Bài 3: Điều hòa hoạt động gen - Sinh học 12 (ngắn nhất)
Câu 1 trang 18 Sinh học 12: Thế nào là điều hòa hoạt động gen?
Đáp án:
* Điều hòa hoạt động gen là điều hòa lượng sản phẩm của gen được tạo ra.
Câu 2 trang 18 Sinh học 12: Opêron là gì? Trình bày cấu trúc opêron Lac ở E. coli.
Đáp án:
- Opêron là vùng điều hòa chung của các gen cấu trúc có liên quan về chức năng.
- Cấu trúc của Operon Lac ở E. coli gồm có:
+ P (promoter): là vùng khởi động, nơi bám của ARN polimeraza bám vào để khởi động phiên mã.
+ O (operator): là vùng vận hành, nơi liên kết với protein ức chế để ngăn cản phiên mã.
+ Z, Y, A: là các gen cấu trúc thực hiện tổng hợp các enzim tham gia vào phản ứng phân giải đường lactozo.
Lưu ý: Vùng P và vùng R ở phía trước là vùng gen điều hòa, nó không thuộc Operon Lac.
Câu 3 trang 18 Sinh học 12: Giải thích cơ chế điều hòa hoạt động của operon lac.
Đáp án:
Cơ chế điều hòa hoạt động của operon lac: Do các gen cấu trúc của operon lac có vai trò tổng hợp enzim phân giải đường lactozo.
- Trong môi trường không có lactozo: Gen điều hòa nằm trước operon lac sẽ tiến hành phiên mã và dịch mã tạo nên protein ức chế ⇒ protein ức chế liên kết với vùng vận hành O làm ngăn cản quá trình phiên mã của gen cấu trúc ⇒ gen cấu trúc không hoạt động. (điều hòa âm tính)
- Trong môi trường có lactozo: Một số phân tử lactozo liên kết protein ức chế làm biến đổi cấu hình không gian của protein ức chế ⇒ protein ức chế không thể liên kết với vùng vận hành ⇒ mARN polimeraza có thể liên kết với vùng khởi động để tiến hành phiên mã ⇒ mARN của các gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra enzim phân giải lactozo ⇒ lactozo trong môi trường bị phân giải. Khi hết lactozo ⇒ quá trình phiên mã của gen cấu trúc bị dừng lại. (điều hòa dương tính)
⇒ Điều hòa trước phiên mã.
Câu 4 trang 18 Sinh học 12: Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Trong cơ chế điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ, vai trò của gen điều hòa là gì?
A. Nơi tiếp xúc với enzim ARN polimeraza.
B. Mang thông tin quy định protein điều hòa.
C. Mang thông tin quy định enzim ARN polimeraza.
D. Nơi liên kết với protein điều hòa.
Đáp án:
Đáp án đúng là: B. Mang thông tin quy định protein điều hòa.
Trong cơ chế điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ, gen điều hòa có vai trò mang thông tin quy định protein điều hòa.