Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ (trang 38 sgk Tiếng Việt 5)
I. Nhận xét:
Câu 1 (trang 38 sgk Tiếng Việt 5): Theo em cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong hai câu ghép sau đây có gì khác nhau?
a. Nếu trời trở rét thì con phải mặc thật ấm.
b. Con phải mặc ấm, nếu trời trở rét.
Giải đáp:
a. Các vế câu được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ Nếu... thì. Vế câu chỉ điều kiện đặt trước, chỉ kết quả đặt sau.
b. Các vế câu chỉ được nối với nhau bằng quan hệ từ nếu. Vế câu chỉ kết quả đặt trước, chỉ điều kiện đặt sau.
Câu 2 (trang 38): Em hãy tìm thêm các cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ điều kiện - kết quả, giả thiết - kết quả.
Giải đáp:
Những cặp quan hệ từ: nếu... thì... ; giá... thì... ; hễ mà... thì... ;giả sử... thì. ...
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 39): Tìm vế câu chỉ điều kiện (giả thiết), vế câu chỉ kết quả và các quan hệ từ nối chung trong những ví dụ sau:
a) Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.
Theo CẬU BÉ THÔNG MINH
b) Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.
TRƯƠNG QUỐC KHÁNH
Giải đáp:
Câu |
Vế điều kiện (giả thiết) |
Vế kết quả |
Quan hệ từ |
a |
Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày mây bước (Vế ĐK) |
thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngàv cày được mấy đường. |
Nếu... thì |
b |
Nếu là chim (Vế GT) |
tôi sẽ là loài bồ câu trắng (Vế KQ) |
Nếu |
b |
Nếu là hoa (Vế GT) |
tôi sẽ là một vầng mây ấm (Vế KQ) |
Nếu |
b |
Nếu là mây (Vế GT) |
tôi sẽ là một vầng mây ấm (Vế KQ) |
Nếu |
"Là người, tôi sẽ chết cho quê hương" được coi là một câu đơn được mở đầu bằng trạng ngữ "Là người".
Câu 2 (trang 39): Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống để tạo ra những câu ghép chỉ điều kiện – kết quả:
a)... chủ nhật này trời đẹp... chúng ta sẽ đi cắm trại.
b)... bạn Nam phát biểu ý kiến... cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.
c)... ta chiếm được điểm cao này... trận đánh sẽ rất thuận lợi.
Giải đáp:
a) Nếu chủ nhật này trời đẹp thì chúng ta sẽ đi cắm trại.
b) Hễ bạn Nam phát biểu ý kiến thì cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.
c) Nếu ta chiếm được điểm cao này thì trận đánh sẽ rất thuận lợi.
Câu 3 (trang 39): Thêm vào chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ điều kiện – kết quả hoặc giả thiết – kết quả.
a) Hễ em được điểm tốt...
b) Nếu chúng ta chủ quan...
... thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.
Giải đáp:
a) Hễ em được điểm tốt thì mẹ sẽ tặng em một món quà mà em thích
b) Nếu chúng ta chủ quan thì công việc khó mà thành công được.
c) Nếu chăm chỉ trong học hành thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.
Bài trước: Chính tả (Nghe - viết): Hà Nội (trang 37 sgk Tiếng Việt 5 tập 2) Bài tiếp: Kể chuyện: Ông Nguyễn Khoa Đăng (trang 40 sgk Tiếng Việt 5 tập hai)