Soạn bài: Lao xao (trang 113 Ngữ Văn 6 Tập 2)
- Phần 1: từ đầu... râm ran: Cảnh làng quê lúc mới vào hè
- Phần 2: còn lại: Thế giới của các loài chim
I. Đọc hiểu văn bảnCâu 1 (trang 113 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. Trình tự tên những loài chim được nhắc đến
- Chim hiền: chim sáo, sáo sậu, bồ các, chim ri, tu hú, bìm bịp, sáo đen,...
- Chim dữ:
+ diều hâu có cái mũi khoằm
+ quạ đen, quạ khoang
+ chim cắt cánh nhọn hoắt như dao
- Loài chim đánh lùi những lũ chim ác: chèo bẻo
b. Chúng được sắp xếp theo nhóm các loài chim gần nhau (như trên)
c. Tìm hiểu ta thấy
- Cách dẫn dắt lời kể vô cùng tự nhiên
- Cách tả từng con vật rất đặc trưng độc đáo cho hoạt động của từng loài, nghệ thuật nhân hóa làm thế giới loài chim trở nên sinh động hơn
- Cách xâu chuỗi các hình ảnh bất ngờ hợp lí
Câu 2 (trang 113 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. Những loài chim được miêu tả ở các phương diện, kĩ điểm:
- Bồ các: kêu váng lên
- Sáo: hót, tọ tọe học nói
- Tu hú: đậu cây tu hú mà kêu to nhất họ
- Chim ngói: sạt qua rồi vội vã kéo về
- Nhạn: vùng vẫy tít trời xanh rồi kêu chéc chéc
- Bìm bịp: được kể đến bằng câu chuyện hấp dẫn như truyện cổ tích
- Diều hâu:
+ có cái mũi khoằm, lao như tên bay, đánh nhau và bắt gà con
+ tiếng kêu rú lên
- Chèo bẻo: đánh diều hâu túi bụi và tiếng kêu chéc chéc
- Chim cắt: cánh nhọn hoắt như dao chọc tiết
b. Kết hợp kể và tả
+ Chuyện con sáo nhà bác Vui tọ tọe học nói
+ Chuyện về sự tích loài bìm bịp
- Miêu tả ngoại hình thông qua các hành động: đoạn viết về những loài diều hâu, chèo bẻo, cắt, quạ.
c. Nhận xét tài về quan sát, tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên làng quê thông qua việc miêu tả các loài chim
- Nhấn mạnh vào những đặc điểm riêng biệt, thế giới loài chim có mối quan hệ như quan hệ xã hội loài người có hiền, ác, giải quyết sự việc bằng mâu thuẫn bạo lực,....
- Để miêu tả được như vậy tác giả phải có tình cảm gắn bó sâu sắc với thiên nhiên làng quê sâu sắc
Câu 3 (trang 113 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Chất liệu văn hóa dân gian được sử dụng trong văn bản
+ thành ngữ: Kẻ cắp bà già
+ đồng dao: Bồ các là bác chim ri
Chim ri là dì sáo sậu
+ Kể chuyện: câu chuyện ông sư lừa bịp chết hóa thành chim bìm bịp
- Cách cảm nhận này đã giúp cho chúng ta hình dung một cách sinh động về thế giới loài chim như loài người, tính cách và cách ứng xử của các loài chim cũng giống người nhưng có thể làm ta có ác cảm với những loài chim theo cách nhìn của tác giả là ác nhưng trên thực tế chưa chắc đã là như vậy
Câu 4 (trang 113 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Cho chúng ta hiểu rất nhiều điều mới về các loài chim về thiên nhiên, thôn quê xung quanh ta phong phú kì diệu
- Càng thêm yêu quê hương đất nước Việt Nam
Luyện tậpĐoạn văn tham khảo
Quê em có rất nhiều loài chim như chim chích, chào mào, bồ nông,... nhưng quen thuộc nhất với em vẫn là những chú chim sẻ. Vẻ ngoài của chim sẻ trông nhỏ nhắn xinh xắn. Cái đầu của nó tròn, to và có cái mỏ ngắn trông rất đáng yêu. Màu lông chim sẻ trông cũng khá phong phú. Có con toàn thân là màu cỏ úa. Có con lại toàn là màu nâu đen. Có con đặc biệt hơn thì có màu trắng ở cổ và bụng tạo thành kẻ sọc. Chân chim sẻ có 4 ngón, 3 ngón trước và 1 ngón cái ở phía sau. Chúng thường đi kiếm ăn theo đàn khoảng 3 đến 9 con, cũng có khi đông hơn. Thức ăn của chúng thường là các hạt thóc, sâu bọ, những hạt ngũ cốc còn sót lại sau mỗi vụ thu hoạch. Em thấy rằng chim sẻ là người bạn thân thiết của nhà nông.
Bài trước: Soạn bài: Lòng yêu nước (trang 108 Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Câu trần thuật đơn có từ (trang 114 Ngữ Văn 6 Tập 2)