Tác giả Nguyễn Trãi - Ngữ Văn 10

Tác giả Nguyễn Trãi

- Nguyễn Trãi sinh năm 1380, mất năm 1442, có hiệu là Ức Trai, quê ở làng Chi Ngại (Chi Linh, Hải Dương), sau rời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay thuộc Hà Nội)

- Gia đình: Nguyễn Trãi xuất thân trong một gia đình mà cả bên nội ngoại đều có truyền thống lớn là yêu nước và văn hóa, văn học. Chính nền móng này đã tạo điều kiện cho Nguyễn Trãi được tiếp xúc và thấm nhuần tư tưởng chính trị của Nho giáo.

- Con người:

+ Nguyễn Trãi mồ côi mẹ từ khi lên 5 tuổi.

+ Năm 1400, ông đỗ Thái học sinh và cùng cha làm quan dưới triều nhà Hồ

+ Năm 1407, giặc Minh sang cướp nước ta, ông theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa và góp góp công lao lớn vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc.

+ Cuối năm 1427, đầu năm 1428, khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, Nguyễn Trãi theo lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô đại cáo và nhiệt tình tham gia vào công cuộc xây dựng lại đất nước

+ Năm 1439, Nguyễn Trãi cáo quan về ở ẩn tại Côn Sơn

+ Năm 1440, ông được vua Lê Thái Tông mời ra giúp nước

+ Năm 1442, Nguyễn Trãi phải chịu oan án Lệ Chi viên và bị khép tội "tru di tam tộc".

+ 1464, Lê Thánh Tông rửa oan cho Nguyễn Trãi và cho sưu tầm lại các tác phẩm thơ văn của ông.

- Thời đại: Nguyễn Trãi sống trong thời kỳ xã hội có nhiều biến động, loạn lạc - mâu thuẫn trong nội bộ triều đình phong kiến, đất nước bị xâm lược, đời sống nhân dân cùng cực và các cuộc khởi nghĩa của nhân dân nổ ra khắp nơi… điều này đã hướng ngòi bút của Nguyễn Trãi tới hiện thực đời sống.

- Sự nghiệp sáng tác: Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc của nhiều thể loại văn học, bao gồm cả tác phẩm chữ Hán và chữ Nôm

+ Sáng tác viết bằng chữ Hán: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Chí Linh sơn phú, Băng Hồ di sự lục, Lam Sơn thực lục, Văn bia Vĩnh Lăng, Văn loại.

+ Tác phẩm viết bằng chữ Nôm: Quốc âm thi tập gồm 254 bài thơ viết theo thể Đường luật hoặc Đường luật xen lục ngôn.

+ Ngoài sáng tác văn học, Nguyễn Trãi còn để lại cuốn Dư địa chí, một trong những bộ sách địa lí cổ nhất Việt Nam.

- Phong cách sáng tác:

+ Văn chính luận: Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận kiệt xuất, các tác phẩm văn chính luận của ông có luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ với giọng điệu linh hoạt

+ Nguyễn Trãi còn là nhà thơ trữ tình sâu sắc.