Tập làm văn: Ôn tập về tả cây cối (trang 96 sgk Tiếng Việt 5)
Câu 1 (trang 96): Em hãy đọc bài văn sau đây và trả lời câu hỏi:
a) Cây chuối trong bài văn trên được tả theo trình tự nào? Em còn có thể tả cây cối theo trình tự nào nữa không?
b) Cây chuối đã được tả theo cảm nhận của giác quan nào? Em có thể quan sát cây cối bằng những giác quan nào nữa?
c) Tìm những hình ảnh so sánh, nhân hoá được nhà văn sử dụng để tả cây chuối.
Giải đáp:
a) Cây chuối trong bài văn trên được tả theo trình tự của từng thời kì phát triển của cây: đầu tiên là cây chuối con → cây chuối to → cây chuối mẹ.
Cây cối còn có thể tả theo trình tự khác đó là: tả từ bao quát đến chi tiết từng bộ phận.
b) Cây chuối được tả theo cảm nhận của thị giác (bằng măt): thấy hình dáng của cây, lá, hoa..
Ta cũng có thể quan sát cây cối bằng xúc giác, thính giác, vị giác, khứu giác.
Cụ thể như: Tả độ trơn bóng của thân bằng xúc giác, tả tiếng khua tàu lá khi gió thổi bằng thính giác, tả vị chát, vị ngọt của quả bằng vị giác, tả mùi thơm của quả chín bằng khứu giác.
c) Các hình ảnh so sánh, nhân hoá được nhà văn sử dụng để tả cây chuối cụ thể như sau:
- Hình ảnh so sánh: Tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác / Các tàu lá ngả ra... như những cái quạt lớn / Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non.
- Hình ảnh nhân hoá: Nó đã là cây chuối to đĩnh đạc / Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ / cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại / Vài chiếc lá... / Các cây con cứ lớn nhanh hơn hớn / Khi cây mẹ bận đơm hoa... / Lẽ nào nó đành để mặc... để giập một hai đứa con sát nách nó / Cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa...
Câu 2 (trang 97): Em hãy viết một đoạn văn ngắn tả một bộ phận của cây (lá, hoa, quả, rễ hoặc thân).
Giải đáp:
Không biết cây bàng trước cửa lớp em đã được trồng từ bao giờ hay bao nhiêu tuổi? Nhưng em chỉ biết rằng từ khi em vào lớp một thì đã thấy cây bàng đứng sừng sững trước cửa lớp và trước sân trường của em.
Nhìn từ xa, cây bàng như một cái ô khổng lồ. Từng tán lá dày, nhiều tầng xanh um đan xen nhau. Thân cây thẳng, to bằng hai vòng tay người lớn. Trên thân có những cái ụ to gồ ghề, đó là nơi những chồi xanh ẩn nấp, chờ ngày vươn lên để nhận nhiệm vụ của mình. Bao bọc lấy thân, cành cây là lớp vỏ sần sùi, bạc phếch, sờ vào nghe nham nhám. Thế nhưng, có ai biết rằng bên trong lớp vỏ xấu xí ấy là dòng nhựa ngọt ngào đang chảy. Nhờ có dòng nhựa mát lành này mà cây luôn xanh tốt, cành lá vươn dài. Nhờ những cành lá xum xuê đó mà chúng em có bóng mát để vui chơi trong những ngày hè oi ả và luôn có không khí trong lành để hít thở.
Bài trước: Tập đọc: Đất nước (trang 95 sgk Tiếng Việt 5) Bài tiếp: Luyện từ và câu: Liên kết các câu trong bài bằng từ ngữ nối (trang 97 sgk Tiếng Việt 5)