Chí khí anh hùng - Ngữ Văn 10

I. Đôi nét về tác phẩm Chí khí anh hùng

1. Vị trí đoạn trích

Đoạn trích từ câu 2213 đến câu 2230 của Truyện Kiều, bao gồm ngôn ngữ tác giả và ngôn ngữ hội thoại, cho thấy chí khí của Từ Hải

2. Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (4 câu đầu): Khát vọng lên đường của Từ Hải

- Phần 2 (12 câu tiếp): Cuộc hội thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều

- Phần 3 (còn lại): Hành động ra đi dứt khoát của Từ Hải

3. Giá trị nội dung

Qua hình tượng nhân vật Từ Hải, Nguyễn Du thể hiện quan niệm về người anh hùng lí tưởng và gửi gắm mong ước công lí

4. Giá trị nghệ thuật

- Bút pháp lí tưởng hóa nhân vật

- Hình ảnh kì vĩ, mang tính ước lệ tượng trưng

II. Dàn ý phân tích Chí khí anh hùng (Trích Truyện Kiều)

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Du và Truyện Kiều

- Giới thiệu chung về đoạn trích “Chí khí anh hùng”

II. Thân bài

1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu)

- Cảnh ngộ chia tay: Thúy Kiều và Từ Hải đang có cuộc sống hạnh phúc “hương lửa đương nồng”

- Hình ảnh Từ Hải:

+ Trượng phu: chỉ đấng nam nhi có chí khí, bậc anh hùng

→ Thái độ trân trọng, nể phục của Nguyễn Du đối với Từ Hải

+ Thoắt: dứt khoát, mau lẹ, nhanh chóng

+ Động lòng bốn phương: trong lòng háo hức ý chí tung hoành bốn phương

+ Lên đường thẳng rong: đi liền một mạch

→ Một tư thế đẹp, hiên ngang, không vướng bận của bậc quân tử sẵn sàng lên đường

⇒ Từ Hải không phải là con người của những ham mê bình thường mà là con người của khát vọng công danh

2. Cuộc hội thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo)

a) Lời của Thúy Kiều

- Xưng hô: chàng – thiếp

→ Tình cảm vợ chồng mặn nồng, sâu sắc

- Phận gái chữ tòng: bổn phận của người vợ là phải theo chồng

- Một lòng xin đi: quyết tâm đi theo Từ Hải

⇒ Thúy Kiều không chỉ ý thức được bổn phận người vợ, diễn tả tình yêu dành cho chồng mà còn hiểu, thán phục và kính trọng Từ Hải. Nàng xứng đáng là tri kỉ của một bậc anh hùng

b) Lời của Từ Hải

- Lời đáp của Từ Hải:

+ Từ chối nguyện vọng của Thúy Kiều

+ Khuyên Kiều hãy vượt lên tình cảm bình thường để xứng đáng làm vợ của một đấng anh hùng

+ Coi Kiều là tri âm tri kỉ, một người hiểu mình

→ Tính cách anh hùng của Từ Hải

- Lời hứa của Từ Hải:

+ Rõ mặt phi thường: tạo nên một sự nghiệp xuất chúng, phi thường. Đó chính là niềm tin vào bản thân, vào sự nghiệp của mình

+ Rước nàng về dinh: hứa đón Kiều trở về

→ Bậc anh hùng có chí khí, có sự thống nhất giữa lí trí, khát vọng phi thường và tình cảm sâu sắc với tri kỉ

+ Bốn bể không nhà: khẳng định thực tế gian truân, khó khăn, vất vả của buổi đầu lập nghiệp

+ Lời hẹn”một năm”: mốc thời gian cụ thể, nhanh chóng

→ Lời hẹn ước dứt khoát, ngắn gọn, tự tin

⇒ Từ Hải không chỉ là một bậc anh hùng có khát vọng, có chí lớn mà còn là người rất tự tin vào tài năng của mình

3. Hành động ra đi dứt khoát của Từ Hải (2 câu còn lại)

- Hành động: quyết lời, dứt áo ra đi

→ Thái độ, cử chỉ, hành động dứt khoát, cương quyết, không hề đắn đo, không để tình cảm lưu luyến làm lung lay và cản bước ý chí anh hùng

- Hình ảnh chim bằng: hình ảnh biểu trưng cho người anh hùng với lí tưởng cao đẹp, hùng tráng, phi thường, mang tầm vóc vũ trụ

⇒ Hình ảnh người anh hùng Từ Hải diễn tả mong ước về người anh hùng lí tưởng của Nguyễn Du

III. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm