Nghị luận trong văn bản tự sự - trang 139 SGK Ngữ văn 9
1. Bài tập 1, trang 139 SGK Ngữ văn 9
Hướng dẫn giải:
a. Lời văn trong đoạn trích Lão Hạc đã cho là lời của ông giáo.
b. Người ấy đang thuyết phục chính mình
c. Nội dung thuyết phục: vợ mình không ác để bản thân chỉ buồn chứ không nỡ giận
2. Bài tập 2, tr. 139, SGK
Hướng dẫn giải:
- Tóm tắt các nội dung lí lẽ trong lập luận của nhân vật Hoạn Thư:
+ Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thường tình (nêu một lẽ thường).
+ Ngoài ra tôi cũng đã đối xử rất tốt với cô khi ở gác viết kinh; khi cô trốn khỏi nhà, tôi cũng không cho người đuổi theo (kể công).
+ Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung – chắc gì ai nhường cho ai.
+ Nhưng dù sao tôi cũng đã trót gây đau khổ cho cô nên bây giờ chỉ biết trông nhờ vào lượng khoan dung rộng lớn của cô (nhận tội và đề cao, tâng bốc Kiều).
→ Với lập luận trên, Kiều phải công nhận Hoạn Thư là một người giảo hoạt “Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời”. Và cũng chính nhờ những lập luận ấy mà Hoạn Thư đã đặt Kiều vào một tình thế rất “khó xử”:
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
3. Dẫn ra một đoạn văn tự sự đã học trong đó tác giả sử dụng yếu tố nghị luận và chỉ ra tác dụng của những yếu tố đó
Hướng dẫn giải:
- Đoạn văn giới thiệu:
“Lão chua chát bảo:
- Ông giáo nói phải. Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra nó sung sướng hơn một chút... kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn!...
Tôi bùi ngùi nhìn lão, bảo:
- Kiếp ai cũng thế thôi, cụ ạ! Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng?
- Thế thì không biết nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng? ”....
- Các yếu tố nghị luận và tác dụng của chúng trong đoạn văn
+ Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra nó sung sướng hơn một chút... kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn!...
+ Kiếp ai cũng thế thôi, cụ ạ! Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng?
+ Thế thì không biết nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng? ”....
→ Tạo ra tính triết lí cho câu chuyện đồng thời thể hiện quan niệm suy nghĩ của tác giả về kiếp người.
Bài trước: Tổng kết về từ vựng (tiếp theo) - trang 146 SGK Ngữ văn 9 Bài tiếp: Đoàn thuyền đánh cá - trang 142 SGK Ngữ văn 9