Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng (trang 64 sgk Tiếng Việt 5)
I. Nhận xét.
Câu 1 (trang 64 sgk Tiếng Việt 5): Em hãy tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu:
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
THI SẢNH
b) Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy.
NGUYỄN PHAN HÁCH
Giải đáp:
a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- Vế 1: Nắng (chủ ngữ), vừa nhạt (vị ngữ).
- Vế 2: Sương (chủ ngữ), đã buông nhanh xuống mặt biển (vị ngữ).
b) Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy.
- Vế 1: Chúng tôi (chủ ngữ), đi đến đâu (vị ngữ).
- Vế 2: Rừng (chủ ngữ), rào rào chuyển động đến đấy (vị ngữ).
Câu 2 (trang 65): Em hãy cho biết các từ in đậm trong hai câu ghép trên được dùng làm gì? Nếu lược bỏ những từ ấy thì quan hệ giữa các vế câu có gì thay đổi?
Giải đáp:
- Các từ in đậm trong câu ghép trên được dùng để nối hai vế trong câu ghép. Nếu lược bỏ những từ ấy thì quan hệ giữa các vế câu không chặt chẽ; đôi khi câu văn trở nên không hoàn chỉnh.
Câu 3 (trang 65): Em hãy tìm những từ có thể thay thế cho các từ in đậm trong hai câu ghép đã dẫn.
Giải đáp:
* Có thể thay thế các từ in đậm trong hai câu ghép trên bằng cụm từ:
a. mới... đã... , chưa... đã... , vừa... vừa... , càng... càng...
- Buổi chiều, nắng mới nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- Buổi chiểu, nắng càng nhạt, sương càng buông nhanh xuống mặt biển.
b. chỗ nào... chỗ ấy...
- Chúng tôi đi đến chỗ nào, rừng rào rào chuyển động chỗ ấy.
II. Luyện tập.
Câu 1 (trang 65): Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào?
a) Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi.
THẠCH LAM
b) Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra.
NGUYỄN QUANG SÁNG
c) Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ.
TRẦN HOÀI DƯƠNG
Giải đáp:
Trong những câu ghép trên, các vế câu được nối với nhau bằng những từ:
a) …chưa… đã…
b) …vừa… đã…
c) …càng… càng…
Câu 2 - Luyện tập (trang 65): Em hãy tìm các cặp từ hô ứng thích hợp rồi điền vào chỗ trống:
a) Mưa... to, gió... thổi mạnh.
b) Trời... hửng sáng, nông dân... ra đồng.
c) Thuỷ Tinh dâng nước cao... , Sơn Tinh làm núi cao lên...
Giải đáp:
a) Mưa càng to, gió càng thổi mạnh.
b) Trời vừa hửng sáng, nông dân đã ra đồng.
c) Thủy Tinh dâng nước cao bao nhiêu, Sơn Tinh làm núi cao lên bấy nhiêu.
Bài trước: Tập làm văn: Ôn tập về tả đồ vật (trang 63 sgk Tiếng Việt 5) Bài tiếp: Tập làm văn: Ôn tập về tả đồ vật (trang 66 sgk Tiếng Việt 5)