Bắc Sơn - trang 166 SGK Ngữ văn 9 tập 2
Câu 1, trang 166 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
- Các sự việc trong hồi kịch này diễn ra chủ yếu ở gia đình Thơm - Ngọc:
+ Trước cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản bội của Ngọc, cô vô cùng đau xót, ân hận.
+ Thái và Cửu bị giặc truy bắt đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thoát.
Câu 2, trang 166 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
- Tình huống bất ngờ gay cấn trong vở kịch này là: Trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn, Thái và Cửu lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc ấy chỉ có một mình Thơm ở nhà.
- Tác dụng:
+ Tình huống đó buộc Thơm phải có sự lựa chọn dứt khoát và bằng việc che giấu cho hai người và Thơm đã quyết định đứng về phía cách mạng
+ Tình huống cho thấy rõ bộ mặt phản động của Ngọc - chồng cô
Câu 3, trang 166 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
- Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
+ Hoàn cảnh: Cha, em trai đã hi sinh, mẹ thì hóa điên bỏ đi. Thơm chỉ còn người thân duy nhất là Ngọc - chồng mình nhưng Ngọc cũng đang dần dần lộ bộ mặt Việt gian.
+ Tâm trạng: Sự day dứt, ân hận về cái chết của cha, em và mẹ của Thơm
+ Thái độ với chồng: qua những lời đối thoại giữa Thơm và Ngọc, sự nghi ngờ khiến Thơm luôn tìm cách dò xét ý nghĩ và hành động của chồng để tìm hiểu sự thật.
+ Hành động: Che giấu Thái, Cửu – hai chiến sĩ cách mạng ngay trong buồng mình của Thơm là một hành động khôn ngoan, che mắt Ngọc để bảo vệ chiến sĩ cách mạng.
- Nhân vật Thơm đã có những chuyển biến: từ những nỗi day dứt, đau xót và ân hận của Thơm đến hành động dứt khoát, đứng hẳn về phía cách mạng của cô.
- Ý nghĩa của sự chuyển biến ấy: khẳng định sức mạnh thức tỉnh của cách mạng với quần chúng nhất là với những người trung gian như Thơm
Câu 4, trang 166 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
- Nhân vật Ngọc:
+ Ngọc là tên Việt gian bán nước.
+ Hắn mang tham vọng ngoi lên để thỏa mãn lòng ham muốn địa vị và tiền bạc mà chịu làm tay sai cho giặc.
+ Hắn ra sức truy lùng cách mạng, che giấu bản thân trước Thơm, ngày càng dấn thân vào con đường phản động hai nước hại dân
- Hai nhân vật Thái và Cửu:
+ Thái dày dặn kinh nghiệm, tinh tế trong hành xử (chạy nhầm vào nhà Ngọc nhưng vẫn bình tĩnh, sáng suốt)
+ Cửu hăng hái, nóng nảy, thiếu chín chắn (anh nghi ngờ Thơm, thậm chí còn định bắn cô)
Câu 5, trang 166 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
- Xây dựng tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột, thúc đẩy hành động kịch phát triển
- Thể hiện xung đột
+ Cuộc đối đầu giữa Ngọc với Thái, Cửu trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa bị đàn áp
+ Đồng thời còn bộc lộ xung đột trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy hành động nhân vật.
- Ngôn ngữ đối thoại: với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau
Câu 6: Qua đoạn trích vở kịch Bắc Sơn và những tác phẩm khác mà em đã học, hãy nêu điểm giống và khác nhau giữa hai loại hình kịch và tự sự
Hướng dẫn giải:
- Những điểm giống nhau: là cùng có các biến cố, sự kiện tạo thành cốt truyện, có nhân vật và lời thoại của các nhân vật
- Những điểm khác nhau:
+ Tự sự đều phải có người trần thuật xuất hiện trực tiếp hoặc gián tiếp)
+ Thể kịch:
• Các nhân vật trực tiếp thể hiện trước mắt người xem, người đọc, bằng ngôn ngữ và hành động
• Kịch tập trung vào các xung đột và chỉ có thể diễn ra trong một không gian có giới hạn (để phù hợp với việc diễn trên sân khấu).
Bài trước: Luyện tập viết hợp đồng - trang 157 SGK Ngữ văn 9 Bài tiếp: Tổng kết phần văn học nước ngoài - Ngữ văn 9 tập 2