Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào - Sinh học 12 (ngắn nhất)
Phần 1: Câu hỏi thảo luận
Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 19 trang 79: Với những kiến thức đã học, em hãy đề xuất cách thức nhận biết sơ bộ các cây tứ bội trong số các cây lưỡng bội.
Đáp án:
Cách thức nhận biết sơ bộ các cây tứ bộ trong số các cây lưỡng bội đó là: Thân to và mập hơn, lá to hơn, cây sinh trưởng và phát triển nhanh, quả to hơn nhiều so với cây lưỡng bội.
Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 19 trang 80: Nếu bạn có một con chó mang kiểu gen quý hiếm, làm thế nào bạn có thể tạo ra nhiều con chó có kiểu gen y hệt như con chó của bạn?
Trả lời:
Để tạo ra nhiều con chó có kiểu gen y hệt ta cần sử dụng công nghệ tế bào bằng biện pháp nhân bản vô tính.
Phần 2: Câu hỏi và bài tập
Câu 1 trang 82 Sinh học 12: Giả sử có một giống cây cà chua có gen A quy định một tính trạng không mong muốn (dễ mắc bệnh X). Hãy nêu quy trình tạo thể đột biến mang kiểu gen aa có khả năng kháng bệnh X.
Đáp án:
Quy trình:
- Dùng phương pháp gây đột biến bằng tia phóng xạ làm biến đổi alen A thành alen a. Alen lặn sẽ xuất hiện, có thể ở dạng đồng hợp lặn hay dị hợp. Cho tự thụ phấn cây đã gây đột biến ⇒ đưa các cây con vào môi trường sống có tác nhân gây bệnh X ⇒ cây còn sống sót là cây sống được trong môi trường đó.
- Ví dụ:
Xử lí hạt giống bằng tia phóng xạ để gây đột biến rồi sau đó gieo hạt lên thành cây và cho các cây con nhiễm tác nhân gây bệnh. Sau đó chọn lọc ra các cây có khả năng kháng bệnh. Những cây có khả năng kháng bệnh cho lai với nhau hoặc cho tự thụ phẩn để tạo ra các dòng thuẩn.
Câu 2 trang 82 Sinh học 12: Có hai giống lúa, một giống có gen quy định khả năng kháng bệnh X và một giống có gen quy định khả năng kháng bệnh Y. Bằng cách gây đột biến người ta có thể tạo ra giống mới có cả hai gen kháng bệnh X và Ỵ được không? Giải thích cách tiến hành thí nghiệm. Biết rằng gen quy định bệnh X và gen quy định bệnh Y nằm trên hai NST tương đồng khác nhau.
Đáp án:
Bằng cách gây đột biến người ta có thể tạo ra giống mới có cả hai gen kháng bệnh X và Ỵ. Cách tiến hành thí nghiệm như sau:
- Có thể lai hai giống cây với nhau, sau đó xử lí con lai bằng tác nhân đột biến nhằm tạo ra các đột biến chuyển đoạn NST chứa cả hai gen có lợi.
Câu 3 trang 82 Sinh học 12: Trình bày quy trình tạo giống cây khác loài bằng phương pháp lai tế bào xôma.
Đáp án:
Quy trình tạo giống cây khác loài bằng phương pháp lai tế bào xôma gồm 3 bước như sau:
- Bước 1: Loại bỏ thành tế bào trước khi đem lai ⇒ tạo tế bào trần.
- Bước 2: Cho các tế bào của hai loài vào môi trường đặc biệt để chúng dung hợp với nhau.
- Bước 3: Đưa tế bào lai bào nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để chúng phân chia và tái sinh.
Câu 4 trang 82 Sinh học 12: Giải thích quy trình nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn của phương pháp này.
Đáp án:
- Quy trình nhân bản vô tính ở động vật như sau:
+ Bước 1: Lấy trứng của con cho trứng ra khỏi cơ thể, sau đó loại bỏ nhân của tế bào trứng đó.
+ Bước 2: Lấy nhân của tế bào tách ra từ tế bào vú của con khác rồi đưa vào tế bào trứng đã loại bỏ nhân ở bước 1.
+ Bước 3: Nuôi trứng đã được cấy nhân trong ống nghiệm cho nó phát triển thành phôi sớm.
+ Bước 4: Lấy phôi sớm này cấy vào tử cung con mang thai hộ để phôi phát triển bình thường.
- Ý nghĩa thực tiễn của phương pháp nhân bản vô tính ở động vật đó là: Nhân bản được những cá thể động vật quý hiếm có kiểu gen giống cá thể cho nhân.
Câu 5 trang 82 Sinh học 12: Hãy chọn một loài cây thích hợp trong số loài cây dưới đây để có thể áp dụng chất cônsixin nhằm tạo giống mới đem lại hiệu quả kinh tế cao.
A. Cây lúa
B. Cây đậu tương
C. Cây củ cải đường
D. Cây ngô
Đáp án:
Đáp án đúng là: C. Cây củ cải đường
Bài trước: Bài 18: Chọn giống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp - Sinh học 12 (ngắn nhất) Bài tiếp: Bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen - Sinh học 12 (ngắn nhất)