Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ (Ngữ văn 12)

I. Khái quát

Tìm hiểu đề: Xác định đề bài, yêu cầu nội dung, phương pháp, phạm vi tư liệu

Dàn ý

Mở bài: Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ được phân tích

Thân bài:

- Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ, phong cách sáng tác, nội dung chính, vị trí thơ…

- Bàn về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật

- Có thể phân tích từng khổ, từng dòng

- Phân tích hình tượng thơ, chỉ ra biện pháp nghẹ thuật, phân tích nhịp điệu, cấu tứ

Kết bài: Khẳng định, đánh giá chung về bài thơ

II. Luyện tập

Dàn ý cho đề bài Phân tích đoạn thơ sau trong bài Tràng giang của Huy Cận

Mở bài: Giới thiệu khái quát về nhà thơ Huy Cận, bài thơ Tràng Giang và đoạn thơ cần phân tích "Lớp lớp... nhớ nhà"

Thân bài:

* Nêu hoàn cảnh sáng tác, cảm xúc bao trùm toàn bài thờ Tràng Giang

- Nội dung bao quát cảnh và tình trong toàn bộ bài thơ

+ Hai câu thơ đầu: Cảnh thiên nhiên lúc chiều tà

+ Một nét vẽ mây núi hùng vĩ

+ Một cánh chim nhỏ tựa bóng chiều

- Thủ pháp tương phản: nỗi lòng cô đơn, nhỏ bé, chấp chới giữa dòng đời

+ Hai câu thơ thể hiện nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương dâng ngập lòng người, nỗi khao khát tìm chỗ dựa cho tâm hồn

Nghệ thuật dùng từ láy âm “dờn dợn” lấy cái không có ngoại cảnh để nói cái có ở lòng người

Đánh giá nội dung và nghệ thuật đoạn thơ

+ Đoạn thơ nói lên sự bơ vơ, nỗi niềm buồn bã của “cái tôi” trữ tình, cảm xúc hướng về quê hương

+ Bài thơ mang vẻ đẹp cổ điển ở hình thức ngôn ngữ, ở bút pháp tả cảnh ngụ tình

Kết bài: Đánh giá chung về đoạn thơ