Thánh Gióng (trang 22 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)
Chia bố cục thành 4 phần:
- Phần 1 (Từ đầu... nằm đấy): Sự ra đời của cậu bé Gióng.
- Phần 2 (tiếp... cứu nước): Gióng đòi mẹ cho đi đánh giặc, sự lớn bổng kì lạ.
- Phần 3 (tiếp... lên trời): Gióng dẹp tan quân giặc và bay về trời.
- Phần 4 (còn lại): Nhân dân ghi nhớ tới công ơn và lập đền thờ.
Tóm tắt:
Dưới thời Hùng Vương thứ sáu, làng Gióng có hai vợ chồng bà lão phúc đức, chăm chỉ nhưng không có con. Một hôm bà vợ ra ngoài đồng thấy vết chân to, bà đã ướm chân mình vào vết chân kì lạ kia và về nhà phát hiện mình có thai. Mười hai tháng sau sinh ra một cậu bé khôi ngô, tuấn tú. Lên 3 tuổi mà Gióng chẳng biết đi cũng không biết nói cười.
Giặc xâm lược, nhà vua chiêu mộ người hiền tài, cậu bé Gióng cất tiếng nói yêu cầu vua chuẩn bị cho mình chiếc roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt để đánh giặc. Cậu ăn khỏe và lớn nhanh như thổi. Cả làng phải góp gạo để nuôi.
Giặc đến, chú bé đứng dậy vươn vai biến thành một tráng sĩ cao lớn. Gióng mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt xông ra trận địa đánh tan giặc. Khi roi sắt bị gãy tráng sĩ đã nhổ những cụm tre ven đường để quật giặc. Tráng sĩ một mình một ngựa, chạy lên đỉnh núi cởi bỏ áo giáp sắt rồi cùng ngựa bay lên trời. Nhân dân nhớ ơn cứu nước của tráng sĩ nên lập đền thờ, giờ vẫn còn hội làng Gióng và những dấu tích ao hồ,...
Đọc hiểu văn bảnCâu 1:
- Truyện có các nhân vật: Thánh Gióng, bố mẹ Gióng, nhà vua và sứ giả.
- Nhân vật chính là Thánh Gióng đã được xây dựng một cách kì ảo, tưởng tượng:
+ Ra đời: mẹ mang thai 12 tháng kể từ ngày ướm chân vào vết chân to trên ruộng.
+ Trưởng thành: lên 3 tuổi mà không biết đi, không biết nói cũng chẳng biết cười.
+ Nghe thấy có tiếng sứ giả bỗng cất tiếng nói. Từ đó ăn nhiều và lớn nhanh như thổi.
+ Khỏe mạnh, có thểmặc được áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, vươn vai đã trở thành tráng sĩ.
+ Bay về trời.
Câu 2 : Ý nghĩa những chi tiết:
a. Ca ngợi tinh thần yêu nước của người anh hùng, thể hiện ý chí chống giặc (trẻ con hay người già đều cũng cần phải có ý thức chống giặc).
b. Thể hiện sự kì lạ và sức mạnh, ý thức của người anh hùng.
c. Tinh thần chống giặc của người dân Việt, Gióng là đứa con thể hiện cho sức mạnh toàn dân.
d. Sức mạnh và tầm vóc của anh hùng dân tộc trong hoàn cảnh cấp bách.
đ. Ý nghĩa khắc phục những khó khăn để chống lại quân địch, cây tre – loại cây gần gũi và gắn bó với người dân Việt Nam.
e. Đề cao tinh thần chống giặc tinh thần chính nghĩa, không màng danh lợi của đấu tranh chống giặc, người anh hùng thay trời trị tội những kẻ xâm lược.
Câu 3:
Ý nghĩa hình tượng Thánh Gióng: là biểu tượng rực rỡ về tinh thần yêu nước, sức mạnh phi thường chống lại giặc ngoại xâm của dân tộc, là ước mơ của nhân dân ta về người anh hùng đánh giặc.
Câu 4*:
Truyền thuyết Thánh Gióng có liên quan đến lịch sử dựng nước và giữ nước: thời Hùng Vương, dân tộc ta đã phải chống giặc ngoại xâm phương Bắc để bảo vệ độc lập và huy động sức mạnh của toàn dân tộc. Sử dụng vũ khí ngày càng hiện đại.
Luyện tậpCâu 1:
Có thể chọn những hình ảnh:
- Nghe thấy tiếng sứ giả, Gióng chưa từng biết nói cũng chưa biết cười bỗng cất tiếng nói.
- Gióng ăn nhiều và lớn nhanh như thổi, cả dân làng phải góp gạo để nuôi Gióng.
- Gióng đứng dậy vươn vai một cái đã biến thành một tráng sĩ.
- Gióng cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc, nhổ khóm tre ngang đường quật vào giặc.
- Tráng sĩ cưỡi ngựa lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.
Câu 2:
Hội thi trong nhà trường phổ thông có tên Hội khỏe Phù Đổng vì đó là một hội thi nhằm biểu dương việc rèn luyện sức khỏe và giáo dục tinh thần yêu nước, lấy ý nghĩa về truyền thuyết Thánh Gióng làm biểu tượng cho ý chí và tinh thần yêu nước.
Bài trước: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt (trang 15 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Từ mượn (trang 24 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)