Soạn bài: Sự việc và nhân vật trong văn tự sự (trang 38 Ngữ Văn 6 Tập 1)
1. Sự việc trong văn tự sự.
a.
Sự kiện | Ý nghĩa |
Vua Hùng thứ mười tám kén rể | Sự việc khởi đầu |
Vua Hùng ra điều kiện để kén rể | Sự việc phát triển |
Sơn Tinh, Thủy Tinh cùng đến cầu hôn | |
Sơn Tinh đến trước nên được rước Mị Nương | |
Thủy Tinh đến sau không lấy được vợ, tức giận, dâng nước đuổi đánh Sơn Tinh. | Sự việc đẩy lên cao trào |
Hai bên giao tranh hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua trận phải rút về | |
Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước lên đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại. | Sự việc kết thúc. |
Mối quan hệ nhân quả giữa những sự kiện: Sự việc trước là nguyên nhân của sự việc được đề cập sau, sự việc sau là kết quả của sự việc trước và cũng chính là nguyên nhân của sự việc sau nữa, cứ như thế mà tiếp diễn.
- Mối quan hệ có thể được khái quát như sau: Chuỗi sự việc sự vật này → chuỗi sự việc sự vật kia → sự việc kết thúc biểu thị một ý nghĩa.
b.
- Sự việc đó do ai làm (nhân vật): Sơn Tinh và Thủy Tinh
- Sự việc đó xảy ra ở đâu (địa điểm): Phong Châu đất của Vua Hùng thứ 18.
- Thời điểm nào (thời gian): thời vua Hùng Vương thứ 18.
- Nguyên nhân: Thủy Tinh vì không lấy được Mị Nương.
- Diễn biến: Thủy Tinh dâng nước đuổi đánh Sơn Tinh.
- Kết quả: Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh hàng năm nhưng đều thua.
- Không thể xóa bỏ địa điểm và thời gian vì nếu bỏ đi thì truyện sẽ mất đi tính thuyết phục.
- Việc giới thiệu Sơn Tinh có nhiều tài lạ là cần thiết vì đó là nguyên nhân của việc Sơn Tinh được vua Hùng chọn làm rể.
- Việc Thủy Tinh tức giận là có lý vì:
+ Không cưới được Mị Nương (đến sau)
+ Vua Hùng thiên vị Sơn Tinh (Sính lễ vua yêu cầu đều là những thứ chỉ có trên mặt đất. )
- Không nên lược bỏ sự kiện Vua Hùng kén rể, bởi vì đây là sự kiện để 2 chàng trai so tài cao thấp.
c. Sự việc thể hiện mối thiện cảm của người kể đối với nhân vật Sơn Tinh:
- Sơn Tinh luôn được kể trước, được giới thiệu “có nhiều tài lạ”, cưới được vợ và giành chiến thắng.
- Sơn Tinh thắng Thủy Tinh hai lần và mãi mãi là các chi tiết giàu ý nghĩa:
+ Đây là chiến thắng và đó là điều tất yếu.
+ Chiến thắng của Sơn Tinh đó cũng chính là chiến thắng của toàn dân trong công cuộc phòng chống thiên tai.
- Không thể để cho Thủy Tinh thắng Sơn Tinh vì Thủy Tinh là đại diện cho sự hủy diệt.
- Không thể bỏ đi chi tiết “hàng năm Thủy Tinh lại dâng nước lên” vì đó chính là sự lý cho việc hàng năm xuất hiện của lũ lụt.
2. Nhân vật trong văn tự sự.
a. Trong truyện Sơn Tinh Thủy Tinh:
- Sơn Tinh và Thủy Tinh là hai nhân vật chính và có vai trò vô cùng quan trọng trong truyện.
- Sơn Tinh, Thủy Tinh được kể đến nhiều nhất.
- Vua Hùng, Mị Nương và các vị lạc thần đều là nhân vật phụ nhưng không thể thiếu, không thể bỏ được.
b. Nhân vật trong truyện kể.
Nhân vật | Tên gọi | Lai lịch | Tài năng | Việc làm |
Vua Hùng | Vua Hùng | đời vua Hùng thứ mười tám | kén rể, bàn bạc với các vị Lạc hầu | |
Sơn Tinh | Sơn Tinh | vùng núi Tản Viên | vẫy tay… dời núi, kiếm được đầy đủ lễ vật trước | cầu hôn, ngăn lũ |
Thủy Tinh | Thủy Tinh | miền biển | hô mưa gọi gió | cầu hôn, dâng nước gây lũ lụt |
Mị Nương | Mị Nương | con gái Vua Hùng | vừa đẹp người lại đẹp nết | theo Sơn Tinh về |
Lạc hầu | Lạc hầu | bàn bạc |
Bài 1 (trang 38 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Nhân vật | Việc làm |
Vua Hùng | kén rể, bàn bạc với các vị Lạc hầu |
Sơn Tinh | cầu hôn, ngăn lũ |
Thủy Tinh | cầu hôn, dâng nước gây lũ lụt |
Mị Nương | theo Sơn Tinh về |
Lạc hầu | bàn bạc |
a. - Nhân vật chính có vai trò quan trọng trong việc thể hiên tư tưởng của tác phẩm.
- Nhân vật phụ góp phần làm nổi bật và khiến cho nhân vật chính phát triển.
b. Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn Mị Châu, Sơn Tinh đem đầy đủ sính lễ đến trước nên rước được Mị Nương về. Thủy Tinh đến sau không cưới được vợ nên tức giận bèn đuổi đánh Sơn Tinh. Sơn Tinh và Thủy Tinh giao chiến ròng rã cuối cùng Sơn Tinh thắng, Thủy Tinh thua trận bèn rút quân về. Hằng năm, Thủy Tinh dâng nước gây bão lũ để thù Sơn Tinh.
c. Tên truyện được đặt theo tên của nhân vật chính. Nếu đổi tên truyện thành các tên khác thì sẽ rất khó phân biệt được nhân vật chính và không được thỏa đáng.
Bài 2 (trang 38 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Với nhan đề” Một lần không vâng lời” em sẽ kể một câu chuyện theo trình tự sau:
- Tên sự việc.
- Do ai làm
- Việc xảy ra ở đâu
- Vào thời gian nào?
- Nguyên nhân
- Diễn biến
- Kết quả
Bài trước: Soạn bài: Nghĩa của từ (trang 36 Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Sự tích Hồ Gươm (trang 42 Ngữ Văn 6 Tập 1)