Soạn bài: Cây bút thần (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1)
- Phần 1: Từ đầu → làm lạ: Mã Lương học vẽ và được thần tặng cây bút thần.
- Phần 2: Tiếp theo đến → vẽ cho thùng: Mã Lương vẽ những món đồ cần thiết cho người nghèo khổ.
- Phần 3: Tiếp theo → phóng như bay: Mã Lương sử dụng bút thần để trừng trị tên địa chủ tham lam
- Phần 4: Tiếp theo đến → Lớp sóng hung dữ: Mã Lương sử dụng bút thần để trừng trị nhà vua tham lam và hung tàn
- Phần 5: Còn lại: Những truyền tụng về Mã Lương và chiếc bút thần.
* Nếu chia truyện theo Mở bài - Thân bài - Kết bài thì bố cục của truyện có thể được chia như sau:
Mở đầu: Từ đầu → lấy làm lạ: Giới thiệu về nhân vật Mã Lương.
Thân truyện: Tiếp → Hung dữ: Mã Lương sử dụng cây bút thần giúp đỡ người nghèo, trừng trị kẻ ác.
Kết truyện: Còn lại: Lời truyền tụng về Mã Lương và Cây bút thần.
⇒ có 2 cách chia bố cục của truyện.
Tóm tắtMã Lương là một cậu bé nhà nghèo, nhưng thông minh, ham học vẽ và vẽ đẹp nhưng không có tiền để mua bút vẽ. Một hôm ngủ, Mã Lương nằm mơ được ông bụt tặng cho cây bút thần. Từ khi có cây bút thần Mã Lương vẽ thứ gì đều trở thành hiện thực và cậu bé đã dùng cây bút thần để giúp đỡ những người lao động nghèo khổ. Việc Mã Lương có cây bút thần đã truyền đến tai tên địa chủ tham lam và nhà vua hung ác, em đã bị tên địa chủ và nhà vua bắt và ép vẽ những điều mà họ yêu cầu nhưng em đã dùng cây bút thần để trừng trị lại tên địa chủ và nhà vua tàn ác. Sau khi trừng trị những kẻ ác xong, cậu bé Mã Lương đi đâu mọi người cũng không rõ, chỉ nghe thấy lời đồn kể lại của mọi người.
Soạn bàiCâu 1 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Mã Lương thuộc kiểu nhân vật lương thiện và có tài năng kỳ lạ ⇒ kiểu nhân vật hay gặp trong truyện cổ tích. Một số truyện có nội dung tương tự như: Thạch Sanh, Sọ Dừa.
Câu 2 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Mã Lương vẽ giỏi vì:
+ Quá trình luyện tập say mê và bền bỉ → nguyên nhân từ thực tế
+ Được thần tiên tặng cho cây bút thần → nguyên nhân từ yếu tố thần kỳ
Quan hệ: Cây bút thần là phần thưởng xứng đáng và cũng chính là kết quả của quá trình rèn luyện hăng say, bền bỉ của cậu bé Mã Lương. Phần thưởng đó chỉ xứng đáng với những người có tài, đức độ.
Câu 3 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Mã Lương đã vẽ ra các dụng cụ lao động và phương tiện sinh hoạt để tặng cho người nghèo khổ ⇒ có tấm lòng nhân hậu giúp đỡ những người nghèo khổ.
- Với nhà giàu:
+ Tên địa chủ: Vẽ mũi tên bắn chết hắn ⇒ trừng trị kẻ tham lam.
+ Nhà Vua: Con rồng → cóc ghẻ; Phượng → gà trụi lông; dãy núi → tảng đá; thỏi vàng → mắt mãng xà.
Kết quả: Vẽ thuyền và biển cả ⇒ chôn vùi nhà vua tham lam trong lớp sóng ⇒ tiêu diệt những kẻ ác.
Câu 4 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Chi tiết gợi cảm và lý thú.
+ Tỉnh mơ → có được cây bút thần trên tay
+ Mã Lương chống lại lệnh vua: Rồng → cóc ghẻ; Phượng → gà trụi lông.
Câu 5 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Ý nghĩa của chiếc bút thần:
+ Truyện bày tỏ quan điểm của nhân dân về công lý, công bằng xã hội, về mục đích chân chính của tài năng nghệ thuật.
+ Thể hiện mơ ước của con người về những khả năng kỳ diệu.
Luyện tậpBài 1 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Kể lại một cách diễn cảm truyện "Cây bút thần".
Bài 2 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích:
+ Là một loại truyện dân gian, thường sử dụng yếu tố hoang đường
+ Thể hiện niềm tin và ước mơ của nhân dân về cái thiện chiến thắng cái ác.
+ Nhân vật truyện cổ tích thường là những nhân vật có cuộc đời bất hạnh (Mồ côi, hình dạng xấu xí, đi ở.... ); nhân vật có tài năng kỳ lạ và nhân vật dũng sĩ.
- Một số truyện cổ tích đã học: Em bé thông Minh, Sọ Dừa, Thạch Sanh, Cây bút thần.
Bài trước: Soạn bài: Luyện nói kể chuyện (trang 74 Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Danh từ (trang 87 Ngữ Văn 6 Tập 1)