Soạn bài: Lượm (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2)
- Phần 1: 5 khổ thơ đầu: người chú bất ngờ gặp lại cháu trong tư thế một người lính
- Phần 2: 7 khổ tiếp: công việc đi liên lạc và cái chết của cậu bé Lượm
- Phần 3: còn lại: Lượm còn sống mãi trong lòng người chú
I. Đọc hiểu văn bảnCâu 1 (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Bài thơ kể về cậu bé Lượm bằng lời của người chú qua những sự việc:
+ trong không khí chết chóc tang thương những ngày ở Huế người chú tình cờ gặp cậu bé Lượm
+ qua hình ảnh, cử chỉ và lời nói biết Lượm là cậu bé liên lạc nhỏ tuổi rất dễ thương và lạc quan
+ sau đó chú được tin Lượm hi sinh
+ trong khi đi liên lạc Lượm đã bị bắn trên cánh đồng lúa thơm mùi sữa mà bàn tay vẫn còn nắm chặt những bông lúa chín
- Bố cục (như trên)
Câu 2 (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Hình ảnh chú bé Lượm qua đoạn thơ hiện lên với các nét vừa đáng mến vừa đáng yêu:
+ Ngoại hình: loắt choắt, xinh xinh, ca lô đội lệch, như con chim chích, thoăn thoắt, má đỏ bồ quân
→ Thể hiện sự hồn nhiên và đáng yêu cùng nét đẹp khỏe khoắn
+ Cử chỉ: cái đầu nghênh nghênh, mồm huýt sáo vang, chân chạy nhảy hoạt bát trên đường và cười híp mắt
→ Lượm thật hồn nhiên và nhanh nhẹn hoạt bát
+ lời nói: cháu đi liên lạc vui lắm chú à
→ lời tâm sự tràn đầy niềm tự hào và hồn nhiên
- Tác dụng của những từ láy vần nhịp so sánh đã có tác dụng trong việc dựng lên một chân dung rất sinh động và về cậu bé Lượm.
Câu 3 (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Nhà thơ đã hình dung miêu tả về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự ra đi của Lượm:
+ Lượm làm nhiệm vụ nguy hiểm là đi liên lạc giữa 2 làn đạn của trận đánh
+ Lượm phải đi thật nhanh để đưa thư tượng khẩn giữa lúc dòng đạn bay vèo vèo nhưng Lượm vẫn làm nhiệm vụ của mình một cách rất khẩn trương
+ Lượm bị quân địch phát hiện nòng súng bắn tỉa và đã rà trúng đích
+ Lượm ngã xuống trên cánh đồng lúa chín mà tay vẫn nắm chặt bông lúa mà hồn bay giữa đồng ngạt ngào mùi thơm sữa lúa
- Hình ảnh Lượm gợi cho ta những nỗi niềm xúc động và đáng khâm phục, kính trọng
- Các câu thơ khổ thơ có cấu tạo đặc biệt và tác dụng:
+ Ra thế
Lượm ơi!...
→ Thể hiện sự đau đớn và sửng sốt đến lặng người
+ Thôi rồi, Lượm ơi!
→ Lời cảm thán thể hiện niềm tuyệt vọng khi biết tin Lượm không thoát khỏi cái chết
+ Lượm ơi, còn không?
→ Câu thơ được tách thành 1 khổ biểu thị sự nghẹn ngào và không tin Lượm đã hi sinh
+ sự lặp lại 2 khổ thơ 2 và 3 ở phần cuối bài
→ Lượm không chết cậu bé vẫn mãi là cậu bé liên lạc hồn nhiên và đáng yêu đang thực hiện nhiệm vụ trong lòng người đọc và trong tim tác giả.
Câu 4 (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Cách xưng hô
+ theo quan hệ chú cháu như trong nhà: Cháu cười híp mắt
+ quan hệ xã hội: đồng chí (chú đồng chí nhỏ); bè bạn (Lượm ơi còn không)
- Tác dụng: bộc lộ niềm yêu mến và cảm phục của tác giả đối với Lượm
Câu 5 (trang 76 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Tác giả lặp lại 2 khổ thơ ở đoạn đầu với hình ảnh Lượm vui tươi, hồn nhiên vì muốn khẳng định sự sống bất diệt của cậu bé Lượm trong lòng mỗi người đọc và sự trường tồn cùng hồn thiêng sông núi
Luyện tậpĐoạn văn tham khảo
Vẫn như những lần khác, Lượm bỏ thư vào ba lô, khoác lên vai và bước thật nhanh trên con đường mọi ngày vẫn đi. Tuy vậy, hôm nay con đường này đã trở nên nguy hiểm hơn vì phải băng qua mặt trận đầy bom rơi và đạn nổ. Bỗng có một tiếng nổ vang trời, ánh chớp lóe đỏ, Lượm đã nằm xuống và nằm trên cánh đồng lúa. Tay Lượm còn nắm chặt lấy những bông lúa chín thơm, tưởng như cậu bé đang chìm vào giấc ngủ dài thôi. Lượm đã hóa thân vào hồn thiêng sông núi của đất nước và mãi trường tồn bất tử.
Bài trước: Soạn bài: Luyện nói về văn miêu tả (trang 71 Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Mưa (trang 80 Ngữ Văn 6 Tập 2)