Cây bút thần (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)
Chia bố cục thành 4 phần:
- Phần 1: Từ đầu... em vẽ cho thùng: Mã Lương học vẽ và nhận được cây bút thần, em vẽ giúp đỡ những người nghèo khó.
- Phần 2: tiếp theo... phóng như bay: Mã Lương dùng cây bút thần để chống lại tên địa chủ.
- Phần 3: tiếp theo... lớp sóng hung dữ: Mã Lương dùng cây bút thần để trừng trị tên vua, tham lam và hung ác.
- Phần 4: còn lại: Nhân dân truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.
Tóm tắt:
Mã Lương là cậu bé mồ côi, thông minh, nghèo nhưng luôn say mê học vẽ, vẽ giỏi và ao ước có được một cây bút vẽ. Được thần tặng một cây bút thần, Mã Lương vẽ vật nào thì vật ấy đều biến thành vật thực. Em vẽ cho tất cả những người dân nghèo trong làng. Đến tai tên địa chủ, hắn bắt Mã Lương vẽ theo ý muốn của hắn, em quyết không vẽ theo, trừng trị và bỏ đi nơi khác. Em vẽ tranh để kiếm sống, sơ ý đã để lộ năng lực của cây bút thần, vua biết được và đã bắt em vẽ theo ý vua. Vì chống lại ý vua nên em bị bắt vào ngục. Vua đã cướp bút thần và vẽ nhưng không thành, Mã Lương được thả ra, em giả vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng để trừng trị tên vua tham làm và hung ác. Mã Lương trở về với dân làng, đem tài năng của mình để giúp đỡ người nghèo khổ.
Đọc hiểu văn bảnCâu 1* (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương thuộc kiểu nhân vật tốt bụng, có tài lạ, thích giúp đỡ người nghèo, chống lại kẻ tham lam và độc ác. Một số nhân vật tương tự Mã Lương như: Thạch Sanh, Sọ Dừa,...
Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương vẽ giỏi vì:
- Sự đam mê, thông minh, chăm chỉ luyện vẽ và có năng khiếu hội họa.
- Có cây bút thần bằng vàng do thần tặng.
→ Quan hệ: chỉ có bàn tay của người tài năng, đức độ như Mã Lương mới xứng có cây bút thần. Chỉ người có tài đức như vậy mới có thể thổi hồn vào bức tranh, vào sự vật được vẽ.
Câu 3 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương không vẽ những thứ của cải sẵn có mà vẽ cho người nghèo khổ những vật dụng sinh hoạt và các loại phương tiện lao động (cái cuốc, cái cày, cái thùng…); với những kẻ tham lam thì một lòng cự tuyệt, hoặc chống đối, và dùng chính những vật đã vẽ để trừng trị những tên xấu xa đó→ Ngòi bút thần đã giúp đỡ dân nghèo, trừng trị kẻ gian ác.
Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các chi tiết lí thú và gợi cảm:
- Giấc mơ nhận được cây bút thần.
- Mã Lương dùng cây bút thần để chống đối vẽ những con vật bẩn thỉu cho nhà vua, vẽ biển và vẽ cuồng phong để dìm chết vua.
Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Ý nghĩa truyện: Thể hiện mơ ước của nhân dân có sức mạnh kì diệu để giúp đỡ người lao động và trừng trị những kẻ tham lam, độc ác. Khẳng định giá trị nghệ thuật chân chính là dựa trên sự nuôi dưỡng từ thực tế, kèm theo tài năng, đức độ, say mê và có quyết tâm. Tài năng chỉ có ý nghĩa khi được phục vụ nhân dân.
Luyện tậpCâu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Định nghĩa Truyện cổ tích (xem lại Chú thích SGK – trang 53)
- Các truyện cổ tích đã được học: Sọ Dừa, Em bé thông minh, Thạch Sanh, Cây bút thần.
Bài trước: Luyện nói kể chuyện (trang 77 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Danh từ (trang 86 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)