Trang chủ > Lớp 5 > Soạn Tiếng Việt lớp 5 > Luyện từ và câu: Từ đồng nghĩa (trang 7 sgk Tiếng Việt 5)

Luyện từ và câu: Từ đồng nghĩa (trang 7 sgk Tiếng Việt 5)

Câu 1 (trang 7 sgk Tiếng Việt 5): So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví dụ dưới đây:

a) Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều.

HỒ CHÍ MINH

b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.

TÔ HOÀI

Giải đáp:

a) So sánh nghĩa của 2 từ: Xây dựng – kiến thiết:

- Giống nhau: cùng chỉ một hành động.

- Khác nhau:

+ Xây dựng: làm nên, gây dựng nên.

+ Kiến thiết: xây dựng với quy mô lớn.

b) Vàng xuộm – vàng hoe – vàng lịm:

- Giống nhau: đều cùng nói về màu vàng.

- Khác nhau:

+ Vàng xuộm: là màu vàng đậm, đều khắp.

+ Vàng hoe: có màu vàng pha lẫn với màu đỏ.

+ Vàng lịm: màu vàng gợi lên cảm giác ngọt ngào, căng mọng.

Câu 2 - Nhận xét (trang 8): Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho nhau rồi em hãy rút ra nhận xét sau: Những từ nào thay thế được cho nhau? Những từ nào không thay thế được cho nhau? Tại sao?

Giải đáp:

+ Hai từ "Xây dựng" và "kiến thiết" có thể thay thế được cho nhau bởi vì nghĩa của các từ ấy hoàn toàn giống nhau.

+ Các từ "Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm" không thể thay thế cho nhau bởi vì nghĩa của chúng không giống nhau hoàn toàn. Vàng xuộm chỉ màu vàng đậm của lúa chín. Vàng hoe chỉ màu vàng nhạt, tươi ánh lên. Còn vàng lịm chỉ màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt.

Câu 1 (trang 8): Xếp các từ in đậm thành từng nhóm đồng nghĩa:

Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên toàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.

HỒ CHÍ MINH

Giải đáp:

Nhóm từ đồng nghĩa đó là:

+ nước nhà – non sông.

+ toàn cầu – năm châu.

Câu 2 - Luyện tập (trang 8): Em hãy tìm những từ đồng nghĩa với cá từ sau đây: đẹp, to lớn, học tập.

Mẫu: đẹp – xinh.

Giải đáp:

-Những từ đồng nghĩa với từ Đẹp là: xinh đẹp, xinh xắn, xinh tươi, đẹp xinh, mĩ lệ, tươi đẹp, đèm đẹp…

- To lớn: lớn, to, to đùng, to tướng, to kềnh, khổng lồ, vĩ đại, …

- Học tập: học, học hành, học hỏi, học kiến thức…

Câu 3 (trang 8): Đặt câu với một cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm được ở bài tập 2.

Mẫu: - Quê hương em rất đẹp.

- Bé Hà rất xinh.

Giải đáp:

Học sinh có thể đặt một số câu theo mẫu như sau:

- Chúng em rất chăm chỉ học hành. Bạn nào cũng thích học hỏi những điều hay, lẽ phải từ thầy cô và bạn bè.

- Dũng bắt được một con tôm hùm to đùng. Còn Long bắt được một con ếch to sụ.

- Cảnh quan thiên nhiên nơi em đến thật mĩ lệ. Cuộc sống càng ngày càng trở nên tươi đẹp.