Soạn văn lớp 11: Bài ca ngất ngưởng (Nguyễn Công Trứ)

Bố cục

- Đoạn 1 bao gồm 6 câu thơ đầu: quan điểm sống ngất ngưởng lúc làm quan

- Đoạn 2 bao gồm 10 câu thơ tiếp theo: quan niệm sống ngất ngưởng lúc về hưu

- Đoạn 3 là phần còn lại: quãng đời lúc cáo quan về hưu

Câu 1 Trang 39 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

"Ngất ngưởng" là từ láy tượng hình vốn được sử dùng sự vật ở độ cao chênh vênh, không có sự ổn định

- Từ "ngất ngưởng" được sử dụng nói đến sự khác thường, vượt lên dư luận

+ Nhan đề được lặp lại 4 lần, trở thành biểu tượng, lối sống, thái độ sống vượt qua thế tục, môi trường kích thích sự tự giác, tài năng, nhân cách cá nhân:

+ Chỉ ra thao lược, tài năng, phong thái ngạo nghễ lúc làm quan

+ Tác giả hơn người vì dám coi thường danh lợi, phú quý, tôn nghiêm.

Câu 2 Trang 39 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Nguyễn Công Trứ biết làm quan là mất tự do nhưng vẫn làm quan vì:

+ Muốn thể hiện tài năng, hoài bão riêng

+ Ông tự cho mình là đã cống hiến hết mình tài năng và tâm huyết nên ông có quyền hơn cả các quan trong triều

=> Ngất ngưởng chính là lối sống tôn trọng trung thực, cá tính, không chấp nhận “khắc kỉ phục lễ” uốn mình theo lễ và danh giáo của Nho gia

Câu 3 Trang 39 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Nguyễn Công Trứ nói về bản thân, kể lại, tự đánh giá

+ Giọng văn tự thuật khảng khái, đầy cá tính

+ Ông đã nhận thức rõ về tài năng, năng lực và lối sống của mình

+ Ông tự hào có 1 cuộc sống tích cực trong xã hội

+ Ông tự hào vì dám sống cho bản thân, bỏ qua những ràng buộc của lễ và danh giáo.

Câu 4 Trang 39 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Các nhà thơ, nhà chính trị nổi tiếng dường như đều gửi gắm tâm sự của mình nói

+ Thể loại hát nói nhanh chóng trở thành thể loại chiếm vị trí độc tôn, trở thành 1 khuynh hướng văn chương

+ Hát nói có ưu điểm là phóng khoáng, truyền tải được quan niệm sống mới của Nho gia

Luyện tập Trang 39 Sách giáo khoa ngữ văn 11 tập I:

Sự khác biệt:

Ngôn ngữ của bài ca ngất ngưởng thích hợp với nội dung, phong thái Nguyễn Công Trứ tự do, có chút kiêu kỳ

Ngôn ngữ của bài ca phong cảnh Hương Sơn nhẹ nhàng, thấm đẫm ý thiền, say đắm lòng người, phong cảnh thiên nhiên của đất nước