Phân tích tác phẩm: Rằm tháng giêng
- Phiên âm:
- Dịch nghĩa:
- Dịch thơ:
I. Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh
- Hồ Chí Minh sinh năm 1890 mất năm 1969, quê tại xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Người là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam, người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh và giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và xây dụng chủ nghĩa xã hội.
- Hồ Chí Minh là một nhà thơ lớn của dân tộc và là Danh nhân văn hóa thế giới
- Sự nghiệp sáng tác: Hồ Chí minh sáng tác nhiều thể loại Người đã để lại một khối lượng tác phẩm lớn, đồ sộ như:
+ Văn chính luận: Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến…
+ Truyện, kí: Vi hành, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
+ Thơ: Nhật kí trong tù, Thơ Hồ Chí Minh…
II. Đôi nét về tác phẩm Rằm tháng giêng
1. Hoàn cảnh ra đời của bài thơ:
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1948 tại chiến khu Việt Bắc - đây là những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
2. Bố cục cảu bài gồm 2 phần:
- Phần 1 (Hai câu thơ đầu): Cảnh trăng rằm tháng giêng trên sông ở chiến khu Việt Bắc
- Phần 2 (Hai câu còn lại): Hình ảnh con người
3. Giá trị nội dung
Bài thơ miêu tả cảnh trăng sáng ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, hòa mình vào thiên nhiên và cả tấm lòng yêu nước sâu nặng của chủ tích Hồ Chí Minh.
4. Giá trị nghệ thuật
- Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
- Sử dụng phép điệp từ
- Hình ảnh thơ mang màu sắc cổ điển mà vẫn bình dị, tự nhiên.
III. Dàn ý phân tích tác phẩm Rằm tháng giêng
I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Chí Minh (những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác và các tác phẩm tiêu biểu của Người…)
- Giới thiệu về bài thơ “Rằm tháng giêng” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Cảnh trăng rằm tháng giêng trên sông ở chiến khu Việt Bắc
- Hình ảnh trăng: nguyệt chính viên – Đúng lúc trăng to và tròn nhất
⇒ Gợi không gian cao rộng, bát ngát, tràn đầy ánh trăng
- Sức sống của mùa xuân: xuân giang, xuân thủy, xuân thiên (sông xuân, nước xuân và trời xuân)
⇒ Ba chữ “xuân” nối tiếp nhau thể hiện sức xuân và sắc xuân đang trỗi dậy và không ngừng chuyển động để lớn dần lên. Khung cảnh tràn đầy sức sống của sông, của nước và của bầu trời dường như đang giao hòa với nhau.
⇒ Bức tranh thiên nhiên đêm rằm mùa xuân hiện lên rất đẹp, rộng lớn mênh mông và tràn đầy sức sống.
2. Hình ảnh con người
- Bàn việc quân: bàn việc kháng chiến, bàn việc sinh tử của cả dân tộc.
- Hình ảnh “trăng ngân đầy thuyền”: sức lan tỏa của ánh trăng trong đêm rằm và qua đó thể hiện ý nguyện, mong muốn vươn tới thành công trong sự nghiệp cách mạng.
⇒ Phong thái ung dung, lạc quan, luôn tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng và tâm hồn giao cảm, hào hợp với thiên nhiên của Bác Hồ/
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ
+ Về giá trị nội dung: Gợi lên vẻ đẹp hoàn mỹ của đêm trăng rằm tháng giêng ở Tây Bắc. Qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước và phong thái ung dung, lạc quan của Bác về cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc.
+ Nghệ thuật: thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, hình ảnh thơ mang màu sắc cổ điển mà bình dị, gần gũi…
Bài trước: Phân tích tác phẩm: Cảnh khuya của Hồ Chí Minh Bài tiếp: Phân tích tác phẩm: Tiếng gà trưa