Soạn bài: Thạch Sanh (trang 66 Ngữ Văn 6 Tập 1)
Phần 1: Từ đầu.... các phép thần thông: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh
Phần 2: Còn lại: Thử thách và những chiến công của Thạch Sanh.
Tóm tắtThạch Sanh mồ côi cha mẹ từ nhỏ, sống một mình ở dưới gốc đa. Lý Thông tình cờ gặp Thạch Sanh và hai người trở thành bạn. Trong vùng có một con chằn tinh to và rất hung dữ, Thạch Sanh bị mẹ con Lý Thông lừa đi thế mạng. Thạch Sanh giết chết chằn tinh nhưng bị Lý Thông lừa và cướp công của Thạch Sanh.
Thạch Sanh bắt được đại bàng bị thương. Lý Thông lừa Thạch Sanh giúp đỡ sau đó nhốt chàng lại. Thạch Sanh giết chết đại bàng giải cứu con của vua thủy tề được vua tặng cây đàn thần. Thạch Sanh gảy đàn và tiếng đàn đã giúp công chúa khỏi bệnh, rồi tha bổng cho mẹ con Lý Thông.
Thạch Sanh được gả công chúa → 18 nước chư hầu sang đánh nhưng Thạch Sanh dùng tiếng đàn và niêu cơm thần để đánh thắng kẻ thù.
Soạn bàiCâu 1 (trang 66 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Sự ra đời và lớn lên của nhân vật Thạch Sanh.
Bình thường | Khác thường |
- Là con trai của vợ chồng nông dân tốt bụng, sống nghèo khó dựa vào nghề kiếm củi. | - Ra đời là do ý chỉ của Ngọc Hoàng. - Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh. - Được thần dạy cho nhiều món võ nghệ và nhiều phép thần thông. ⇒ Thạch Sanh có lai lịch cao quý. |
Kể về sự ra đời và lớn lên như vậy vì nhân dân muốn:
+ Làm cho nhân vật trở nên lý tưởng và đẹp đẽ, kỳ lạ.
+ Thạch Sanh có lai lịch cao quý, sống thiện lương thể hiện quan niệm về người dũng sĩ là một người phi thường và có nguồn gốc từ thần linh và nhân dân.
Câu 2 (trang 66 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Thạch Sanh đã gặp nhiều thử thách trước khi kết hôn với công chúa và phẩm chất đẹp của chàng đã được bộc lộ qua các lần thử thách.
+ Bị mẹ con Lý Thông lừa đi canh miếu để làm mồi cho chằn tinh → dùng võ công để giết chết chằn tinh ⇒ Thật thà, sống có tình có nghĩa, thủy chung, giỏi võ nghệ và dũng cảm.
+ Bị Lý Thông lừa xuống hang sâu giải cứu công chúa → dùng sức mạnh để tiêu diệt đại bàng, giải cứu công chúa, cứu con của vua thủy tề ⇒ dũng mãnh, tốt bụng, can đảm, nghĩa hiệp.
+ Bị bắt giam vào ngục, hồn chằn tinh và đại bàng hãm hại → dùng cây đàn thần để cứu công chúa khỏi bệnh → vạch trần những tội ác của kẻ vong ân bội nghĩa ⇒ Khẳng định niềm tin của nhân dân vào những giá trị đạo đức tốt đẹp của con người và ước mơ đổi đời.
Câu 3 (trang 66 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lý Thông
Thạch Sanh | Lý Thông |
- Vô tư Thật thà Vị tha |
- Vụ lợi Xảo trá, lừa lọc, bội bạc Độc ác |
Câu 4 (trang 67 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Ý nghĩa của niêu cơm và tiếng đàn
Tiếng đàn | Niêu cơm |
- Là tiếng đàn thể hiện cho công lý (giúp Thạch Sanh giải oan và vạch mặt kẻ có tội). - Tiếng đàn là tượng trưng cho sức mạnh của thiện của chính nghĩa. (tiếng đàn khiến cho quân 18 nước chư hầu tự xin hàng). ⇒ tiếng đàn đã nói lên sức mạnh, tình cảm và sự độ lượng của Thạch Sanh đồng thời tiếng đàn cũng chính là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù. | - Minh chứng cho tài năng (tiềm lực và sức mạnh của nhân dân) khẳng định tư tưởng và quan điểm yêu hòa bình của nhân dân để xây dựng cái kết có hậu → Làm nổi bật lên tính nhân văn |
Câu 5 (trang 67 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Qua kết thúc của truyện nhân dân muốn thể hiện sự công lý, công bằng: cái ác sẽ bị trưng phạt và cái thiện luôn được đền đáp một cách xứng đáng. Đây là kết thúc rất phổ biến trong những truyện cổ tích.
Một số truyện có kết thúc có hậu tương tự như: Tấm Cám, Sọ Dừa, cây bút thần…
Luyện tậpBài 1 (trang 67 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Nếu vẽ một bức tranh minh họa thì em sẽ lựa chọn chi tiết Thạch Sanh giết đại bàng. Vì đây là chi tiết đã thể hiện sự dũng cảm và tài năng của Thạch Sanh. Có thể đặt tên cho bức tranh là Dũng sĩ Thạch Sanh.
Bài 2 (trang 67 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Kể diễn cảm truyện 'Thạch Sanh'.
Bài trước: Soạn bài: Lời văn, đoạn văn tự sự (trang 60 Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Chữa lỗi dùng từ (trang 68 Ngữ Văn 6 Tập 1)