Truyện Kiều của Nguyễn Du - trang 80 SGK Ngữ văn 9

1. Câu 1, tr. 80, SGK

Hướng dẫn giải:

Những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời của Nguyễn Du đã có ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều cụ thể như sau:

- Thời đại: Nguyễn Du sinh trưởng trong thời đại có nhiều biến động dữ dội:

+ Xã hội phong kiến bước vào thời kì khủng hoảng, sâu sắc, phong trào nông dân khởi nghĩa nổ ra liên tục mà đỉnh cao là khởi nghĩa Tây Sơn.

+ Phong trào Tây Sơn thất bại, nhà Nguyễn được thành lập. Những thay đổi kinh thiên động địa đấy đã tác động mạnh mẽ tới tình cảm, nhận thức của ông để hướng ngòi bút vào hiện thực.

- Gia đình: Nguyễn Du là gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học. Nhưng cuộc sống êm đềm trướng rủ màn che với Nguyễn Du không được bao lâu. Nhà thơ mồ côi cha năm 9 tuổi và mồ côi mẹ năm 12 tuổi. Hoàn cảnh gia đình cũng tác động lớn đến cuộc đời Nguyễn Du

- Cuộc đời: Nguyễn Du là người có vốn hiểu biết sâu rộng. Trước những biến động dữ dội của lịch sử, nhà thơ đã sống nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc với nhiều cảnh đời, những con người, những thân phận khác nhau. Ông từng đi nhiều, tiếp xúc nhiều từng trải cuộc sống,... tất cả những điều đó có ảnh hưởng đến sáng tác nhà thơ

2. Câu 2, tr. 80, SGK

Hướng dẫn giải:

Tóm tắt Truyện Kiều theo 3 phần của tác phẩm như sau:

- Phần 1: Gặp gỡ và đính ước: Thúy Kiều là người con gái tài sắc vẹn toàn, sống trong cảnh êm ấm cùng cha mẹ và hai em. Trong buổi du xuân nàng vô tình gặp Kim Trọng. Hai bên nảy sinh tình cảm và chủ động, tự do đính ước.

- Phần 2: Gia biến và lưu lạc: Khi Kim Trọng về quê, gia đình Kiều gặp biến cố lớn. Kiều bán mình chuộc cha, nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho kim Trọng và bị bọn buôn người lừa vào lầu xanh. Kiều gặp Thúc Sinh và được Thúc Sinh cứu thoát khỏi cuộc đời kĩ nữ nhưng lại bị vợ cả của Thúc Sinh đày đọa. Kiều phải trốn đi và nương nhờ cửa Phật. Nhưng không may, Kiều lại rơi vào lầu xanh lần nữa. Ở đây nàng gặp Từ Hải. Từ Hải lấy Kiều làm vợ và giúp nàng báo ân, oán. Do bị Hồ Tôn Hiến lừa, Từ Hải bị giết, Kiều bị ép gả cho viên thổ quan. Đau đớn, tủi nhục, Kiều nhảy sông tự vẫn nhưng được sư Giác Duyên cứu và lại nương nhờ cửa Phật.

- Phần 3: Đoàn tụ: Sau khi biết Kiều bán mình chuộc cha, Kim Trọng đau đớn vô cùng. Tuy đã lấy Thúy Vân nhưng chàng vẫn không nguôi nhớ về mối tình đầu say đắm và quyết tâm đi tìm Kiều. Nhờ gặp sư Giác Duyên, Kiều, Trọng gặp nhau, gia đình đoàn tụ. Kiều chiều ý mọi người kết duyên cùng Kim Trọng nhưng cả hai cùng thề nguyện "duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy".

3. Nêu tóm tắt những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều

Hướng dẫn giải:

Những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều:

- Giá trị nội dung: Truyện Kiều gồm giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo. Truyện Kiều của Nguyễn Du là bức tranh hiện thực về một xã hội bất công, tàn bạo, là tiếng nói thương cảm trước số phận bi kịch của con người, tố cáo những thế lực sống xa khẳng định những khát vọng chân chính của con người

- Giá trị nghệ thuật: ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát đã đạt tới đỉnh cao rực rỡ, nghệ thuật tự sự có bước phát triển vượt bậc.