Vượt thác (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2)
Bài văn đã miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên dòng sông Thu Bồn, nổi bật bởi vẽ hùng dũng và sức mạnh của con người trước thiên nhiên hùng vĩ.
Đọc hiểu văn bảnCâu 1 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Bố cục: Chia thành 3 phần
- Phần 1: Từ đầu... chuẩn bị vượt nhiều thác nước: trên khúc sông phẳng lặng.
- Phần 2: tiếp theo... khỏi thác Cổ Cò: thuyền băng qua đoạn sông có nhiều thác dữ.
- Phần 3: còn lại: khi thuyền đã qua thác dữ.
Câu 2 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cảnh dòng sông và 2 bên bờ thay đổi theo trật tự thời gian, không gian.
- Chặng 1 - sông êm đềm, phẳng lặng, bãi dâu bạt ngàn, chòm cổ thụ và núi cao.
- Chặng 2 - đoạn thác dữ, nước cao và vách đá cao sừng sững.
- Chặng 3 - đã qua đoạn thác dữ, qua núi cao thấy đồng ruộng.
Vị trí quan sát: trên con thuyền vượt thác đó, người quan sát có thể miêu tả một cách chân thực và linh hoạt về cảnh sắc.
Câu 3 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
* Cảnh con thuyền khi chuẩn bị và vượt thác:
- Tinh thần sẵn sàng: nấu cơm ăn để cho chắc bụng, ...
- Hành động con người: mạnh, nhanh
- Dòng nước trở nên hung hãn: nước từ trên cao phóng...
* Hình ảnh nhân vật dượng Hương Thư:
- Ngoại hình rắn chắc, to khỏe: “như một pho tượng... như một hiệp sĩ”.
- Hành động mạnh mẽ: “đánh trần đứng sau... lấy thế trụ lại”.
* Các cách so sánh để miêu tả nhân vật dượng Hương Thư:
- Dùng thành ngữ: nhanh như cắt, như một pho tượng đồng đúc.
- Sử dụng hình ảnh cường điệu: hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
* Ý nghĩa của hình ảnh so sánh nhân vật dượng Hương Thư giống như “một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh”: người anh hùng đứng trước cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Đối lập với tính cách khi ở nhà là hiền lành. Khẳng định những phẩm chất đẹp và đáng quý của người lao động: bản chất nhút nhát, hiền lành nhưng trong công việc lại nhanh nhẹn và dũng cảm.
Câu 4* (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2): Hình ảnh cây cổ thụ:
- Đoạn đầu: Dọc sông, những chòm cây cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước → chuyển nghĩa ẩn dụ: thiên nhiên cũng lo lắng trước mọi thử thách.
- Đoạn cuối: Dọc sườn núi, các cây to mọc giữa những bụi lúp xúp như các cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước → chuyển nghĩa hoán dụ: thiên nhiên cùng chung niềm vui với chiến thắng con người.
Câu 5 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Hình ảnh thiên nhiên và con người:
- Thiên nhiên thơ mộng, hùng vĩ.
- Con người lao động chất phác nhưng cũng rất anh hùng.
Luyện tập| Sông nước Cà Mau | Vượt thác | |
|---|---|---|
| Thiên nhiên | Sông nước hùng vĩ, hoang dã | |
| Vùng Nam Bộ rộng lớn, khu chợ Năm Căn tấp nập, sông ngòi kênh rạch chằng chịt | Miền trung Trường Sơn có thác nước dữ dội | |
| Nghệ thuật | Từ khái quát đến cụ thể | Trình tự không gian, thời gian |