Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn tự sự (trang 27 Ngữ Văn 6 Tập 1)
Câu 1 (trang 27 Ngữ Văn 6 Tập 1):
a) Trường hợp như thế người nghe sẽ muốn biết thêm thông tin:
- Nội dung của câu chuyện cổ tích nào đó.
- Thông tin (tính tình, sở thích, hình dáng, thành tích học tập) của Lan.
- Lý do An bỏ học.
- Một câu chuyện hấp dẫn
→ Người kể cần phải sử dụng phương thức kể phù hợp để cung cấp thêm thông tin mà người nghe muốn biết.
b) - Trong trường hợp trên người được hỏi cần phải kể các việc tốt của Lan như lao động, trong học tập và giúp đỡ bạn bè. Người được hỏi cần phải kể như vậy vì các thông tin đó mới làm sáng tỏ được nhận định Lan là một người tốt và cung cấp đầy đủ thông tin cho người hỏi.
- Nếu người kể, kể 1 câu chuyện không có liên quan gì đến việc thôi học của An thì đó không thể được xem là một câu chuyện có ý nghĩa vì nó không thể đáp ứng được mục đích của người hỏi.
Câu 2 (trang 28 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Truyện Thánh Gióng là kiểu văn bản tự sự vì nó cũng cấp cho người đọc các thông tin sau:
+ Truyện kể về nhân vật Gióng.
+ Ở thời vua Hùng thứ 6
+ Gióng đòi đi đánh giặc.
+ Gióng dẹp tan giặc Ân, cởi bỏ áo giáp sắt và bay về trời.
→ Ý nghĩa: ca ngợi tinh thần yêu nước và tinh thần quả cảm của tráng sĩ Gióng.
- Truyện Thánh Gióng ca ngợi công đức của vị anh hùng Thánh Gióng vì câu chuyện đó kể về quá trình ra đời → trưởng thành → tạo lập chiến công → được suy tôn Thánh của vị anh hùng có công trong việc bảo vệ dân tộc.
- Thứ tự những sự việc theo trình tự của câu chuyện:
+ Việc Gióng chào đời
+ Gióng cất tiếng nói và nhận lời sứ giả
+ Gióng lớn nhanh một cách lạ thường, cưỡi ngựa xông ra trận đánh giặc
+ Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa bay về trời
+ Vua dựng đền thờ và phong danh Thánh Gióng là Phù Đổng Thiên Vương.
⇒ Phương thức tự sự (đặc điểm của loại văn bản theo phương thức tự sự):
+ Trình bày chuỗi những sự việc, sự kiện này → sự kiện sự vật kia → kết quả ⇒ diễn đạt một ý nghĩa.
+ Giải thích sự việc, tìm hiểu con người và nêu vấn đề ⇒ Biểu thị thái độ khen chê.
II. Luyện tậpBài 1 (trang 28 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Truyện 'Ông già và thần chết' dùng phương thức tự sự. Phương thức tự sự được biểu hiện thông qua những câu thoại
- Ý nghĩa: Câu chuyện thể hiện sự thông minh và tài trí của con người.
Bài 2 (trang 28 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Bài thơ 'Sa bẫy' của tác giả Nguyễn Hoàng Sơn dùng phương thức tự sự: vì: Nội dung bài thơ như một câu chuyện có trình tự sự việc, có diễn biến và có kết thúc bất ngờ.
- Có thể kể lại câu chuyện như sau: Bé mây rủ mèo cùng đánh bẫy chuột nhắt bằng cá nướng rất thơm ngon và hấp dẫn. Cả hai đều rất sung sướng khi nghĩ đến cảnh chuột nhắt bị sập bẫy nhưng không may chuột chưa bị sập bẫy thì mèo đã bị sa bẫy.
Bài 3 (trang 28 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Cả hai văn bản đều thuộc loại văn bản tự sự. Vì cả 2 văn bản đều sử dụng để trình bày nội dung sự việc. Tự sự ở đây đóng vai trò kể lại sự việc.
Bài 4 (trang 29 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Có một vị thần thuộc nòi Rồng sống ở dưới nước kết duyên với một vị thần còn con dòng tiên ở trên núi. Hai người kết duyên với nhau và sinh ra cái bọc trăm trứng, trăm trứng nở ra thành trăm người con. 50 mươi người con theo cha xuống biển và 50 người còn lại theo mẹ lên non. Người con trưởng theo mẹ lên non sau này được tôn làm vua lấy hiệu là Vua Hùng Vương khai sáng ra nước Văn Lang. Đó là nguồn gốc của dân tộc Việt ta bây giờ.
Bài 5 (trang 29 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Giang nên kể một cách vắn tắt một vài thành tích của bạn Minh vì nó sẽ thuyết phục các bạn trong lớp hơn.
Bài trước: Soạn bài: Từ mượn (trang 24 Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Sơn Tinh, Thủy Tinh (trang 33 Ngữ Văn 6 Tập 1)