Cơ quan phân tích thính giác (SH 8 Bài 51)
Câu hỏi Sinh 8 Bài 51 trang 162: Dựa vào hình 51-1, hãy hoàn thiện nốt các thông tin còn thiếu về thành phần cấu tạo của tai và chức năng của chúng.
Tai được chia ra gồm: tai ngoài, tai giữa và tai trong.
* Tai ngoài gồm ……….. có nhiệm vụ là hứng song âm; …………. hướng sóng âm. Tai ngoài được giới hạn với tai giữa bởi ……….. (có đường kính khoảng 1cm).
* Tai giữa là một khoang xương, trong đó có ………. bao gồm xương búa; xương đe và xương bàn đạp khớp với nhau. Xương búa được gắn với màng nhĩ; xương bàn đạp áp vào một màng giới hạn tai giữa với tai trong (gọi là màng cửa bầu dục - có diện tích nhỏ hơn màng nhĩ 18 – 20 lần).
Khoang tai giữa thông với hầu nhờ có vòi nhĩ nên bảo đảm được áp suất hai bên màng nhĩ được cân bằng.
Trả lời:
Tai được chia ra gồm: tai ngoài, tai giữa và tai trong.
* Tai ngoài gồm vành tai có nhiệm vụ là hứng sóng âm; ống tai hướng sóng âm. Tai ngoài được giới hạn với tai giữa bởi màng nhĩ (có đường kính khoảng 1cm).
* Tai giữa là một khoang xương, trong đó có chuỗi xương tai bao gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp khớp với nhau. Xương búa được gắn với màng nhĩ, xương bàn đạp áp vào một màng giới hạn tai giữa với tai trong (gọi là màng cửa bầu dục - có diện tích nhỏ hơn màng nhĩ 18 – 20 lần).
Khoang tai giữa thông với hầu nhờ có vòi nhĩ nên bảo đảm được áp suất hai bên màng nhĩ được cân bằng.
Câu hỏi Sinh 8 Bài 51 trang 163: Dựa vào hình 51-2 kết hợp với các thông tin trên để hiểu rõ về cấu tạo và chức năng của ốc tai.
Trả lời:
* Cấu tạo ốc tai:
- Gồm ốc tai xương và phía trong là ốc tai màng.
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương và quấn quanh trụ ốc 2 vòng rưỡi; gồm màng tiền đình phía trên và màng cơ sở phía dưới và màng bên áp sát vào vách xương của ốc xương tai. Trên màng cơ sở có cơ quan Coocti.
* Chức năng: thu nhận được kích thích của sóng âm.
Câu hỏi Sinh học 8 Bài 51 trang 165: Mô tả cấu tạo của ốc tai qua hình 51-2.
Trả lời:
Cấu tạo ốc tai:
- Gồm ốc tai xương và phía trong là ốc tai màng.
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương và quấn quanh trụ ốc 2 vòng rưỡi, gồm màng tiền đình phía trên và màng cơ sở phía dưới và màng bên áp sát vào vách xương của ốc xương tai. Trên màng cơ sở có cơ quan Coocti.
Câu hỏi Sinh học 8 Bài 51 trang 165: Quá trình thu nhận kích thích của sóng âm diễn ra thế nào để có thể giúp người ta nghe được?
Trả lời:
* Sóng âm từ nguồn âm phát ra được vành tai hứng lấy; truyền qua ống tai vào => làm rung màng nhĩ => truyền qua chuỗi xương tai và làm rung màng “cửa bầu” và làm chuyển động ngoại dịch rồi nội dịch trong ốc tai màng; tác động lên cơ quan Coocti. Sự chuyển động ngoại dịch dễ dàng này là nhờ có màng của “cửa tròn” (ở gần cửa bầu, thông với khoang tai giữa).
* Tùy theo sóng âm có tần số cao (âm bổng) hay thấp (âm trầm); mạnh hay yếu mà sẽ làm cho những tế bào thụ cảm thính giác của cơ quan Coocti ở vùng này hay vùng khác trên màng cơ sở gây hưng phấn; truyền về vùng phân tích tương ứng ở trung ương cho ta nhận biết về những âm thanh đó.
Câu hỏi Sinh học 8 Bài 51 trang 165: Lý giải tại sao ta có thể xác định được âm phát ra từ bên phải hay bên trái?
Trả lời:
* Khi 1 vật dao động và phát ra âm thanh, chúng sẽ tác động lên không khí và làm cho không khí chuyển động dưới dạng sóng. Sóng sẽ lan truyền trong không khí và đến tai của ta; hai lỗ tai có 2 màng nhĩ và 2 màng nhĩ này tiếp nhận sóng từ không khí lan truyền tới. Nếu vật phát ra âm ở phía nào thì nó sẽ tác động lên tai ở phía đó. Tác động này sẽ khiến các noron thần kinh cảm nhận và truyền tới thần kinh trung ương. Ở đó sẽ phân tích âm truyền đến.
Câu hỏi Sinh học 8 Bài 51 trang 165: Tiến hành thí nghiệm sau: Thiết kế 1 dụng cụ giống như ống nghe của bác sĩ như ở hình 51-3. Dùng 2 ống cao su nối với tai có độ dài khác nhau. Nhắm mắt và thử xem, em có cảm nhận như thế nào khi gãi trên màng cao su?
Trả lời:
Ta có cảm giác là âm thanh được phát ra từ bên có ống nối cao su bị ngắn hơn.
Bài trước: Vệ sinh mắt (SH 8 Bài 50) Bài tiếp: Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện (SH 8 Bài 52)