Phân tích tác phẩm: Mùa xuân của tôi
I. Đôi nét về nhà văn Vũ Bằng
- Nhà văn Vũ Bằng sinh năm 1913, mất năm 1984, ông sinh ra tại Hà Nội.
- Ông là nhà văn và nhà báo đã sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, có sở trường về truyện ngắn, tùy bút và bút kí.
- Sau năm 1954, ông vào Sài Gòn vừa viết văn, vừa làm báo vừa hoạt động cách mạng.
- Năm 2007, Vũ Bằng được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
II. Đôi nét về tác phẩm Mùa xuân của tôi
1. Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm:
- Tác phẩm "Mùa xuân của tôi" được viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, nhà vàn sống ở vùng kiểm soát của Mĩ – Ngụy, cách xa quê hương đất Bắc. Tác giả đã gửi gắm vào trong trang sách nỗi niềm nhớ thương gia đình, quê hương da diết và nóng lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất.
- Bài văn được trích từ thiên tùy bút “Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt” trong tập tùy bút “Thương nhớ mười hai”.
2. Bố cục của tác phẩm gồm 3 phần:
- Phần 1 (từ đầu đến “mê luyến tâm hồn”): Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân.
- Phần 2 (tiếp đó đến “mở hội liên hoan”): Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội
- Phần 3 (phần còn lại): Cảnh sắc và không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng Giêng
3. Giá trị nội dung
Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân Hà Nội nói riêng và miền Bắc nói chung được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê. Bài tùy bút đã bộc lộ chân thực và cụ thể tình yêu quê hương, đất nước, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, ngòi bút tài hoa của tác giả.
4. Giá trị nghệ thuật
- Trình bày nội dung văn bản theo dòng cảm xúc lôi cuốn, say mê
- Lựa chọn từ ngữ, câu văn linh hoạt, biểu cảm, giàu hình ảnh
- Sử dụng nhiều biện pháp so sánh, liên tưởng độc đáo, giàu chất thơ.
III. Dàn ý phân tích tác phẩm Mùa xuân của tôi
I. Mở bài
- Giới thiệu đôi dòng về tác giả Vũ Bằng (giới thiệu khái quát về cuộc đời, tiểu sử và đặc điểm nổi bật về các sáng tác của ông…)
- Giới thiệu về thể loại tùy bút
- Giới thiệu về tác phẩm “Mùa xuân của tôi” (về hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân
- Ai cũng yêu thích mùa xuân
- Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió
- Ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con, ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng.
- Nghệ thuật: điệp ngữ
- Giọng văn: nhẹ nhàng, lôi cuốn và say mê.
⇒ Tình yêu mùa xuân là điều hiển nhiên, luôn tồn tại trong sâu thẳm trái tim mỗi con người, đây là một quy luật trường tồn mãi mãi.
2. Cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội
- Thời tiết: mưa riêu riêu, gió lành lạnh
- Âm thanh:
+ Tiếng nhạn kêu trong đêm
+ Tiếng trống vọng chèo từ xa
+ Câu hát ân tình của cô gái đẹp
- Khung cảnh gia đình: bàn thờ, đèn nên, nhang trầm và tình cảm gia đình gắn bó, yêu thương.
- Nghệ thuật: nhà văn sử dụng hình ảnh so sánh mới mẻ, sinh động, hấp dẫn diễn tả sức sống trỗi dậy của mùa xuân
+ Mùa xuân khơi dậy sức sống mãnh liệt trong thiên nhiên và con người.
+ Mùa xuân thần thánh
⇒ Mùa xuân đã khơi dậy sức sống cho muôn loài, muôn vật và cho cả con người. Mùa xuân đất Bắc có những nét đặc trưng riêng mà không nơi nào có được. Tất cả được thể hiện trong tình yêu và nỗi niềm thương nhớ mùa xuân đất Bắc của nhà văn Vũ Bằng.
3. Cảnh sắc và không khí mùa xuân đất Bắc sau ngày rằm tháng Giêng
- Tết hết mà chưa hết hẳn, đào phai mà nhụy vẫn còn phong
- Có không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác
- Trời đã hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn
- Con người trở về với bữa cơm gia đình giản dị
- Các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản.
+ Về giá trị nội dung: Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân Hà Nội nói riêng và cả miền Bắc nói chung được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết quê nhà của một người xa quê.
+ Giá trị nghệ thuật: từ ngữ, hình ảnh phong phú, giàu sức gợi, nhiều liên tưởng hấp dẫn và vô cùng độc đáo.
- Cảm nhận của bản thân về màu xuân
Bài trước: Phân tích tác phẩm: Sài Gòn tôi yêu Bài tiếp: Phân tích chi tiết: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất