Ẩn dụ (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2)

Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Cụm từ Người Cha được sử dụng để chỉ Bác Hồ. Có thể ví von như vậy bởi vì tình thương mà Bác dành cho bộ đội giống như người cha đối với đứa con.

Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

- Giống về mặt ý nghĩa, cùng có ý nghĩa so sánh.

- Khác: Vế (A) không xuất hiện, mà được người đó tự liên tưởng và cảm nhận.

Các kiểu ẩn dụ

Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

- thắp (sử dụng lửa châm vào một vật có khả năng cháy): chỉ sự nở hoa – tương đồng về cách thức.

- lửa hồng (ngọn lửa cháy mạnh): chỉ màu của hoa râm bụt – tương đồng về hình thức.

Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Kết hợp 2 hình ảnh: nắng (nhận biết thông qua thị giác) và giòn tan (cảm nhận thông qua xúc giác, thính giác, không nhìn được) tạo thành cụm từ nắng giòn tan mới lạ.

Câu 3 (trang 69 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Những kiểu ẩn dụ: xem Ghi nhớ (SGK –T69)

Luyện tập

Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

- Cách 1: đơn giản, thiếu đi ý nghĩa Người Cha.

- Cách 2: dùng phép so sánh nhưng thiếu đi nghĩa mái tóc bạc – tuổi tác và những khó nhọc vất vả.

- Cách 3: dùng phép ẩn dụ để tạo sự cô đọng, gợi tính hình tượng.

Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Câu	Phép ẩn dụ	Nét tương đồng
a.	ăn quả	Người hưởng thụ – ẩn dụ cách thức
trồng cây	Người làm ra thành quả – phẩm chất
b.	Gần mực thì đen	Cái xấu – phẩm chất
Gần đèn thì sáng	Cái tốt đẹp – phẩm chất
c.	thuyền	Người ra đi – phẩm chất
bến	Người ở lại – phẩm chất
d.	Mặt Trời trong lăng	Bác Hồ – phẩm chất

Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

a. mùi hồi chín chảy qua mặt: Mùi (khứu giác) + chảy (thị giác). Tác dụng: cụ thể và rõ ràng cái đắm say, ngây ngất khi ngửi và cảm nhận mùi hồi chín.

b. Ánh nắng chảy đầy vai: Ánh nắng đã được miêu tả như 1 thứ "chất lỏng" để có thể "chảy" → gợi tả sự sinh động, nắng không chỉ đơn thuần là "ánh sáng" mà còn hiện ra như là một "thực thể" mà có thể nắm, cầm, sờ.

c. Tiếng rơi rất mỏng: Tiếng lá rơi (cảm nhận bằng thính giác) → có hình khối cụ thể (mỏng – xúc giác) và có dáng vẻ (rơi nghiêng – thị giác) tạo nên sự cảm nhận một cách đầy đủ.

d. - trời sao xuyên qua từng kẽ lá

- cơn mưa rào ướt tiếng cười của bố.

Tác dụng: tạo tính hàm súc và giàu hình ảnh cho câu thơ.

Bài trước: Đêm nay Bác không ngủ (trang 67 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Luyện nói về văn miêu tả (trang 71 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2)