Giáo án Địa Lí 9 Bài 4: Lao động và việc làm - Chất lượng cuộc sống

Bước 1: Giao nhiệm vụ

Quan sát hình 4.1, hình 4.2 và nội dung có trong mục 1 sách giáo khoa để thảo luận.

I - Nguồn lao động và sử dụng lao động:

- Giáo viên phân lớp thành 6 nhóm:

+ Nhóm 1 và Nhóm 2:

Hỏi: - Giáo viên cho học sinh quan sát lại bảng số liệu 2.2 sách giáo khoa (chú ý tỉ lệ người trong độ tuổi 15 – 59) và nội dung sách giáo khoa, cho biết nước ta có nguồn lao động như thế nào?

1) Nguồn lao động:

- Dồi dào và tăng nhanh.

- Bình quân mỗi năm tăng thêm hơn 1 triệu lao động.

Hỏi: Dựa vào Hình 4.1 (trái) dưới đây, hãy nhận xét về cơ cấu lao động giữa nông thôn và thành thị. Giải thích nguyên nhân của sự phân bố này.

- Phần lớn lao động của nước ta phân bố ở nông thôn.

+ Nhóm 3 và Nhóm 4:

Hỏi: Dựa vào Hình 4.1 (phải) hãy:

+ Nêu mặt mạnh và hạn chế của nguồn lao động nước ta.

- Ưu điểm và hạn chế: Sách giáo khoa

- Chất lượng nguồn lao động của nước ta chưa cao, song ngày càng được cải thiện và nâng cao dần

+ Nhận xét về chất lượng của lực lượng lao động ở nước ta. Để nâng cao chất lượng của nguồn lao động cần có những giải pháp gì? (Biện pháp khắc phục. )

- Học sinh cử đại diện nhóm trả lời - Nhóm kia nhận xét, bổ sung giáo viên chốt ý ghi bảng.

* Để nâng cao chất lượng nguồn lao động cần đầu tư cho giáo dục - đào tạo, đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, dạy nghề…

* mục 1: Giáo viên cho học sinh làm bài tập 1,2 tập bản đồ.

- Nhóm 5 và Nhóm 6: Tìm hiểu việc sử dụng lao động của nước ta.

Hỏi: Quan sát Hình 4.2 dưới đây và nêu nhận xét:

- Cơ cấu sử dụng lao động theo ngành ở nước ta?

2) Sử dụng lao động:

Cơ cấu sử dụng lao động của nước ta đang có sự thay đổi theo hướng tích cực:

- Sự thay đổi của cơ cấu lao động theo ngành?

- Trong các ngành kinh tế:

+ Lao động trong khu vực Nông-Lâm-Ngư đang giảm,

+ Lao động trong khu vực công nghiệp - dịch vụ đang tăng.

Hỏi: Quan sát bảng số liệu 4.1 sách giáo khoa, cho biết sự thay đổi của cơ cấu lao động phân theo thành phần kinh tế.

- Học sinh cử đại diện nhóm trả lời - Nhóm kia nhận xét, bổ sung → Giáo viên chốt ý ghi bảng.

- Trong các thành thành phần kinh tế:

+ Nhà nước: giảm nhanh

+ Ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài: tăng nhanh

*Mục 2: Học sinh làm bài tập 3 tập bản đồ.

* Tìm hiểu vấn đề việc làm (Hoạt động cá nhân - 8 phút)

Cho học sinh theo dõi đoạn đầu video: https://www.youtube.com/watch?v=aWo_iDpWVzQ và dựa vào phần kênh chữ ở mục II để tìm hiểu về vấn đề việc làm ở nước ta với những câu hỏi sau:

II- Vấn đề việc làm

Hỏi: Vì sao nói vấn đề việc làm đang là vấn đề xã hội gay gắt ở nước ta? →

- Giáo viên giới thiệu về tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn và thất nghiệp ở thành thị (Giáo viên phân tích các số liệu sách giáo khoa: Tỉ lệ thời gian làm việc được sử dụng ở nông thôn là 77,7%; Tỉ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị là 6%).

- Nguồn lao động dồi dào trong điều kiện nền kinh tế nước ta chưa phát triển đã tạo nên sức ép rất lớn đến việc làm.

- Ở nước ta tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn và thất nghiệp ở thành thị khá phổ biến.

Hỏi: Để giải quyết vấn đề việc làm theo em cần có những giải pháp nào?

- Giáo viên phân tích thêm như trong sách giáo viên để học sinh nắm được các hướng giải quyết việc làm ở nước ta và cho học sinh ghi:

- Hướng giải quyết việc làm:

+ Phân bố lại dân cư và lao động giữa các vùng.

+ Đa dạng hoá các hoạt động kinh tế ở nông thôn

+ Phát triển hoạt động công nghiệp, dịch vụ ở các đô thị.

+ Đa dạng hoá các loại hình đào tạo, đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, dạy nghề giới thiệu việc làm, xuất khẩu lao động…

*Tìm hiểu chất lượng cuộc sống (Hoạt động cặp đôi-8 phút)

Cho học sinh đọc mục 2 sách giáo khoa để tìm hiểu về chất lượng cuộc sống hiện nay của người dân Việt Nam.

* Từng cặp đọc, trao đổi và trả lời các câu hỏi sau:

Hỏi: Qua nội dung sách giáo khoa và qua thực tế cuộc sống hiện nay, em có nhận xét gì về chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam?

III - Chất lượng cuộc sống

Hỏi: Chúng ta đã đạt được những thành tựu gì trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân? - Giáo viên phân tích thêm.

1/ Thành tựu: Chất lượng cuộc sống của người dân ngày cành được cải thiện và nâng cao dần (xem Sách giáo khoa)

2/ Hạn chế: Chất lượng cuộc sống của người dân còn có sự chênh lệch giữa nông thôn, thành thị; giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội.

Hỏi: Qua việc nắm bắt thông tin từ sách báo, đài… em có nhận xét gì về chất lượng cuộc sống của người dân ở nông thôn và thành thị; ở miền núi, đồng bằng; giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội?