Tập làm văn: Ôn tập về tả con vật (trang 123 sgk Tiếng Việt 5)
Câu 1 (trang 123 sgk Tiếng Việt 5): Em hãy đọc bài văn Chim hoạ mi hót sau đây và trả lời những câu hỏi?
Chim hoạ mi hót
Chiều nào cũng vậy, con chim hoạ mi ấy không biết tự phương nào bay đến đậu trong bụi tầm xuân ờ vườn nhà tôi mà hót.
Hình như nó vui mừng vì suốt ngày đã được tha hồ rong ruổi bay chơi trong khắp trời mây gió, uống bao nhiêu nước suối mát lành trong khe núi. Cho nên những buổi chiều tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế mà âm thanh vang mãi giữa tĩnh mịch, dường như làm rung động lớp sương lạnh mờ mờ rủ xuống cỏ cây.
Hót một lúc lâu, nhạc sĩ giang hồ không tên không tuổi ấy từ từ nhắm hai mắt lại, thu đầu vào lông cổ, im lặng ngủ, ngủ say sưa sau một cuộc viễn du trong bóng đêm dày.
Rồi hôm sau, khi phương đông vừa vẩn bụi hồng, con hoạ mi ấy lại hót vang lừng chào nắng sớm. Nó kéo dài cổ ra mà hót, tựa hồ nó muốn các bạn xa gần đâu đó lắng nghe. Hót xong, nó xù lông rũ hết những giọt sưong rồi nhanh nhẹn chuyền từ bụi nọ sang bụi kia, tìm vài con sâu ăn lót dạ, đoạn vỗ cánh bay vút đi.
a) Bài văn trên gồm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?
b) Nhà văn quan sát chim hoạ mi hót bằng những giác quan nào?
c) Em thích nhất những chi tiết và hình ảnh so sánh nào? Tại sao?
Giải đáp:
a) Bài văn Chim hoạ mi hót gồm có 4 đoạn:
- Đoạn 1: Từ "Chiều nào... mà hót" - (Mở bài tự nhiên)
Nội dung: Giới thiệu sự xuất hiện của chim hoạ mi vào các buổi chiều.
- Đoạn 2: Từ "Hình như... mờ mờ rủ xuống cỏ cây"
Nội dung: Tả tiếng hót đặc biệt của hoạ mi vào buổi chiều.
- Đoạn 3: "Hót một lúc lâu... cuộc viễn du trong bóng đêm dày".
Nội dung: Tả cách ngủ rất đặc biệt của chim họa mi trong đêm.
- Đoạn 4: "Rồi hôm sau... bay vút đi" - (Kết bài không mở rộng)
Nội dung: Tả cách hót chào nắng sớm rất đặc biệt của họa mi.
b) Tác giả quan sát chim hoạ mi bằng thị giác và thính giác cụ thể như sau:
- Quan sát bằng thị giác (mắt):
Nhìn thấy chim hoạ mi bay đến đậu trong bụi tầm xuân - thấy hoạ mi nhắm mắt, thu đầu vào lông cổ ngủ khi đêm đến - thấy hoạ mi kéo dài cổ ra mà hót, xù lông giũ hết những giọt sương, nhanh nhẹn chuyền bụi nọ sang bụi kia, tim sáu ăn lót dạ rồi vỗ cánh bay đi.
- Quan sát bằng thính giác (tai):
Nghe tiếng hót của chim hoạ mi vào các buổi chiều (khi êm đềm, khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế, ăm thanh vang mãi trong tĩnh mịch, tưởng như làm rung động lớp sương lạnh), nghe tiếng hót vang lừng chào nắng sớm của nó vào các buổi sáng.
c) Em thích nhất hình ảnh so sánh trong bài (bài chỉ có mộl hình ảnh so sánh) đó là:
"Tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã như một điệu đàn trong bóng xế, âm thanh vang mãi trong tĩnh mịch... ", bởi vì hình ảnh so sánh đó gợi tả rất chính xác, rất đặc biệt tiếng hót của chim hoạ mi âm vang trong buổi chiều tĩnh mịch.
Câu 2 (trang 123): Em hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 câu tả hình dáng (hoặc hoạt động) của một con vật mà em yêu thích.
Giải đáp:
Nghe hơi mẹ, chim non nhích nhích dần ra, cố vươn cao cái mỏ hồng hồng, há thật rộng để chờ mồi như đứa trẻ con đói lòng đang chờ bầu sữa mẹ. Chim mẹ đứng phía trên, cẩn thận mớm mồi cho con. Chú chim non nuốt lấy, nuốt để, vừa hết miếng này lại há miệng chờ miếng khác. Đến lúc hết thức ăn rồi mà chú vẫn còn đòi mẹ mớm mồi. Chim mẹ rỉa lông cho con như một người mẹ âu yếm đứa con bé bỏng của mình.
Bài trước: Tập đọc: Tà áo dài Việt Nam (trang 123 sgk Tiếng Việt 5) Bài tiếp: Luyện từ và câu: Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy) (trang 124 sgk Tiếng Việt 5)