Thánh Gióng
Xem thêm:
I. Đôi nét về tác phẩm: Thánh Gióng
I. Tác phẩm
1. Tóm tắt
Thời vua Hùng Vương thứ sáu, làng Gióng có hai vợ chồng ông lão nhà kia rất chăm chỉ, phúc đức nhưng lại không sinh được người con nào. Một hôm bà vợ ra đồng và thấy có một vết bàn chân to, bà đã ướm vào vết chân đó, về nhà bà phát hiện mình mang thai. Mười hai tháng sau sinh ra một cậu con trai trông tướng mạo khôi ngô, tuấn tú. Lên ba tuổi mà cậu bé vẫn chưa biết đi, không biết nói, không biết cười. Khi đó có giặc xâm lược, nhà vua đã ra lệnh chiêu mộ người tài, cậu bé đã cất tiếng nói yêu cầu nhà vua sắm áo giáp sắt, roi sắt, ngựa sắt để đi đánh giặc. Cậu bé ăn khỏe và lớn nhanh như thổi. Cả làng phải góp gạo để nuôi. Khi giặc đến, chú bé đứng dậy, vươn vai và bỗng biến thành tráng sĩ. Chàng tráng sĩ mặc giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt xông ra đánh tan quân giặc, roi sắt bị gãy tráng sĩ đã nhổ những cụm tre để quật quân giặc. Tráng sĩ một mình một ngựa, lên đỉnh núi rồi cởi bỏ bộ giáp sắt lại, cùng ngựa bay về trời. Nhân dân để tưởng nhớ tới công ơn của tráng sĩ nên đã lập đền thờ. Hiện nay vẫn còn hội làng Gióng và các dấu tích dưới ao hồ,...
2. Bố cục (4 phần)
- Phần 1: từ đầu... đến... “cứ đặt đâu thì nằm đấy”: Kể về sự ra đời của Thánh Gióng
- Phần 2: tiếp theo... đến... “giết giặc, cứu nước”: Thánh Gióng đòi mẹ được đi đánh giặc và sự lớn lên một cách kỳ lạ
- Phần 3: tiếp theo... đến... “cả người và ngựa từ từ bay lên trời”: Thánh Gióng cùng nhân dân đã đánh thắng giặc Ân. Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trời
- Phần 4: còn lại: Người dân làng Gióng vì muốn ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng nên đã lập đền thờ
3. Giá trị nội dung
Hình tượng Thánh Gióng với những chi tiết thần kì là hình ảnh thể hiện ý thức và sức mạnh của tinh thần bảo vệ đất nước. Bên cạnh đó cũng là thể hiện của quan niệm và ước mơ của người dân Việt ngay từ những buổi đầu về người anh hùng giúp đất nước chống giặc ngoại xâm.
4. Giá trị nghệ thuật
Xây dựng những yếu tố tưởng tượng, kì ảo để tạo tăng sức hấp dẫn cho truyền thuyết
II. Phân tích văn bản Thánh Gióng
I. Mở bài
- Giới thiệu về thể loại truyền thuyết (khái niệm thể loại truyền thuyết, đặc trưng của thể loại truyền thuyết…)
- Giới thiệu về truyền thuyết “Sự tích Thánh Gióng” (tóm tắt văn bản, khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Sự ra đời của Thánh Gióng
- Bà mẹ đi ra đồng, ướm chân vào lên một vết chân ở trên đồng và về nhà mang thai
- Sau mười hai tháng mang thai, bà sinh ra một đứa bé trông tướng mạo khôi ngô
- Đến ba tuổi mà cậu bé vẫn không biết nói, biết cười, cũng không biết đi, đặt đâu thì nằm đấy
→ Sự ra đời rất kì lạ, rất khác thường của nhân vật Thánh Gióng
2. Thánh Gióng đòi đi đánh giặc và sự lớn lên một cách kì diệu
- Khi thấy nghe tiếng rao của vị sứ giả, Thánh Gióng đã cất tiếng nói đầu tiên – là tiếng nói xin mẹ được đi đánh giặc
- Gióng đòi vua sắm cho một con ngựa sắt, một áo giáp sắt và một cái roi sắt rồi lời hứa sẽ đánh tan giặc xâm lược
→ Câu nói chắc nịch của Thánh Gióng mang một sức mạnh tiềm ẩn từ lòng yêu nước. Điều đó đã thể hiện ý thức và trách nhiệm của Gióng đối với đất nước và có ý chí, lòng quyết tâm dẹp yên giặc Ân.
- Từ khi nghe sứ giả thông báo tìm người tài, Thánh Gióng đã lớn nhanh như thổi:
+ Cơm ăn mấy cũng không thấy no, áo vừa mặc xong đã bục chỉ
+ Hai vợ chồng ông lão làm ra bao nhiêu cũng không đủ để nuôi Gióng ăn
+ Cả làng đã góp gạo để nuôi chú bé, ai cũng mong Thánh Gióng sẽ đánh thắng giặc Ân
→ Sức mạnh của tấm lòng yêu nước, của ý chí và quyết tâm đánh thắng giặc Ân xâm lược. Gióng sinh ra và lớn lên trong sự yêu thương của nhân dân, mang trên mình trọng trách mà nhân dân giao cho đó là đánh thắng giặc Ân
3. Gióng cùng nhân dân đánh thắng giặc Ân rồi cười bay về trời
- Gióng vươn vai một cái bỗng trở thành một tráng sĩ cao lớn, mình cao hơn một trượng, trông rất oai phong lẫm liệt
- Gióng ra trận đánh giặc Ân:
+ Mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt, nhảy lên mình ngựa sắt
+ Thúc ngựa và phi thẳng đến nơi nào có giặc, đón đầu quân giắc và đánh giết hết lớp này đến lớp khác
+ Khi roi sắt bị gãy, Gióng đã nhổ những cụm tre ven đường rồi quật vào giặc
+ Kết quả: giặc chết như ngả rạ, hoảng loạn giẫm đạp lên nhau để chạy trốn
→ Dũng mãnh, oai phong và lẫm liệt
→ Ca ngợi tấm lòng yêu nước, sức mạnh và ý chí chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta
- Gióng cưỡi ngựa bay về trời: một mình một ngựa, tráng sĩ phi ngựa lên đỉnh núi, cởi áo giáp sắt bỏ lại rồi cả người lẫn ngựa bay về trời
→ Thánh Gióng về cõi trời. Qua truyện này đã cho thấy sự tôn trọng, tôn kính của người dân đối với những nhân vật anh hùng có ơn với đất nước
4. Nhân dân ghi nhớ tới công ơn của Thánh Gióng
- Nhân dân lập đã đền thờ ở làng Phù Đổng, còn gọi là làng Gióng, hàng năm dân làng đều mở hội to lắm
- Dấu tích này còn lưu lại đến ngày nay: ở huyện Ba Vì, làng Cháy… có những bụi tre đằng ngà
→ Niềm tin của người dân vào sức mạnh thần kì và ý chí của dân tộc
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản
+ Nội dung: Hình tượng Thánh Gióng được xây dựng với nhiều sắc màu thần kì nổi lên như biểu tượng rực rỡ của sức mạnh, ý chí chiến đấu bảo vệ đất nước, đồng thời cũng là sự thể hiện quan niệm và nguyện vọng của nhân dân ta ngay từ những ngày đầu dựng nước về tấm gương người anh hùng chống giặc ngoại xâm để cứu nước.
+ Nghệ thuật: sử dụng nhiều chi tiết kì ảo, hư cấu để tăng thêm sức hấp dẫn cho văn bản
- Cảm nhận của bản thân về truyền thuyết “Sự tích Thánh Gióng”
Bài trước: Bánh Chưng, bánh Giầy Bài tiếp: Sơn Tinh, Thủy Tinh