Đề kiểm tra 1 tiết Thơ lớp 9 Học kì 2 (có đáp án - Đề 3) - Ngữ Văn Lớp 9

2. Cách xưng hô “con – Bác” của nhà thơ Viễn Phương trong bài thơ Viếng lăng Bác diễn tả điều gì?

a. Sự gần gũi, thân thương

b. Sự thành kính, nghiêm trang

c. Sự ngưỡng mộ, biết ơn chân thành

d. Cả a, b, c

3. Chọn lựa từ thích hợp nhất để điền vào chỗ... trong nhận định sau: “Bài thơ con cò không chỉ đề cao tình mẫu tử thiêng liêng mà còn khẳng định ý nghĩa của... đối với cuộc đời mỗi con người”.

a. Lòng biết ơn

b. Sự thiếu thảo

c. Lời hát ru

d. Sự yêu thương

4. Câu thơ: “Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi” ngoài ý nghĩa tả thực còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?

a. So sánh b. Ẩn dụ c. Nhân hóa d. Hoán dụ

5. Nội dung bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là:

a. Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước

b. Tâm trạng tươi vui, rộn ràng của nhà thơ khi ngắm nhìn vẻ đẹp mùa xuân của thiên nhiên, đất nước

c. Tiếng lòng yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; đồng thời thể hiện nguyện ước chân thành của thi sĩ mong muốn được cống hiến, góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc

d. Nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng mùa xuân đất nước

1. Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt

a. Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm nào? Của tác giả nào? (0.5đ)

b. Trong chương trình ngữ văn 9 cũng có một bài thơ thể hiện ước vọng cống hiến của tác giả cho quê hương, đất nước. Đó là bài thơ nào? (0.5đ)

c. Cảm nhận của em về đoạn thơ trên. (2đ)

2. Chứng minh rằng: “Sang thu thể hiện xúc cảm tinh tế của Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu”. (4đ)

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt

a. Đoạn thơ trên được trích từ bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. (0.5đ)

b. Trong chương trình ngữ văn lớp 9 cũng có một bài thơ diễn đạt ước vọng cống hiến của tác giả dành cho quê hương, đất nước. Đó là bài thơ mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải. (0.5đ)

c. Cảm nhận về đoạn thơ trên.

Về cơ bản học sinh cần nêu ra được các ý sau:

- Tình cảm của nhà thơ khi đứng giữa lăng Bác mà nghĩ đến cảnh ngày mai phải rời xa mà lưu luyến, trào dâng niềm xúc động khôn nguôi “thương trào nước mắt”. (0.5đ)

- Lời nói thiết tha, chân thành, nỗi đau thương không nói nên lời. (0.5đ)

- Nguyện ước thành kính, tự nguyện của tác giả qua điệp từ “muốn làm”. Tác giả mong muốn được hóa thân thành những vật xung quanh lăng để quây quần bên Người, giữ cho Người giấc ngủ yên bình giữa dòng đời biến động: “con chim”, “đóa hoa”, “cây tre”. Hình ảnh cây tre xuất hiện ở cuối bài là biểu trưng cho phẩm chất bao đời của con dân nước Việt. (0.5đ)

- Lời thơ mang cảm xúc chân thành, ước vọng bình dị. (0.5đ)

Chứng minh rằng: “Sang thu thể hiện xúc cảm tinh tế của Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu”. (4đ)

Học sinh chứng minh nhận định qua các khổ thơ

- Khổ thơ 1; 2: Những cảm nhận tinh tế của tác giả trước sự biến đổi của đất trời trong thời khắc giao mùa từ hạ sang thu.

Khổ 1 (1đ)

+ Bỗng nhận ra => thể hiện sự bất ngờ, ngạc nhiên, chưa được dự báo trước.

+ Hương ổi phả vào trong gió se, sương giăng mắc ngoài ngõ.. là những dấu hiệu nhận biết đặc trưng báo hiệu khoảnh khắc giao mùa, rằng thu đã về!

+ Phả: động từ diễn tả sự chủ động tác động của mùa thu vào cảnh vật.

+ Hình như thể hiện tâm trạng còn chưa dám chắc. Tâm hồn thi sĩ có sự cảm nhận thật tinh tế.

Khổ 2 (1đ)

+ Cảm nhận về bức tranh mùa thu được tác giả miêu tả ở tầm cao, xa. Dòng sông mùa thu cũng trôi chậm rãi, không bị những cơn mưa mùa hạ thúc giục hối hả nữa. Trái lại là đàn chim đang hối hả bay về phương Nam chuẩn bị tránh rét. Nghệ thuật đối lập “dềnh dàng” > < “hối hả” => trạng thái chủ động.

+ Đám mây mùa hạ được tác giả nhân hóa, diễn tả sự dùng dằng, luyến tiếc, thể hiện sự níu kéo thời gian.

→ Mùa thu đặc trưng của miền Bắc

- Khổ thơ 3: Suy ngẫm của tác giả về triết lý nhân sinh trong cuộc đời con người.

+ Những tia nắng hạ vẫn còn, những cơn mưa ào ạt vơi dần đi. Nắng – mưa là hai hình ảnh tương phản chuyển giao của đất trời trước thời điểm giao mùa.

Hai dòng thơ cuối vừa mang nét nghĩa tả thực, vừa là hình ảnh ẩn dụ:

+ Ý nghĩa tả thực: sấm gắn với cơn mưa mùa hạ cũng đã bớt dần.

+ Ý nghĩa ẩn dụ: Sấm - những gì bất thường dữ dội trong cuộc sống, hàng cây đứng tuổi - tương trưng cho con người từng trải. Trước những bão tố cuộc đời con người từng trải sẽ bình thản hơn, trưởng thành hơn, điềm đạm chín chắn hơn. (1đ)

→ Khẳng định lại nhận định trên.