Đề kiểm tra 1 tiết Truyện lớp 9 Học kì 2 (có đáp án - Đề 2) - Ngữ Văn Lớp 9

Đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích truyện Những ngôi sao xa xôi của tác giả Lê Minh Khuê. Về cơ bản học sinh cần nêu được các ý sau:

- Thành công trong việc chọn lựa ngôi kể: Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, người kể là nhân vật chính. (0.25đ)

→ Giúp câu chuyện thêm sinh động, chân thật, tạo điều kiện để nhân vật dễ dàng bộc lộ tâm hồn, tính cách. (0.25đ)

- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên. Lời kể ngắn phù hợp với không khí khẩn trương nơi chiến trận. (0.25đ)

- Đoạn hồi tưởng trong hòa bình về cuộc sống của nhân vật bên gia đình thì lời kể chậm rãi. (0.25đ)

- Cốt truyện đơn giản. (0.25đ)

- Thành công trong miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật. (0.5đ)

- Nhan đề mang ý nghĩa biểu tượng cao. (0.25đ)

Cảm nhân về nhân vật Nhĩ:

- Nhân vật được tác giả đặt trong một tình huống đầy nghịch lí: cả đời mải mê đặt chân đến những vùng đất xa xôi, đi khắp nửa vòng trái đất, đến cuối đời khi bị cột chặt trên giường bệnh lại bất chợt phát hiện ra vẻ đẹp bình dị thân thuộc của mảnh đất quê hương mình; đồng thời thể hiện được suy tư, chiêm nghiệm của tác giả về cuộc đời. (1đ)

- Trong cái nhìn của nhân vật Nhĩ khi cận kề cái chết, quê hương hiện lên với một vẻ đẹp thanh bình, đơn sơ nhưng đầy thơ mộng. Đó là bãi cát, là dòng sông, nương ngô hay đóa bằng lăng…lần đầu tiên sau bao nhiêu năm anh mới để ý tới. (1đ)

- Những chi tiết được miêu tả tượng trưng cho sự sống của Nhĩ đang cạn dần: bông hoa bằng lăng cuối màu đậm hơn, tảng đất bên bờ sông đổ ụp vào giấc ngủ của Nhĩ lúc gần sáng… (0.5đ)

- Cảm nhận của Nhĩ về người vợ: Lần đầu tiên Nhĩ trông thấy Liên đang mặc tấm áo vá, ngón tay gầy guộc vuốt ve bên vai anh, Nhĩ nhận ra tình yêu thương, sự tần tảo và hi sinh của vợ, anh thấu hiểu và thêm biết ơn về vợ. (0.5đ)

- Nhĩ khát khao được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Niềm xót xa xen lẫn ân hận.

→ Thể hiện sự thức tỉnh những giá trị bị lãng quên khi con người đã trải qua nhiều sóng gió của cuộc đời. (1đ)

- Bản thân không thể thực hiện được ước muốn của mình, Nhĩ nhờ con trai. Nhưng con anh thực hiện một cách miễn cưỡng và vì mải chơi nên đã bỏ lỡ mất chuyến đò cuối cùng trong ngày.

→ Triết lí “con người ta trong cuộc đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo hoặc chùng chình”, cần phải trân trọng thực tại, trân trọng những vẻ đẹp bình dị ngay xung quanh mình. (1đ)

- Khoát tay ra hiệu cho con, nhoài người về phía cửa sổ như muốn thức tỉnh đứa con hãy dứt mình ra khỏi những cái vòng vèo, chùng chình của cuộc đời để hướng tới những giá trị sống đích thực mà gần gũi quanh ta. (1đ)