Soạn bài: Luyện tập xây dựng bài tự sự kể chuyện đời thường (trang 120 Ngữ Văn 6 Tập 1)
1. Một số đề cùng loại:
- Kể về một việc làm tốt mà em đã làm được
- Kể về một lần em mắc lỗi
- Kể về một người bạn thân của em.
- Kể về một chuyến đi chơi cùng với lớp
2. Theo dõi quá trình thực hiện một đề tự sự
- Bài làm cần bám sát với yêu cầu của đề.
- Những sự việc kể đến đều xoay quanh chủ đề nói về một người ông hiền từ, yêu hoa và yêu cháu.
=> Bài văn đáp ứng được các yêu cầu của đề, những sự việc đưa ra bám sát với chủ đề.
3. Lập dàn ý cho đề văn tự sự.
a) Kể về một kỷ niệm đáng nhớ
Mở bài
– Giới thiệu về ngày đi học đầu tiên đáng nhớ.
– Cảm xúc và những ấn tượng chung
Thân bài
• Chuẩn bị đến trường
– Mọi vật xung quanh, cảnh sắc thiên nhiên, tâm trạng (miêu tả cảnh đan xen với miêu tả nội tâm)
– Chuẩn bị đi đến trường: Sách vở, bút thước và các đồ dùng khác
– Trên đường đi đến trường: Cảnh vật, bạn bè, tâm trạng
• Tới trường
– Cảnh ngôi trường: Cổng trường, các lớp học, sân trường, không khí đông vui, náo nức
– Lớp học: Phòng học mới, cô giáo và những người bạn, đồ dùng trong lớp.
– Tâm trạng và cảm xúc trước những điều mới lạ.
• Sự việc gây ấn tượng
– Cô giáo và một vài bạn đặc biệt trong lớp
– Sự việc nào đó hoặc người bạn cùng bàn đáng ghi nhớ.
– Bài học đầu tiên
Kết bài
– Ý nghĩa của trường lớp đối với tuổi thơ của mỗi người.
– Ấn tượng và cảm xúc sâu sắc của bản thân và lời tự hứa
b) Kể về một chuyện vui sinh hoạt.
Mở bài
- Giới thiệu hoàn cảnh diễn ra câu chuyện.
Thân bài
- Kể lại diễn biến của câu chuyện đó.
+ Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện?
+ Tình huống đáng cười trong câu chuyện đó là gì?
+ Câu chuyện đó kết thúc ra sao?
- Em đã rút ra được điều gì từ câu chuyện đó?
Kết bài: Ấn tượng mà câu chuyện đã để lại trong em là gì?
c) Kể về một người bạn mới quen
Thân bài: kể về một người bạn mới quen
* Kể về lần gặp gỡ đầu tiên:
- Vào năm lớp học mới em đã gặp được người bạn đó
- Lần đầu tiên gặp bạn ấy đã cảm thấy vô cùng đặc biệt: trên tay bạn ấy vừa cầm một ổ bánh mì vừa cầm một hộp sữa, bạn ấy vừa cắn vừa mút
- Chúng em ngồi cùng bàn với nhau.
* Tả về ngoại hình của bạn ấy
- Dáng người
- Trang phục
- Khuôn mặt, tóc, mắt, nụ cười.
* Nói về tính cách và tình cảm của người bạn ấy:
- Bạn ấy rất vui tính và chăm chỉ.
- Học rất giỏi.
- Bạn ấy luôn nhiệt tình giúp đỡ bạn bè.
- Chịu khó học hỏi, thích quan sát và tìm hiểu.
- Có ý thức tự giác giúp đỡ bố mẹ.
- Được mọi người xung quanh yêu quý.
* Mối quan hệ của bạn đối với thầy cô bạn bè.
- Hay quan tâm và giúp đỡ bạn bè
- Ngoan ngoãn và lễ phép với thầy cô giáo.
Kết bài:
- Nêu cảm nghĩ của em về người bạn đó
- Em rất quý mến bạn
- Em sẽ giữ gìn tình bạn tốt dẹp này.
d) Kể về một cuộc gặp gỡ
Mở bài: giới thiệu chung về cuộc gặp gỡ
Thân bài: kể về cuộc gặp gỡ đó
* Cuộc gặp đó như thế nào?
- Chúng em đi thành một nhóm thẳng hàng vào bên trong doanh trại quân đội
- Chúng em đi thăm tất cả các nơi của quân khu
- Khi đến thăm thao trường, em được nhìn thấy các chú đang tập luyện
- Người để lại cho em ấn tượng nhất là chú cầm cây súng đứng yên canh gác mà không hề động đậy
- Em ngạc nhiên và tò mò, đứng yên quan sát
- Bỗng chú đến cạnh em và hỏi em nhìn gì.
* Diễn biến cuộc gặp:
- Em và chú trò chuyện với nhau
- Chú hỏi tên em và ba mẹ em
- Em và chú nói chuyện một lúc lâu
- Chú kể cho em nghe về công việc của chú
- Em và chú nói chuyện vui quá khiến em quên mất giờ phải về
* Kết thúc cuộc gặp gỡ:
- Em chào chú và ra về
- Chú xoa đầu em và nói em hãy cố gắng học và nghe lời ba mẹ
- Chú hứa sẽ đến thăm em khi có điều kiện
* Ấn tượng về người gặp:
- Chú rất oai phong và đẹp trai
- Chú rất thân thiện và vui tính
- Chú vô cùng ân cần
Kết bài: cảm nghĩ của bản thân em về cuộc gặp gỡ đó
- Đây là một cuộc gặp gỡ thú vị
- Cuộc gặp gỡ đó cho em biết những điều mà em chưa biết
đ) Kể về những đổi mới ở quê em
Mở bài: Giới thiệu quê em: Ở đâu? (nông thôn? tỉnh? thành thị? vùng đồng bằng? miền biển? miền núi? )
- Trong 1 năm qua quê em đã có những đổi mới.
Thân bài:
* Trước đổi mới:
- Cơ sở vật chất (đường xá, nhà cửa,.... )
+ Nhà: lụp xụp, nhỏ thấp....
+ Đường: mưa thì lầy lội, bằng đất, nắng thì bụi bặm.....
+ Chợ: chưa có nhiều hàng quán, ít hàng hóa...
+ Trường học: ít phòng học, nhỏ, tối tăm...
- Đời sống của người dân
+ Chủ yếu làm nghề.... rất vất vả....
+ Thu nhập (tiền kiếm được đó các bé) thấp
+ Cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn: trẻ em phải bỏ học, hoặc không được chú ý đến học hành, không có điều kiện được khám chữa bênh tốt
* Hiện nay
- Cơ sở vật chất
+ Nhà cửa khang trang (tức là to đẹp hơn đó các bé), có nhiều tòa nhà cao tầng...
+ Đường xá được sửa chữa, xây dựng mới... đi lại rất thuận tiện....
+ Chợ: đông vui, nhộn nhịp (tức là có nhiều người qua lại mang đến cảm giác vui tai vui mắt đó), nhiều loại hàng hóa.... (miêu tả thêm)
+ Trường học: trường cũ đã được sửa chữa, nhiều trường mới cũng được xây thêm... , phòng học có quạt, có đèn... (miêu tả thêm về những thứ đổi mới trong trường mình)
+ Có thêm bệnh viện, ngân hàng, công viên.... (miêu tả các nơi đó)
- Đời sống của người dân:
+ Khấm khá hơn: thu nhập cao hơn vì đã biết áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất, tăng thêm năng suất....
+ Trong gia đình có nhiều thiết bị tiện nghi như: điều hòa, ti vi, tủ lạnh, xe máy...
+ Việc học hành của trẻ em được quan tâm nhiều hơn....
+ Người dân đã có nơi để khám chữa bệnh...
(Xen thêm miêu tả và những cảm xúc của bản thân)
Kết bài:
- Quê em đã có những thay đổi
- Yêu mến quê hương
- Quyết tâm học tập thật tốt để xây dựng quê hương......
e) Kể về thầy cô giáo
Mở bài
– Giới thiệu đôi nét về người thầy hoặc cô giáo mà em dự định kể.
– Kể lại những ấn tượng của em về người thầy/cô giáo mà em yêu mến.
Thân bài
– Hãy tả vài nét về thầy/cô giáo như về tính cách, ngoại hình, nêu một số ấn tượng rõ nét của em về người thầy/cô giáo.
– Kể ra những kỉ niệm sâu sắc giữa em và thầy/cô giáo đó.
– Em đã trở thành một học sinh lớp 6, nêu những cảm nhận về thầy/cô giáo cũ của mình.
Kết bài
– Cảm nghĩ của bản thân em về thầy cô giáo đó, nêu ra sự kính trọng khi không còn được học với người thầy/cô giáo cũ.
– Nêu lên những quyết tâm phấn đấu học tập để không phụ lòng của thầy/cô của mình.
Bài trước: Soạn bài: Cụm danh từ (trang 118 Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Treo biển (trang 125 Ngữ Văn 6 Tập 1)