 Học kì 2 (có đáp án - Đề 3) - Ngữ Văn Lớp 8

Đề bài: Em hãy thuyết minh về thể thơ lục bát.

Học sinh viết được bài văn thuyết minh. Yêu cầu: biết sử dụng từ, đặt câu, viết văn lưu loát. Về cơ bản, phải nêu được các nội dung sau:

a. Mở bài (0.5đ)

- Giới thiệu về thể thơ lục bát: là sản phẩm riêng, sáng tạo của dân tộc ta.

b. Thân bài (9đ)

- Nguồn gốc hình thành của thể thơ lục bát: Đến nay vẫn chưa xác định được chính xác được thời gian xuất hiện, ra đời của thể thơ này. Bùi Kỷ viết: “Phát nguyên bởi ca dao, phương ngôn, ngạn ngữ đời cổ”... Nhưng những câu lục bát có thời điểm sáng tác được ghi nhận sớm nhất, là bài hát Chúc Làng của Lê Ðức Mao (1462-1529). (Theo Thi Văn Việt Nam của Hoàng Xuân Hãn, 1951). Hoàng Xuân Hãn viết: “Bài thơ này Lê Ðức Mao làm khi còn ở Ðông Ngạc, nghĩa là vào thời điểm trước năm 1504”

(Dẫn theo tiểu luận về Thể thơ lục bát của Viên Linh). (2đ)

- Bố cục của thể thơ lục bát:

+ Bao gồm từ hai câu thơ trở lên. Trong đó thì cứ hai câu ghép lại thành một cặp câu. Các cặp câu bao gồm một câu 6 tiếng (câu lục) và một câu 8 tiếng (câu bát) và xen kẽ cứ một câu lục là câu bát rồi đến cặp câu khác, không giới hạn số câu trong một bài thơ.

+ Bài thơ thường bắt đầu bằng một câu 6 chữ và kết thúc bằng một câu 8 chữ. (3đ)

- Đặc điểm của thể thơ lục bát (4đ):

+ Thường gieo nhịp điệu chẵn.

+ Gieo vần: Thể thơ lục bát thường được gieo vần bằng; tiếng cuối của câu lục hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu bát, tiếng thứ sáu của câu bát hiệp với tiếng cuối của câu lục tiếp; cứ như thế tiếp tục đến hết bài lục bát.

+ Luật thanh trong thơ lục bát: Thơ lục bát có 2 câu chuẩn là câu lục và câu bát. Tiếng thứ 1,3,5 trong câu có thể tự do về thanh, nhưng các tiếng thứ 2,4,6 thì phải tuân theo luật chặt chẽ.

+ Ngôn ngữ thơ là sự kết hợp giữa ngôn ngữ bác học và ngôn ngữ đời thường.

+ Ngoài thể thơ lục bát truyền thống như trên, còn có thơ lục bát biến thể (nới lỏng niêm luật, số chữ).

- Các giai đoạn phát triển của thể thơ lục bát (0.5đ)

- Giá trị của thể thơ: là sản phẩm riêng, là sáng tạo độc đáo, thuần túy của dân tộc, giúp làm phong phú kho tàng thơ ca nước nhà. (0.5đ)

(So sánh với các thể thơ khác, học sinh làm theo gợi ý về dàn ý tương tự)

c. Kết bài (0.5d)

- Khẳng định lại giá trị của thể thơ lục bát đối với nền thơ ca dân tộc nói chung.