Địa Lí 12 Bài 11: Thiên nhiên phân hóa đa dạng - Giải BT Đia lí 12
Phần 1: Câu hỏi thảo luận
Câu hỏi Địa Lí 12 Bài 11 trang 48: Nguyên nhân chủ yếu nào làm cho thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc-Nam?Giải đáp:
Nguyên nhân chủ yếu làm cho thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc-Nam:
- Nhiệt độ trung bình năm tăng dần từ Bắc vào Nam là do càng vào Nam càng gần xích đạo, góc nhập xạ lớn, khoảng cách gần nhất giữa 2 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh càng lớn.
- Biên độ nhiệt trong năm có xu hướng giảm dần từ Bắc vào Nam do sự giảm dần ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.
Câu hỏi Địa Lí 12 Bài 11 trang 48: Quan sát trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam), em có nhận xét gì về sự thay đổi thiên nhiên từ Đông sang Tây.
Giải đáp:
- Từ Đông sang Tây, thiên nhiên nước ta có sự phân chia thành 3 dải rõ rệt:
a. Biển và thềm lục địa
- Vùng biển lớn gấp 3 lần diện tích đất liền. Độ nông – sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng, vùng đồi núi kế bên.
- Thiên nhiên vùng biển nước ta giàu có và đa dạng.
b. Vùng đồng bằng ven biển gồm:
- Đồng bằng Bắc bộ và đồng bằng Nam bộ:
+ Mở rộng các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa rộng.
+ Phong cảnh thiên nhiên xanh tươi, trù phú.
- Dải đồng bằng ven biển Trung bộ:
+ Đồi núi lan ra sát biển, chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, đường bờ biển khúc khuỷu với thềm lục địa hẹp.
+ Các dạng địa hình bồi tụ, mài mòn xen kẽ nhau, các cồn cát, đầm phá khá phổ biến.
+ Thiên nhiên khắc nghiệt, đất đai kém màu mỡ, thuận lợi để phát triển các ngành kinh tế biển.
c. Vùng đồi núi
- Vùng núi Đông Bắc có mùa đông lạnh đến sớm.
- Vùng núi thấp phía nam Tây Bắc mùa đông bớt lạnh nhưng khô hạn, mùa hạ đến sớm.
- Sườn Đông Trường Sơn có mưa vào thu đông, vùng núi Tây Nguyên lại là mùa khô, nhiều nơi khô hạn gay gắt.
- Tây Nguyên vào mùa mưa thì bên sườn Đông Trường Sơn nhiều nơi lại chịu tác động của gió Tây khô nóng.
Câu hỏi Địa Lí 12 Bài 11 trang 48: Em hãy quan sát bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam, nêu dẫn chứng về mối quan hệ đó.
Giải đáp:
- Các đồng bằng châu thổ như đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng Nam Bộ có thềm lục địa nông và rộng.
- Còn ở các khu vực có núi ăn lan ra sát biển như Trung Bộ thì thềm lục địa hẹp và sâu…
Câu hỏi Địa Lí 12 Bài 11 trang 48: Em hãy nêu ảnh hưởng kết hợp của gió mùa với hướng các dãy núi đến sự khác biệt về thiên nhiên giữa hai vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc, giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên.
Giải đáp:
- Giữa hai vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc:
+ Ở vùng núi thấp Đông Bắc, thiên nhiên mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa, gió đông lạnh đến sớm.
+ Ở vùng núi thấp phía nam Tây Bắc lại có cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa: mùa đông bớt lạnh và khô hơn, mùa hạ đến sớm hơn, đôi khi có gió Tây hoạt động, lượng mưa giảm. Ở vùng núi cao Tây Bắc có cảnh quan thiên nhiên giống như vùng ôn đới.
- Giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên:
+ Khi sườn Đông Trường Sơn có mưa vào thu đông, thì ở vùng Tây Nguyên lại là mùa khô, nhiều nơi khô hạn gay gắt.
+ Khi Tây Nguyên vào mùa mưa thì bên sườn Đông Trường Sơn nhiều nơi lại chịu tác động của gió Tây khô nóng.
Phần 2: Câu hỏi và bài tập
Bài 1 trang 50 Địa Lí 12: Qua bảng số liệu, biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, em hãy nêu nhận xét và so sánh chế độ nhiệt, chế độ mưa của 2 địa điểm trên.Giải đáp:
- Chế độ nhiệt:
+ Nhiệt độ trung bình năm của Hà Nội (23,5oC) thấp hơn TP. Hồ Chí Minh (27,1oC).
+ Hà Nội có 3 tháng mùa đông (tháng 12,1 và 2), nhiệt độ dưới 20oC và có 4 tháng (6,7,8,9) có nhiệt độ cao hơn TP. Hồ Chí Minh.
+ TP. Hồ Chí Minh có nhiệt độ cao quanh năm và không có tháng nào nhiệt độ dưới 25oC.
+ Biên độ nhiệt trung bình năm của Hà Nội (12,5oC) cao hơn TP. Hồ Chí Minh (3,1oC).
- Chế độ mưa:
+ Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều có lượng mưa lớn từ tháng 5 đến tháng 10. Lượng mưa trong các tháng này ở TP. Hồ Chí Minh cao hơn Hà Nội (trừ tháng 8).
+ Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có lượng mưa ít từ tháng 11 đến tháng 6. Ở các tháng 11,12, TP. Hồ Chí Minh có lượng mưa cao hơn, nhưng ở các tháng 1 đến 4, TP. Hồ Chí Minh có lượng mưa thấp hơn Hà Nội.
Bài 2: Nêu đặc điểm thiên nhiên nổi bật của phần lãnh thổ phía Bắc và phần lãnh thổ phía Nam nước ta.Giải đáp:
Đặc điểm thiên nhiên nổi bật của phần lãnh thổ phía Bắc và phần lãnh thổ phía Nam nước ta như sau:
* Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra)
- Thiên nhiên đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh.
- Nhiệt độ trung bình năm từ 20oC.
- Có mùa đông lạnh 2-3 tháng, nhiệt độ < 18oC do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.
- Biên độ nhiệt năm lớn.
- Cảnh quan thiên nhiên tiêu biểu là rừng nhiệt đới gió mùa.
- Sự phân mùa làm thay đổi cảnh sắc thiên nhiên:
+ Mùa đông trời nhiều mây, thời tiết lạnh, ít mưa, nhiều loại cây rụng lá.
+ Mùa hạ trời nắng nóng, mưa nhiều cây cối tốt tươi.
- Sinh vật
+ Thành phần động - thực vật nhiệt đới chiếm ưu thế.
+ Ngoài ra còn có các loại cận nhiệt (dẻ, re) và ôn đới (sa mu, pơ mu).
+ Mùa đông ở vùng đồng bằng trồng được rau quả cận nhiệt và ôn đới.
+ Động vật có các loài thú lông dày (gấu, chồn…).
* Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy Bạch Mã trở vào)
- Thiên nhiên mang sắc thái của vùng khí hậu cận xích đạo gió mùa.
- Nhiệt độ trung bình năm trên 25oC.
- Nóng quanh năm, không có tháng nào nhiệt độ dưới 20oC.
- Có hai mùa mưa và mùa khô đối lập nhau, đặc biệt là từ vĩ độ 14oB trở vào.
- Biên độ nhiệt năm nhỏ.
- Cảnh quan thiên nhiên tiêu biểu là đới rừng cận xích đạo gió mùa.
- Sinh vật
+ Thành phần thực vật, động vật phần lớn thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới từ phương Nam (nguồn gốc Mã Lai – Indonexia) đi lên hoặc từ phía tây (Ấn Độ – Mianma) di cư sang.
+ Trong rừng xuất hiện nhiều loài cây chịu hạn, rụng lá vào mùa khô như các loài cây thuộc họ Dầu.
+ Có nơi hình thành loại rừng thưa nhiệt đới khô, nhiều nhất ở Tây Nguyên.
+ Thành phần động vật tiêu biểu là các loài thú lớn vùng nhiệt đới và xích đạo như voi, hổ, báo, bò rừng…Vùng đầm lầy có trăn, rắn, cá sấu…
Bài 3: Nêu khái quát sự phân hóa thiên nhiên theo Đông - Tây. Dẫn chứng về mối liên hệ chặt chẽ giữa đặc điểm thiên nhiên của vùng thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển và vùng đồi núi kề bên.Giải đáp:
- Thiên nhiên có sự phân hóa theo chiều Đông – Tây thành 3 dải rõ rệt, là vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển, vùng đồi núi.
- Dẫn chứng:
+ Đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng Nam bộ núi đẩy về sâu trong đất liền nên các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa mở rộng.
+ Dải đồng bằng ven biển Trung bộ núi ăn sát ra biển nên đường bờ biển khúc khuỷu, thềm lục địa hẹp.
Bài trước: Địa Lí 12 Bài 10: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa (tiếp theo) - Giải BT Đia lí 12 Bài tiếp: Địa Lí 12 Bài 12: Thiên nhiên phân hóa đa dạng (tiếp theo) - Giải BT Đia lí 12