Chuyện người con gái Nam Xương (Trích Truyền kì mạn lục) - trang 51 SGK Ngữ Văn
1. Câu 2 (tr. 51, SGK)
Hướng dẫn giải:
- Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong hoàn cảnh và mỗi hoàn cảnh đã bộc lộ những đức tính phẩm chất tốt đẹp:
+ Cảnh 1: trong cuộc sống vợ chồng, nàng “giữ gìn khuôn phép”.
+ Cảnh 2: khi tiễn chồng đi lính, trong lời dặn dò đầy tình nghĩa của Vũ Nương: nàng không trông mong vinh hiển mà chỉ cầu cho chồng được bình an trở về.
+ Cảnh 3: khi xa chồng, Vũ Nương là người vợ thủy chung, sơn sắt, yêu chồng tha thiết, không những thế nàng còn là một người mẹ hiền, dâu thảo.
+ Cảnh 4: khi bị chồng nghi oan.
• Phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng mình.
• Nói lên nỗi đau đớn, thất vọng
• Hành động tự trẫm mình
→ Vũ Nương là một người phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục, lại đảm đang, tháo vát, thờ kính mẹ chồng rất mực hiếu thảo, một lòng thủy chung với chồng.
2. Trong những nguyên nhân sau đây dẫn đến nỗi oan khuất của Vũ Nương theo em nguyên nhân nào là cơ bản nhất? Vì sao?
A, Chế độ phong kiến đối xử bất nình đẳng với người phụ nữ
B, Chiến tranh gây ra sự xa cách của hai vợ chồng
C, Sự ngây thơ của đứa con tạo ra tình huống đáng ngờ cho người mẹ
D, Thói ghen tuông và tính đa nghi của người chồng
Hướng dẫn giải:
- Chọn đáp án: D
* Nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến nỗi oan khuất của Vũ Nương đó chính là Thói ghen tuông và tính đa nghi của người chồng. Bởi vì đây là nguyên nhân trực tiếp, cơ bản dẫn đến nỗi oan khuất của Vũ Nương
3. Phân tích cách dẫn dắt tình tiết tạo tình huống trong đoạn truyện từ lúc Trương Sinh trở về đến khi Vũ Nương phải gieo mình xuống sông tự vẫn
Hướng dẫn giải:
- Trên cơ sở cốt truyện có sẵn tác giả đã dẫn dắt tình tiết tạo tình huống, tô đậm những tình tiết có tính chất quyết định có ý nghĩa đến quá trình diễn biến của truyện cho hợp lí, tăng cường tính bi kịch và làm cho truyện trở nên hấp dẫn sinh động hơn:
- Cụ thể:
+ Lời nói của đứa con là cái cớ để Trương Sinh nổi máu ghen được đưa ra dần dần và thông tin ngày một gay cấn, làm cho nút thắt ngày một chặt hơn
+ Những lời phân trần dãi bày của Vũ Nương khi bị nghi oan hết lòng hàn gắn hạnh phúc gia đình đang có nguy cơ tan vỡ
+ Thái độ bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ, không tin cả những nhân chứng, nhất quyết không nói ra duyên cớ, một mực mắng nhiếc đánh đuổi vợ đi tạo tính kịch tính cho câu chuyện
+ Hành động quyết liệt, bình tĩnh của Vũ Nương khi tìm đến cái chết đẩy truyện lên mức kịch tính cao độ
4. Câu 5 (tr. 51, SGK)
Hướng dẫn giải:
- Những yếu tố kì ảo trong truyện:
+ Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa.
+ Phan Lang lạc vào động rùa của Linh Phi, được đãi yến tiệc và gặp Vũ Nương, người cùng làng đã chết, rồi được sứ giả của Linh Phi rẽ nước đưa về dương thế.
+ Hình ảnh Vũ Nương hiện ra sau khi Trương Sinh lập đàn tràng giải nỗi oan cho nàng ở bến Hoàng Giang lung linh, huyền ảo, rồi bỗng chốc “bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất”.
- Ý nghĩa và tác dụng của việc đưa các yếu tố kì ảo và trong truyện:
+ Làm hoàn chỉnh thêm những nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương.
+ Tạo nên một kết thúc phần nào có hậu cho tác phẩm, thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về sự công bằng trong cuộc đời.
5. Hình ảnh Vũ Nương trong lần gặp cuối cùng với Trương Sinh ở đoạn kết thúc truyện gợi cho em suy nghĩ gì?
Hướng dẫn giải:
- Đây là một kết thúc phần nào có hậu. Vì Vũ Nương được giải oan, nàng được sống ở chốn thủy cung với các nàng tiên, giống mô típ Thánh Gióng về trời, An Dương Vương xuống biển, Mị Châu chết, máu biến thành ngọc trai… trong truyện cổ tích Việt Nam. Nó thể hiện ước mơ của nhân dân về sự công bằng trong cuộc đời: ở hiền gặp lành, người tốt dù có gặp bao nhiêu oan khuất, cuối cùng cũng sẽ được minh oan, được trả lại thanh danh và phẩm giá.
- Tuy nhiên, kết thúc này vẫn mang màu sắc bi kịch: Vũ Nương trở về uy nghi, rực rỡ nhưng chỉ thấp thoáng, lúc ẩn lúc hiện ở giữa dòng sông rồi vĩnh viễn biến mất. Tất cả chỉ là ảo ảnh, hư vô và mau chóng tan biến, nó góp phần tô đậm nỗi đau của người phụ nữ bạc mệnh. Thực tại lại trở về với thực tại: Vũ Nương vĩnh viễn không thể trở về trần gian, nàng chẳng bao giờ được làm vợ, làm mẹ như mong muốn lớn nhất của đời nàng; chàng Trương vẫn phải trả giá cho hành động phũ phàng của mình, sống trong cảnh phòng không vắng vẻ…ngồi buồn dưới ngọn đèn khuya; bé Đản mãi mãi không còn mẹ…
→ Qua kết thúc truyện này, chúng ta thấy được thái độ căm ghét, lên án của Nguyễn Dữ đối với xã hội bất công đương thời, cái xã hội mà ở đó người phụ nữ không thể có hạnh phúc. Điều đó càng khẳng định nỗi đau xót và niềm thương cảm của tác giả với số phận bi thảm của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến.
6. Trong những nội dung được kể sau đây, theo em nội dung nào là tư tưởng chính được thể hiện sâu đậm trong truyện Người con gái Nam Xương?
A, Ca ngợi phẩm tiết đức hạnh của Vũ Nương
B, Thể hiện khát vọng hạnh phúc gia đình của người phụ nữ và số phận bi kịch của họ
C, Phê phán thói ghen tuông hồ đồ của người đàn ông dẫn đến bi kịch gia đình
Hướng dẫn giải:
B, Thể hiện khát vọng hạnh phúc gia đình của người phụ nữ và số phận bi kịch của họ
Bài trước: Viết bài tập làm văn số 1 – Văn thuyết minh - trang 45 SGK Ngữ văn 9 Bài tiếp: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp - trang 54 SGK Ngữ Văn 9