Soạn văn lớp 11: Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

- Tác dụng:

+ Giúp nổi bật toàn bộ nét đẹp về nhân cách, tài năng của Huấn Cao

+ Làm sáng tỏ tấm lòng “biệt nhỡn nhân tài” của quản ngục

+ Đề tài tác phẩm từ đó cũng được thể hiện

Câu 2 Trang 114 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Vẻ đẹp của Huấn Cao thể hiện ở những phẩm chất của ông:

- Con người tài hoa, ưu việt, dũng mãnh (tài viết chữ đẹp đẽ, vuông vắn, nổi tiếng khắp tỉnh Sơn, khiến cán bộ quản ngục muốn xin chữ)

- Bản lĩnh dũng cảm của Huấn Cao (Vẫn giữ được sự điềm tĩnh dù ở trong tù)

- Là con người với “thiên lương” trong sáng, cao thượng (thái độ cao đẹp, chia sẻ lời với quản ngục)

- Tác giả xây dựng hình tượng Huấn Cao với dụng ý nghệ thuật:

+ Thể hiện quan niệm nghệ thuật của cái đẹp của tác giả

+ Cái tài phải đi đôi với cái tâm, cái đẹp và cái thiện không thể tách rời: quan niệm tiến bộ của tác giả

Câu 3 Trang 114 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Phẩm chất của viên quản ngục:

- Có thú chơi cao sang, tao nhã - thú chơi chữ

- Là người biết quý trọng giá trị con người (hành động “phân biệt” người tài như Huấn Cao)

- Sở nguyện thanh cao muốn treo chữ Huấn Cao bất chấp hiểm nguy, thái độ bất cần, khinh thường cái chết và tiền bạc

- Nội tâm, hành động và cách cư xử của Huấn Cao thể hiện một nhân cách cao đẹp, một người bạn tâm giao một “tấm lòng trong thiên hạ” tri kỉ, tri âm

+ " Một âm thanh trong trẻo vang lên giữa phòng đàn nơi tiếng nhạc hỗn độn và hỗn loạn

⇒ Quản ngục là người biết giữ lấy "Thiên lương", tôn trọng giá trị, tài năng, con người có tâm hồn nghệ sĩ, yêu cái đẹp

Câu 4 Trang 114 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

- Nguyễn Tuân đã miêu tả “cảnh tượng như chưa từng có” làm nổi bật vẻ đẹp trang nghiêm, hùng vĩ và bất tử của hình tượng Huấn Cao

+ Cho chữ: Hoạt động nghệ thuật cao cả diễn ra trong gian phòng chật hẹp tối tăm. , ướt át, hôi hám

+ Vẻ đẹp rạng ngời, người nghệ sĩ tô vẽ từng nét chữ không phải là người tự do mà là người tử tù

+ Hình ảnh người tử tù oai phong, lẫm liệt đói lập với viên quản ngục, thơ lại là con người tự do

+ Trật tự trong ngục được đảo ngược: người tử tù cho cái đẹp, dặn dò viên quản ngục

⇒ Sự chiến thắng của lòng nhân ái, của ánh sáng nghệ thuật chân chính. Làm nổi bật nhân cách cao quý, ngang tàng của Huấn Cao

Câu 5 Trang 114 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

- Nghệ thuật tạo dựng nhân vật: qua bút pháp lý tưởng hóa

- Cảnh cho chữ ở tác phẩm mang nét nghệ thuật tương phản làm nổi bật cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, tính cách với bối cảnh

+ Biện pháp tương phản tả cảnh thể hiện hết vẻ uy nghiêm, rực rỡ

- Ngôn ngữ: giàu hình ảnh và sức biểu cảm, gợi không khí thời thế (cổ kính, linh thiêng... )

Luyện tập

Nhân vật Huấn Cao:

- Hình ảnh của Huấn Cao hấp dẫn về nhân cách, về tài năng, về lòng dũng cảm anh dũng, một con người có vẻ đẹp khí phách hiên ngang

- Một con người sống hào hoa, đầy lòng tự trọng

+ Ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ

+ Những người chọc trời quấy nước chỉ đếm trên đầu ngón tay

- Đại chí đã thất bại, coi thường cái chết, uy quyền mạnh mẽ

+ Chống lại triều đình, bị giam cầm, nhưng không sợ chết

+ Có suy nghĩ và hành động rất phóng khoáng

- Khinh người đại diện cho quyền lực

+ Dũng cảm giữa chốn lao tù

+ Coi thường những người nắm quyền là của mình dâm loạn và độc ác

- Là người yêu cái đẹp, tạo ra cái đẹp

+ Có tài thư pháp

+ Dành tài hoa cho người tri kỉ

Hình ảnh Huấn Cao đẹp đẽ, uy nghiêm của Huấn Cao khi cho chữ quản ngục:

+ Viết chữ vốn thanh cao

+ Hình ảnh tráng lệ của người tù đeo gông, chân vướng xiềng xích tô đậm nét chữ > < hình tượng co ro của thầy thơ lại, run run bưng chậu mực khúm núm, tay vái tạ.

⇒ Hình tượng Huấn Cao phản ánh tư tưởng nghệ thuật của tác giả về cái đẹp: thiên lương cao cả tỏa sáng chính nơi bóng tối và cái ác ngự trị