Kiểm tra tổng hợp cuối năm Lớp 12 (trang 203 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Phần tự luận

Đề 1

Câu 1 (trang 203 sgk ngữ văn 12 tập 2)

* Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài:

- Tô Hoài có tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Thanh Oai, Hà Đông, nhưng ông sinh ra và lớn lên ở làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức (nay là quận Cầu Giấy, Hà Nội).

- Thời trẻ ông lăn lộn kiếm sống bằng nhiều nghề, đôi khi còn thất nghiệp

- Ông tham gia vào kháng chiến, sau đó viết văn và sáng tác nghệ thuật

- Sự nghiệp sáng tác:

+ Ban đầu ông viết thơ có tính lãng mạn, viết truyện võ hiệp nhưng sau đó Tô Hoài chuyển sang viết văn xuôi hiện thực. Và ông được chú ý và độc giả biết tới với tác phẩm nổi bật "Dế Mèn phiêu lưu kí".

+ Tô Hoài thành công với nhiều truyện ngắn và tiểu thuyết nổi tiếng

- Phong cách sáng tác của nhà văn Tô Hoài

+ Diễn tả sự thật đời thường

+ Có hiểu biết phong phú, sâu sắc về tập quán nhiều vùng khác nhau trên đất nước

+ Là nhà văn luôn hấp dẫn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động của người từng trải

- Những tác phẩm nổi tiếng của To Hoài: Dế Mèn phiêu lưu kí, Quê hương, O chuột, Truyện Tây Bắc, Cát bụi chân ai… Đặc biệt truyện ngắn Vợ chồng A Phủ được tặng giải Nhất – Hội nhà văn Việt Nam 1945 – 1955 đến nay vẫn giữ nguyên giá trị và sức hút với nhiều độc giả.

Câu 2 (trang 203): Phân tích giá trị nghệ thuật trong việc tạo tình huống truyện Vợ nhặt

Mở bài:

Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm

"Vợ nhặt" được coi là kiệt tác trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn Kim Lân, đây là truyện ngắn nói về cuộc sống của con người ở làng quê Việt Nam, đó cũng là đề tài chính trong các sáng tác của Kim Lân

- Yếu tố làm nên giá trị tư tưởng, nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn "Vợ nhặt" chính là việc Kim Lân xây dựng thành công tình huống truyện độc đáo.

Thân bài:

Tình huống truyện có vấn đề, hàm chứa mâu thuẫn, đòi hỏi con người cần có thái độ hay hành động thích ứng, qua đó bộc lộ tâm hồn, tính cách, trí tuệ của mình.

- Yếu tố tạo nên tình huống đặc sắc:

+ Nhan đề truyện hấp dẫn, gợi tò mò chú ý cho người đọc

+ Tình huống truyện xây dựng trên những mâu thuẫn éo le, góp phần phản ánh tình cảnh khốn khổ, cùng cực của người dân trong những năm 1945

+ Tràng người trong hoàn ảnh bình thường khó có khả năng lấy được vợ: là dân ngụ cư lép vế trong làng xã, lại nghèo khổ, xấu xí, thô kệch, hơi dở tính. Vậy mà Tràng lấy được vợ, chóng vánh tới mức không thể tin được

+ Hoàn cảnh trớ trêu, Tràng nhặt được vợ ngay lúc nạn đói hoành hành

- Giá trị của tình huống:

+ Tình huống kì lạ, độc đáo, phản ánh hiện thực xã hội trong những năm 1945

+ Đói khát khiến giá trị con người trở nên rẻ rúng, những điều thiêng liêng, đẹp đẽ trở nên bi hài tới tội nghiệp.

+ Sự đói khát khiến cho hình hài, bộ dạng con người tiều tụy, thê lương (cô vợ Tràng nhặt được mặt mũi hốc hác, chỉ còn hai con mắt…)

+ Xót thương cho thân phận con người qua bức tranh hiện thực ngày đói, nhà văn thể hiện tư tưởng nhân đạo trong việc ngợi ca niềm tin, tình yêu thương, che chở giữa người với người.

+ Những khát vọng bình dị về cuộc sống hạnh phúc, an lành

- Giá trị tố cáo:

Thể hiện sự căm hận trước tội ác của bọn thực dân, phát xít khi chúng xâm lược nước ta

Kết bài: Nhà văn đã tạo dựng được một tình huống truyện vô cùng đặc sắc với sự tập trung cao độ những yếu tố tương phản, éo le, khi con người bị đẩy tới đường cùng của nghèo đói.

- Qua đó ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của con người, thể hiện niềm tin, khát vọng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Đề 2

Câu 1 (Trang 203)

Giới thiệu khái quát về tác giả Hê- minh- uê và tác phẩm "Ông già và biển cả":

* Khái quát về tác giả Hê- minh- uê

- Hê- minh- uê là một nhà văn Mỹ để lại ấn tượng sâu sắc trong văn xuôi hiện đại phương Tây, góp phần đổi mới truyện, tiểu thuyết của nhiều thế hệ nhà văn trên thế giới

- Ông từng làm báo, làm phóng viên trên mặt trận cho tới khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai

- Những tác phẩm nổi bật của Hê- minh- uê: Mặt trời vẫn mọc, Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai

- Truyện ngắn của ông được đánh giá là tác phẩm mang phong vị độc đáo

* Tác phẩm "Ông già và biển cả":

- Tác phẩm ra mắt bạn đọc trước khi Hê-minh-uê được tặng giải No-ben văn học.

- Truyện kể về hành trình hai ngày, ba đêm ra khơi đánh cá của ông lão Xan- ti-a- go. Trong khung cảnh mênh mông biển trời, ông lão quyết tâm theo đuổi con cá kiếm.

Hành trình chinh phục con cá kiếm là hành trình nhọc nhằn, dũng cảm của người lao động trong một xã hội vô tình, thể nghiệm thành công và thất bại của người nghệ sĩ đơn độc khi theo đuổi ước mơ sáng tạo, thể hiện mối quan hệ giữa con người với tự nhiên.

- Tác phẩm "Ông già và biển cả" xuất hiện trên phần nổi của ngôn từ không nhiều song với lối viết giản dị, đã tạo nên nhiều tầng ý nghĩa người đọc rút ra tùy theo thể nghiệm, hiểu biết.

Tác phẩm được sáng tác theo nguyên lí tảng băng trôi.

- Tác phẩm "Ông già và biển cả" xuất hiện trên phần nổi của ngôn từ không nhiều, lối viết giản dị xong phần chìm của nó rất lớn.

Câu 2 (trang 203)

"Có ba điều trong cuộc đời mỗi con người nếu đi qua sẽ không lấy lại được: thời gian, lời nói và cơ hội. " - Nêu suy nghĩ của em về ý kiến trên.

Dàn ý:

Mở bài: Trích dẫn ý kiến phần đề bài, gợi cho chúng ta suy nghĩ về những điều quan trọng nhất trong cuộc đời. Cho ta những định hướng sống trong thời đại có quá nhiều thay đổi

Thân bài

* Giải thích các yếu tố có trong quan điểm

- Thời gian có hạn với con người, người ta còn ví thời gian với những thứ quý giá trên đời như: “Thời gian là vàng bạc”

- Lời nói là biểu hiện của tư tưởng, lối sống, đạo đức của con người, vì thế con người luôn phải thận trọng với lời nói của mình

- Khi nói ra phải thực hiện được để giữ chữ tín

- Cơ hội chính là sự may mắn, điều kiện thuận lợi tới để ta có thể thay đổi cuộc sống. Khi cơ hội đến nhưng không biết nắm bắt cơ hội thì rất khó có sự thay đổi đột phá, vì vậy cần tranh thủ tận dụng cơ hội khi chúng tới

* Cần biết sử dụng, tận dụng các yếu tố về thời gian, cơ hội, lời nói

+ Khai thác hiệu quả quỹ thời gian và lời nói để đạt được những mục tiêu về học tập, làm việc, thành quả trong cuộc sống

- Để có thể sử dụng hiệu quả thời gian, lời nói, cơ hội con người cần có hiểu biết, trí tuệ, phải học tập và rèn luyện một cách khoa học

- Khi sống có kế hoạch, mục đích thì ta mới biết sắp xếp và sử dụng quỹ thời gian hợp lý.

- Phê phán những người nói lời khoác lác, khoe mẽ, nói những điều sai sự thật, gây chia rẽ, bất hòa

- Thời gian, lời nói và cơ hội là những điều quý giá nhất trong cuộc sống của mỗi người. Nếu biết sử dụng những điều này sẽ mang lại cho ta nhiều thành công trong cuộc sống.

- Cần phải biết học tập, rèn luyện để có thể sử dụng hiệu quả lời nói, thời gian và biết vận dụng cơ hội để có thể vững tin vào cuộc sống

- Sử dụng các câu ca dao, thành ngữ, nói về giá trị của thời gian, lời nói và cơ hội để minh chứng cho tầm quan trọng của những yếu tố trên

+ Lời nói chẳng mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau

+ Ăn nhai, nói nghĩ.

* Bài học rút ra từ ý kiến trên:

+ Không nên lãng phí thời gian,

+ Cẩn trọng, suy nghĩ thấu đáo, chín chắn trước những điều sắp nói

+ Thời cơ đến phải biết tận dụng và nắm bắt thời cơ.

Kết bài: Khẳng định tầm quan trọng của thời gian, lời nói và cơ hội đối với sự thành công trong cuộc sống