Kể chuyện: Lý Tự Trọng (trang 9 sgk Tiếng Việt 5)
Câu 1 (trang 9 sgk Tiếng Việt 5): Dựa vào lời kể của thầy giáo, cô giáo, em hãy thuyết minh nội dung mỗi tranh dưới đây bằng 1 hoặc 2 câu.
Giải đáp:
Tranh 1: Lý Tự Trọng là một thiếu niên rất sáng dạ. Anh được tổ chức cách mạng giác ngộ và gửi ra nước ngoài học tập.
Tranh 2: Về nước, Lý Tự Trọng được cấp trên giao cho nhiệm vụ vận chuyển thư từ, tài liệu, trao đổi với các tổ chức Đảng bạn bè qua đường tàu biển.
Tranh 3: Lý Tự Trọng rất nhanh trí, gan dạ và bình tĩnh trong công việc. Nhiều lần, anh đã thoát khỏi sự truy sát của lũ mật thám Pháp.
Tranh 4: Trong một buổi mít-tinh, anh đã bắn chết tên mật thám để cứu đồng chí cán bộ nên bị giặc bắt.
Tranh 5: Trước toà án thực dân, Lý Tự Trọng vẫn hiên ngang khẳng định lí tưởng cách mạng của mình.
Tranh 6: Khi bị đưa ra pháp trường, Lý Tự Trọng vẫn rất gan dạ, hát vang bài Quốc tế ca.
Câu 2 (trang 9): Em hãy kể lại toàn bộ câu chuyện dựa vào những gợi ý trên.
Giải đáp:
1. Lý Tự Trọng quê ở Hà Tĩnh, anh sinh ra và lớn lên trong một gia đình luôn có tinh thần yêu nước. Ông tham gia cách mạng và được cử đi học ở nước ngoài vào năm 1928. Ông nói thành thục 2 thứ tiếng đó là tiếng Trung Quốc và tiếng Anh.
2. Lý Tự Trọng về nước vào mùa thu năm 1929, ông được giao nhiệm vụ làm liên lạc, nhận và chuyển thư tài liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu biển. Để công việc được thuận lợi và an toàn hơn, ông đã vào vai người nhặt than ở bến Sài Gòn.
Có lần ông Trọng mang một bọc truyền đơn, gói vào chiếc màn buộc đằng sau xe. Đi qua phố, ông bị một tên đội Tây gọi lại đòi khám. Ngay lập tức ông nhảy xuống vờ cởi bọc ra nhưng sự thật thì ông đang cố buộc lại cho chặt hơn. Tên đội Tây sốt ruột, quẳng xe bên lề đường, lúi húi tự mở bọc. Nhanh trí, ông vồ lấy xe của nó, nhảy lên chạy mất. Lần khác, ông chuyển tài liệu từ tàu biển lên, lính giặc giữ lại để khám xét, ông đã nhanh chân ôm tài liệu nhảy xuống nước rồi lặn qua gầm tàu trốn thoát.
Đầu năm 1931, trong một cuộc mít tinh, cán bộ ta đang nói chuyện trước đông đảo đồng bào, tên thanh tra mật thám Lơ – grăng ập tới, định bắt đồng chí cán bộ. Lý Tự Trọng rút súng lục bắn chết tên mật thám. Không trốn kịp, ông bị giặc bắt.
3. Giặc tra tấn ông rất dã man khiến ông chết đi sống lại nhưng chúng không moi được thông tin gì ở ông.
Trong nhà giam, ông được người cọi ngục rất khâm phục và kính nể. Họ gọi ông với cái tên thân mật là "Ông Nhỏ".
Trước tòa án, ông dõng dạc vạch mặt bọn đế quốc và tuyên truyền cách mạng. Luật sư bào chữa cho ông nói ông chưa đến tuổi thành niên hành động thiếu suy nghĩ. Ông lập tức đứng dậy nói:
- Tôi chưa đến tuổi thành niên thật, nhưng tôi đủ trí khôn để hiểu rằng thanh niên Việt Nam chỉ có một con đường duy nhất là làm cách mạng, không thể có con đường nào khác…
Thực dân Pháp bất chấp dư luận và luật pháp, xử tử ông vào một ngày cuối năm 1931.
Trước khi chết, ông hát vang bài Quốc tế ca. Năm đó, ông mới 17 tuổi.
Câu 3 (trang 9): Em hãy trao đổi với các bạn về ý nghĩa của câu chuyện trên.
Giải đáp:
a. Gợi ý trao đổi:
+ Tại sao những người coi ngục gọi anh Trọng là "Ông Nhỏ"?
(Bởi vì họ khâm phục anh Trọng tuy tuổi nhỏ nhưng chí lớn, có khí phách bất khuất của một người anh hùng. )
+ Anh Trọng đã gạt phắt lời luật sư bào chữa cho anh rằng anh chưa đến tuổi thành niên nên hành động còn nông nổi. Bạn hãy nhắc tại lời nói của anh.
("Tôi hành động có suy nghĩ. Mọi việc tôi làm đều có mục đích cách mạng. Tôi chưa đến tuồi thành niên thật, nhưng tôi đủ trí khôn để hiểu rằng thanh niên Việt Nam chỉ có một con đường duy nhất là làm cách mạng, không thể có con đường nào khác... ").
+ Tại sao thực dân Pháp bất chấp dư luận và luật pháp đã xử bắn anh Trọng dù anh chưa đến tuổi thành niên?
(Bỏi vì chúng sợ khí phách anh hùng của anh và muốn khủng bố tinh thần của dân chúng).
+ Câu chuyện giúp bạn hiểu ra điều gì?
(Người anh hùng nhỏ tuổi Lý Tự Trọng dám quên mình vì đồng đội. / Người thiếu niên anh hùng hiên ngang, bất khuất, gan dạ trước kẻ thù. / Là thanh niên, phải sống có lí tưởng vi dân, vì nước. / Làm người, phải biết yêu đất nước, dám hi sinh vì Tổ quốc. )
b. Ý nghĩa cùa câu chuyện:
Qua câu chuyện nói lên sự Ca ngợi người anh hùng Lý Tự Trọng tuy tuổi nhỏ nhưng chí lớn, yêu nước, có lí tưởng cách mạng cao đẹp, dũng cảm bảo vệ đổng chí, hiên ngang bất khuất trước kẻ thù).
Bài trước: Luyện từ và câu: Từ đồng nghĩa (trang 7 sgk Tiếng Việt 5) Bài tiếp: Tập đọc: Quang cảnh làng mạc ngày mùa (trang 11 sgk Tiếng Việt 5)