Sự việc và nhân vật trong văn tự sự (trang 37 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)
Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Sự việc trong văn bản tự sự
a.
- Sự việc khởi đầu: (1)
- Sự việc phát triển: (2,3,4,5)
- Sự việc cao trào: (6)
- Sự việc kết thúc: (7)
Những sự việc diễn ra theo một trình tự thời gian, nguyên nhân dẫn tới kết quả.
b. - Những yếu tố trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh:
+ do ai làm: Sơn Tinh, Thủy Tinh.
+ ở đâu: thành Phong Châu, núi Tản Viên, miền biển.
+ lúc nào: đời vua Hùng Vương thứ mười tám.
+ nguyên nhân: tranh chấp cùng cầu hôn Mị Nương của 2 chàng trai.
+ diễn biến: Sơn Tinh đến trước được rước Mị Nương, Thủy Tinh đến sau nên tức giận, dâng nước lên đánh Sơn Tinh.
+ kết quả: Sơn Tinh thắng, từ đó hằng năm Thủy Tinh đều dâng nước lên đánh Sơn Tinh, nhưng đều bị thua.
- Không thể xóa bỏ địa điểm, thời gian, việc Sơn Tinh có tài, việc vua ra điều kiện để kén rể. Vì nếu mất đi một trong số những yếu tố đó, câu chuyện sẽ thiếu một số thông tin, không rõ ràng và cũng không cụ thể.
- Thủy Tinh nổi giận là hoàn toàn. Không cưới được Mị Nương, mà sính lễ vua yêu cầu đều là các thứ dễ tìm thấy trên mặt đất, bất lợi cho Thủy Tinh (có lẽ ngay từ đầu nhà vua đã ưu ái Sơn Tinh hơn).
c. - Sự việc thể hiện mối thiện cảm của người kể với Sơn Tinh và vua Hùng: Sơn Tinh được kể về các tài lạ trước; Sơn Tinh cưới được vợ và chiến thắng; vua Hùng không tự đưa ra cách để chọn rể mà là sự có bàn bạc với Lạc hầu.
- Việc Sơn Tinh thắng Thủy Tinh 2 lần đã thể hiện ý nghĩa luôn chiến thắng thiên tai và lũ lụt của con người.
- Không thể cho Thủy Tinh chiến thắng. Vì sẽ làm mất đi ý nghĩa của câu truyện.
- Không thể xóa bỏ được sự việc "Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước lên... " vì đó là sự việc để lý giải cho sự xuất hiện của lũ.
Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Nhân vật trong loại văn tự sự
a. - Nhân vật chính và được nhắc đến nhiều nhất là Sơn Tinh, Thủy Tinh.
- Vua Hùng, Mị Nương và các Lạc hầu là các nhân vật phụ nhưng cũng rất cần thiết, không thể bỏ.
b. Những nhân vật trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh được kể:
Nhân vật | Tên gọi | Lai lịch | Tài năng | Việc làm |
---|---|---|---|---|
Vua Hùng | Vua Hùng | đời vua thứ 18 | kén rể, bàn bạc với các Lạc hầu | |
Sơn Tinh | Sơn Tinh | vùng núi Tản Viên | vẫy tay… dời núi, tìm được lễ vật cưới trước | cầu hôn, ngăn lũ |
Thủy Tinh | Thủy Tinh | miền biển | hô mưa gọi gió | cầu hôn, dâng nước gây lũ |
Mị Nương | Mị Nương | con gái Vua Hùng | đẹp người đẹp nết | theo Sơn Tinh về |
Lạc hầu | Lạc hầu | bàn bạc |
Câu 1 (trang 38 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
a. Việc làm của các nhân vật: Xem lại mục I. 2. b ở trên.
Vai trò, ý nghĩa của các nhân vật:
- Quyết định cốt lõi, chủ đề của câu chuyện.
- Thể hiện thái độ của người kể.
b. Tóm tắt truyện theo nhân vật chính:
Thần Núi Sơn Tinh và thần Nước Thủy Tinh đều đến cầu hôn công chúa Mị Nương trong dịp vua Hùng kén rể. Vua Hùng không biết nên từ chối ai nên đã đưa ra điều kiện để kén rể, ai đem lễ vật tới trước sẽ được rước Mị Nương. Hôm sau Sơn Tinh tới trước đón Mị Nương về, Thủy Tinh đến sau không cưới được vợ nên tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng thua trận phải rút lui. Về sau hằng năm Thủy Tinh đều dâng nước lên đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại.
c. Nếu đổi nhan đề truyện thành:
- Vua Hùng kén rể hoặc Bài ca chiến công của Sơn Tinh thì chưa thể diễn tả đúng trọng tâm chủ đề truyện, không bao hàm hết nội dung và ý nghĩa.
- Truyện Vua Hùng, Mị Nương, Sơn Tinh và Thủy Tinh thì không thể xác định rõ về nhân vật chính và phụ.
Câu 2 (trang 39 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Bài viết tham khảo:
Hưng là một cậu học sinh lớp 6, là con ngoan trò giỏi. Một lần được bố mẹ đưa đi chơi biển, Hưng thấy vui thích vô cùng. Vì lần đầu Hưng ra biển nên bố mẹ rất lo lắng và căn dặn rất nhiều. Bố có dặn: "Con đừng đi chơi xa quá, đặc biệt là không được chơi ở phía rừng đằng kia, nhỡ bị lạc vào đó thì nguy hiểm lắm". Hưng hào hứng và vâng rất to. Nhưng vừa rời khỏi vòng tay bố mẹ, Hưng đã gặp mấy người bạn cùng lớp. Các bạn rủ nhau chạy về phía rừng chơi trò tìm kho báu, vui quá Hưng liền quên lời bố dặn và theo các bạn ra phía rừng. Rồi lỡ đi sâu vào trong rừng, Hưng và các đã bạn bị lạc.
Lúc sau, bố mẹ không thấy Hưng nên lo lắng đi tìm. Từ lúc trưa nắng cho tới chiều, vẫn chưa thể tìm được con, bố mẹ Hưng đã nhờ tới sự giúp đỡ của đội cứu hộ, họ gặp những người bố và người mẹ của những bạn khác. Đến tối, các nhân viên cứu hộ đã tìm được Hưng và các bạn đang lo sợ ngồi trong rừng tối.
Sau sự việc đó, Hưng đã bị bố trách mắng nặng lời vì lo lắng. Hưng ân hận vô cùng và tự hứa rằng sẽ không bao giờ làm trái lời bố mẹ nữa.
Bài trước: Nghĩa của từ (trang 35 sgk Ngữ văn 6 tập 1) Bài tiếp: Sự tích Hồ Gươm (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1)