Soạn bài: Sông nước Cà Mau (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2)
- Đoạn 1: từ đầu... lặng lẽ một màu xanh đơn điệu: Những ấn tượng ban đầu về cảnh thiên nhiên Cà Mau.
- Đoạn 2: tiếp theo... khói sóng ban mai: Nói về những kênh rạch ở vùng sông nước Cà Mau và tập trung vào tả con sông Năm Căn rộng lớn.
- Đoạn 3: còn lại: cảnh chợ Năm Căn đông vui và tấp nập, trù phú và nhiều màu sắc độc đáo.
I. Đọc hiểu văn bảnCâu 1 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Bài văn đã miêu tả cảnh sông nước Cà Mau
- Trình tự miêu tả: xa - gần, càng gần phong cảnh càng chi tiết và càng đặc thù độc đáo:
+ Càng đổ dần vào hướng Cà Mau xung quanh thiên nheien chri đơn điệu màu xanh sắc lá
+ Đi qua các địa danh cụ thể để xuôi về Cà Mau
+ Thuyền xuôi theo dòng sông Năm Căn rộng lớn, hùng vĩ
+ Đến chợ Năm Căn
- Bố cục bài văn (như trên)
- Người miêu tả đã chọn ví trí để quan sát là ngồi trên con thuyền
→ Vị trí thích hợp để quan sát và miêu tả quang cảnh trước mắt khi đi thuyềntừ xa đến gần, từ vùng này đến vùng khác.
Câu 2 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước vùng Cà Mau:
+ Không gian rộng lớn và mênh mông
+ Sông ngòi kênh rạch dày chi chít
+ Tất cả được bao bọc bởi một màu xanh của trời, của nước và rừng cây
+ Tiếng rì rào của rừng và của sóng biển Đông
+ Không gian mang đến giác đơn điệu như ru ngủ
- Ấn tượng ấy được cảm nhận thông qua các giác quan: thính giác, cảm giác, thị giác
Câu 3 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Nhận xét về những địa danh ấy: những địa danh này rất giản dị và nôm na, nó theo các đặc điểm riêng biệt mà tạo nên tên riêng
- Các địa danh này gợi ra những đặc điểm riêng về vùng sông nước Cà Mau rất riêng và khác biệtso với những vùng đất khác: các cây mái dầm, những đám mây bọ mắt, nơi tập trung con ba khía,...
Câu 4 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. Các chi tiết thể hiện sự rộng lớn và hùng vĩ của dòng sông và rừng đước:
- Dòng sông: con sông rộng hơn cả ngàn thước; nước đổ ra biển ầm ầm cả ngày lẫn đêm như thác; cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống giống như đoàn người bơi ếch, giữa những đầu sóng trắng...
- Rừng đước: dựng lên cao ngất giống như hai dãy trường thành bất tận; ngọn bằng tăm tắp, đắp từng bậc màu xanh chai lọ, xanh mạ, xanh rêu.
b. Những động từ chỉ hoạt động của con thuyền: chèo thoát qua kênh, đổ ra con sông, xuôi về Năm Căn
- Không thể thay đổi trình tự các động từ trên vì như vậy sẽ làm nội dung bị sai lạc và đặc biệt là không thể diễn đạt một cách chính xác trạng thái hoạt động của con thuyền qua mỗi khung cảnh
- Cách sử dụng từ của tác giả không chỉ chính xác mà còn rất phong phú, tinh tế, nó đã thể hiện được sự hồ hởi, được cái đích của chuyến đi đó.
c. Các từ miêu tả màu sắc của rừng đước: xanh rêu, màu xanh lá mạ, xanh chai lọ
Các sắc thái đó là cùng một màu xanh đã miêu tả những lớp cây từ non tới già nối tiếp nhau
Câu 5 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Các chi tiết thể hiện sự đông vui và tấp nập, trù phú, độc đáo của khu chợ Năm Căn:
- Những đống gỗ chất cao như núi
- Những túp lều lá đơn sơ bên cạnh các căn nhà hai tầng
- Những cột đáy thuyền chài thuyền buôn đang dập dềnh trên sóng nước
- Dọc theo dòng sông là những lò than hầm gỗ đước
- Nơi đây cũng chính là nơi quần tụ của một cộng đồng người hòa thuận: đó là người Chà Châu Giang, người Hoa Kiều, người Miên với ngôn ngữ phong phú, đủ kiểu ăn mặc sặc sỡ
Câu 6 (trang 22 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Qua văn bản có thể cảm nhận được các nét rất riêng và rất độc đáo của cực Nam Tổ quốc về con người, về tự nhiên. Nó đã khiến người đọc có một cảm giác tự hào về Tổ quốc đồng thời khơi dậy niềm khao khát một lần được đặt chân đến vùng đất này
Luyện tậpCâu 1 (trang 23 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Đoạn văn tham khảo
Khám phá bài Sông nước Cà Mau của tác giả Đoàn Giỏi, ta thấy như hiện ra trước mắt mình một Cà Mau với những vẻ đẹp rất độc đáo, riêng biệt. Dưới sự quan sát tài tình và ngòi bút tài hoa của tác giả Đoàn Giỏi bức tranh Cà Mau được hiện lên một cách sinh động với những dòng sông, hệ thống kênh rạch chằng chịt, những cánh rừng đước lớn và hùng vĩ và đặc biệt là khu chợ Năm Căn tấp nập, đông vui, mang vẻ hoang sơ nhưng vẫn dạt dào sức sống. Ta không thể quên được những con người Cà Mau chân chất, mộc mạc. Tất cả như những sợi nhớ sợi thương đã được chôn chặt trong trái tim của mỗi con người Việt Nam khi nhắc tới miền cực Nam của Tổ quốc.
Câu 2 (trang 23 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Giới thiệu một vài con sông nổi bật
- Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng..
(Hoàng Cầm)
- Sông Hồng: Chất đầy phù sa, hiền hòa trừ khi vào mùa lũ, bãi cát vàng trải rộng, những bãi ngô non xanh ngát hai ven bờ,..
- Sông Hương: ôm trọn lấy thành phố Huế, mơ màng trong sương khói, điệu chảy tĩnh lặng, sắc nước đổi màu theo ngày (sáng xanh, trưa vàng, chiều tím),...
Bài trước: Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn miêu tả (trang 16 Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: So sánh (trang 24 Ngữ Văn 6 Tập 2)