Trang chủ > Lớp 5 > Soạn Tiếng Việt lớp 5 > Luyện từ và câu: Luyện từ và câu: Câu ghép (trang 8 sgk Tiếng Việt 5)

Luyện từ và câu: Luyện từ và câu: Câu ghép (trang 8 sgk Tiếng Việt 5)

I - Nhận xét

Câu 1 (trang 8 sgk Tiếng Việt 5): Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên rồi xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu.

Giải đáp:

1. Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ/cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to.

- Con khỉ là chủ ngữ.

- cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to là vị ngữ.

2. Hễ con chó / đi chậm, con khỉ /cấu hai tai con chó giật giật.

- Con chó/Con khỉ: Chủ ngữ 1/chủ ngữ 2

- đi chậm/cấu hai tai con chó giật giật. : vị ngữ 1/vị ngữ 2

3. Con chó /chạy sải thì con khỉ /gò lưng như người phi ngựa.

- Con chó/con khỉ: chủ ngữ 1/chủ ngữ 2

- chạy sải/gò lưng như người phi ngựa: vị ngữ 1/vị ngữ 2

4. Chó /chạy thong thả, khỉ /buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.

- Chó/khỉ: chủ ngữ 1/chủ ngữ 2

- chạy thong thả/buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc: vị ngữ 1/vị ngữ 2

Câu 2 (trang 8): Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:

a) Câu đơn (câu do một cụm chủ - vị ngữ tạo thành).

b) Câu ghép (câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành).

Giải đáp:

- Câu 1: câu đơn

- Các câu 2,3,4 là câu ghép

Câu 3 (trang 8): Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không? Vì sao?

Giải đáp:

Không thể tách mỗi cụm Chủ ngữ - Vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được bởi vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau. Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn (kể cả trong trường hợp bỏ quan hệ từ hễ... thì) sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc, không gắn kết với nhau về nghĩa.

II - Luyện tập

Câu 1 (trang 8): Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Sau đó xác định các vế câu trong từng câu ghép.

Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ… Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.

Giải đáp:

Các câu ghép:

- Trời /xanh thẳm, biển /cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.

- Trời/ rải mây trắng nhạt, biển/ mơ màng dịu hơi sương.

- Trời/ âm u mây mưa, biển/ xám xịt, nặng nề.

- Trời/ ầm ầm dông gió, biển/ đục ngầu, giận dữ…

- Biển/ nhiều khi rất đẹp, ai/ cũng thấy như thế.

Câu 2 (trang 9): Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được không? Vì sao?

Giải đáp:

Không thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được thành một câu đơn bởi vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau. Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn (kể cả trong trường hợp bỏ quan hệ từ hễ, thì sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc, không gắn kết với nhau về nghĩa).

Câu 3 (trang 9): Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép?

Giải đáp:

a) Mùa xuân đã về, muôn hoa đua nở rực rỡ

b) Mặt trời mọc, mọi cảnh vật đều bừng tỉnh.

c) Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì vô cùng tham lam, lười biếng.

d) Vì trời mưa to nên nhiều con phố đều bị ngập nước