Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (trang 139 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2)

Chia bố cục thành 3 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu... cha ông chúng tôi: Mảnh đất thiêng liêng của những người da đỏ.

- Đoạn 2: tiếp theo... đều có sự ràng buộc: thể hiện sự lo lắng và tình cảm với muông thú, thiên nhiên với vùng đất này.

- Đoạn 3: còn lại: Lời căn dặn dành cho những đứa trẻ trong tương lai.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2): Trong đoạn 1:

a. Phép so sánh và nhân hóa được sử dụng:

- Phép nhân hóa:

+ Mảnh đất này – bà mẹ của người da đỏ.

+ Những bông hoa tỏa ngát hương – người chị, người em của chúng tôi.

+ Những vũng nước, những tảng đá – thành viên của một gia đình.

- Phép so sánh:

+ Dòng nước êm ả, óng ánh trôi dưới những con suối, dòng sông – máu của tổ tiên chúng tôi.

+ Tiếng thì thầm của dòng nước – tiếng nói của cha ông chúng ta.

b. Tác dụng của phép so sánh và nhân hóa:

- Làm nổi bật mối quan hệ máu thịt, mật thiết giữa con người với thiên nhiên.

- Tình cảm của người dân da đỏ với “Đất”, gián tiếp thể hiện thái độ với kẻ mua đất.

Câu 2 (trang 139 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2): Đoạn 2:

a.

	Người da đỏ	Người da trắng
Cách sống	trân trọng và yêu mến thiên nhiên, bảo vệ môi trường.	nhịp sống công nghiệp đông đúc, ồn ào, xa rời thiên nhiên.
Thái độ với đất	gắn bó, đất là mẹ.	xem đất như vật mua được, vật khai thác, ngấu nghiến đất đai.

b. Biện pháp nghệ thuật đã được sử dụng:

- Đối lập: anh em > < kẻ thù, ...

- Điệp ngữ:Tôi biết... Tôi biết,...

- So sánh, nhân hóa và dùng những từ ngữ gợi cảm.

Câu 3 (trang 140 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):Đoạn 3:

a. Ý chính: Lời căn dặn dành cuối cùng về việc yêu quý, kính trọng đất đai.

b. Cách hành văn và giọng điệu của đoạn này:

- Giống: sử dụng những điệp ngữ, giọng văn truyền cảm.

- Khác: giọng văn mạnh mẽ và dứt khoát hơn.

c.“Đất là Mẹ”- nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa người với đất, đất chính là nguồn sống, đất đã bao bọc con người, con người cần phải có nghĩa vụ chăm sóc, kính trọng và bảo vệ Đất.

Câu 4 (trang 140 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Phép lặp	Bức thư	Tác dụng
Lặp từ ngữ (điệp ngữ)	tôi biết, mảnh đất, dòng nước, người da trắng,người da đỏ, ...	tăng thêm sức biểu cảm
Lặp kiểu câu	Nếu chúng tôi bán... thì ngài phải; Ngài phải dạy... ; Ngài phải bảo... ; Ngài phải biết... ; Ngày phải giữ gìn...	khẳng định lập luận và nhấn mạnh ý kiến
Lặp sự đối lập	đối lập giữa người da đỏ và người da trắng	nhấn mạnh và làm nổi bật sự khác biệt

Câu 5* (trang 140 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Qua thời gian rất lâu dài, bức thư này vẫn được xem là văn bản hay nói về thiên nhiên bởi vì:

- Giọng văn rất truyền cảm, tác giả đã viết bằng tất cả tình yêu của mình dành cho thiên nhiên và người dân da đỏ.

- Gắn với lịch sử.

- Thông điệp toàn cầu đó cũng chính là vấn đề nhức nhối thời nay, đó là vấn đề bảo vệ thiên nhiên và môi trường.

Luyện tập

Một số câu hay nói về ánh sáng, đất, nước, không khí, thực vật, thú vật:

- Đối với đồng bào của tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong các cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của các loại côn trùng là những điều thiêng liêng...

- Dòng nước êm ả, óng ánh trôi dưới những dòng sông, con suối đâu cũng chỉ là những giọt nước, mà còn là máu của tổ tiên chúng tôi.

- Không khí quả là quý giá đối với những người da đỏ, bởi vì bầu không khí này là của chung, muông thú, cây cối và con người đều cùng nhau hít thở.

- Tôi đã chứng kiến hàng ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên các cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có những đoàn tàu chạy qua.

Bài trước: Viết đơn (trang 131 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (tiếp theo) (trang 141 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2)