Soạn bài: Ẩn dụ (trang 68 Ngữ Văn 6 Tập 2)
Câu 1 (trang 68 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cụm từ Người cha ở đây là để chỉ Bác Hồ
- Có thể chỉ như vậy vì Bác thương bộ đội và lao công như cha thương con
Câu 2 (trang 68 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cách nói này
- Giống với phép so sánh đều có sự liên tưởng tương đồng
- Khác phép so sánh là không xuất hiện trên văn bản vế (A) để người đọc tự liên tưởng và cảm nhận
II. Các kiểu ẩn dụCâu 1 (trang 68 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Những từ in đậm chỉ hiện tượng:
- Từ thắp là nói về việc dùng lửa để châm vào một vật có khả năng bốc cháy
- Lửa hồng là hiện tượng một sự vật dễ cháy bị cháy
- Có thể ví như vậy vì những sự vật này về mặt hình thức có tính tương đồng: hàng dâm bụt như những ngọn đuốc có thể châm lửa thắp lên lửa hồng
Câu 2 (trang 69 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cách sử dụng từ ngữ ở đây tạo cảm giác đặc biệt vì năng là sự vật không định hình không khối lượng
Câu 3 (trang 69 Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cách sử dụng từ ngữ ở đây tạo cảm giác đặc biệt vì năng là sự vật không định hình không khối lượng
Một vài kiểu tương đồng tạo phép ẩn dụ
- Hình thức
- Cách thức
- Phẩm chất
- Cảm giác
Luyện tậpCâu 1 (trang 69 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Cách viết (1) là câu kể thông thường
- Cách viết (2) sử dụng phép so sánh gây ấn tượng lạ
- Cách viết (3) sử dụng phép ẩn dụ tạo nên những liên tưởng thú vị→ cách diễn tả mới có tính hình tượng nhất
Câu 2 (trang 70 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
- Ăn quả có sự tương đồng với việc hưởng thụ thành quả
- Trồng cây có sự tương đồng với phẩm chất của người lao động
→ hưởng thành quả thì phải biết ơn tới người có công tạo ra nó
b. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
- Mực có sự tương đồng với môi trường không tốt, xấu
- Đèn có nét tương đồng với môi trường tốt, sáng rạng
→ ở môi trường tốt thì con người sẽ học được nhiều điều tốt và trở thành người tốt ngược lại môi trường xấu sẽ dễ nhiễm những thói xấu
c. Thuyền và bến là 2 hình ảnh ẩn dụ
- Thuyền có nét tương đồng với tính đa tình, phong lưu của các chàng trai
- Còn bến thì có nét tương đồng với hình ảnh thủy chung sắt son của người con gái
d. Mặt trời ở dòng thơ thứ 2 là ẩn dụ cho hình ảnh Bác Hồ bởi giống như mặt trời tự nhiên Bác đã mâng lại ánh sáng nguồn sống cho cả một đất nước.
Câu 3 (trang 70 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Những hình ảnh ẩn dụ
a. Mùi hồi chín chảy qua mặt
b. Ánh nắng chảy đầy vai
c. Tiếng rơi rất mỏng
d. Trời xao xuyến len lỏi qua từng kẽ lá
Cơn mưa rào ướt cả tiếng cười của bố
- Tác dụng: Các phép ẩn dụ trên là sự kết hợp của 2 hay nhiều từ chỉ các cảm giác sinh ra từ các giác quan khác nhau, đó là sự tác động lẫn nhau và hợp nhất các giác quan
Bài trước: Soạn bài: Đêm nay Bác không ngủ (trang 67 Ngữ Văn 6 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Luyện nói về văn miêu tả (trang 71 Ngữ Văn 6 Tập 2)