Soạn văn lớp 11: Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến
Bố cục
- Phần 1 bao gồm 2 câu đầu: Giới thiệu về sự ra đi đột ngột của Dương Khuê
- Phần 2 từ câu 3 tới câu 22: Nhớ về các kỷ niệm giữa 2 người và bộc lộ tâm trạng thời cuộc của tác giả.
- Phần 3 là đoạn còn lại: Niềm đau mất bạn và tâm sự cô đơn vì mất tri kỷ.
Câu 1 Trang 32 Sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập I:
Bài thơ có thể chia thành 3 phần:
- Phần 1 bao gồm 2 câu đầu: Giới thiệu về sự ra đi đột ngột của Dương Khuê
- Phần 2 từ câu 3 tới câu 22: Nhớ về các kỷ niệm giữa 2 người và bộc lộ tâm trạng thời cuộc của tác giả.
- Phần 3 là đoạn còn lại: Niềm đau mất bạn và tâm sự cô đơn vì mất tri kỷ.
Câu 2 Trang 32 Sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập I:
*Kỉ niệm của nhà thơ đối với người bạn của mình
- Cùng thi đỗ làm quan
- Cùng dong chơi mọi chốn non nước
- Cùng ngân nga lời ả đào
- Cùng uống rượu và bình về thơ văn
- Đã cùng trải qua các hoạn nạn, vật đổi sao rời
* Niềm đau, trống vắng khi mất bạn
- Chân tay rụng rời khi biết tin bạn mất
- Rượu ngon lại thiếu có bạn hiền
- Câu thơ hay thiếu người bàn luận
- Đàn kia gảy cũng không có ai thấu hiểu
⇒ Bộc lộ cảm tình thắm thiết giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê. Và tâm trạng lúc đột ngột, khi ngậm ngùi, luyến tiếc, khi lắng đọng thấm sâu chi phối tuổi già của nhà thơ. 2 câu kết là nỗi đau không nước mắt, nỗi đau như dồn vào lòng.
Câu 3 Trang 32 Sách giáo khoa Ngữ văn 11 Tập I:
- Biện pháp nói giảm nói tránh “Bác Dương thôi đã thôi rồi”
- Nghệ thuật vận dụng câu hỏi tu từ trong đoạn cuối bài thơ. Hàng loạt câu thơ như: Làm sao bác vội về ngay; Vội vàng sao đã mải lên tiên, .. Để rồi thả mình vào những câu chới với, hụt hẫng.
Điệp từ không dùng phù hợp với tình huống và độc đáo. Chỉ là 1 lục bát được xếp chồng lên nhau bằng 5 từ không lột tả được hết sự trống trải khi mất đi bạn. Và rồi cô đọng lại trong tiếng khóc thương tâm của một người bạn tri kỉ. Câu thơ cuối nhẹ nhàng nhưng gợi nhiều xót xa, đau xót và tiếc nuối.