Cây bút thần
Xem thêm:
I. Vài nét về tác phẩm: Cây bút thần
1. Tóm tắt
Mã Lương là một cậu bé mồ côi, nghèo nhưng thông minh và say mê học vẽ. Mã Lương vẽ rất giỏi và luôn ao ước có được một cây bút vẽ. Được thần ban tặng một cây bút thần, Mã Lương thứ gì thì thứ ấy đều thành vật thực. Em vẽ cho tất cả người dân nghèo trong làng. Tin này đến tai địa chủ, hắn bắt Mã Lương phải vẽ theo ý của hắn nhưng em quyết không làm theo. Em bị tên địa chủ trừng trị và bỏ đi vùng khác. Em kiếm sống bằng nghề vẽ, sơ ý để lộ năng lực của cây bút thần, vua biết nên đã bắt em vẽ theo ý vua. Vì không làm theo ý vua nên em bị bắt vào ngục. Vua cướp bút thần của Mã Lương vẽ nhưng không thành, Mã Lương được tha, em giả vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng để trừng trị tên vua tham. Mã Lương đem tài năng của mình và năng lực của chiếc bút thần đi giúp đỡ người nghèo khổ.
2. Bố cục chia làm 5 phần
- Phần 1: từ đầu... đến.... thích thú vô cùng”: Mã Lương học vẽ và được thần cho một cây bút thần
- Phần 2: tiếp đó đến “em vẽ cho thùng”: Mã Lương dùng bút cây thần để giúp đỡ dân nghèo
- Phần 3: tiếp đó đến “phóng như bay”: Mã Lương dùng bút cây thần để chống lại tên địa chủ
- Phần 4: tiếp đó đến “lớp sóng hung dữ”: Mã Luơng dùng cây bút thần để chống lại tên vua tham lam và hung ác
- Phần 5: còn lại: Người đời truyền tụng về Mã Lương và bút thần
3. Giá trị nội dung
Truyện “Cây bút thần” là một truyện cổ tích ca ngợi về nhân vật có tài năng kì lạ. Truyện đã thể hiện quan niệm của nhân dân ta về cái thiện luôn thắng cái ác, một xã hội công bằng, đồng thời cũng thể hiện ước mơ của người dân về những khả năng kì diệu của con người
4. Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng, thần kì
II. Phân tích văn bản Cây bút thần
I. Mở bài
- Sơ lược về truyện cổ tích (khái niệm, các tuyến nhân vật, nghệ thuật đặc sắc, ý nghĩa…)
- Sơ lược về truyện cổ tích “Cây bút thần” (thuộc tuyến nhân vật nào, tóm tắt, nêu giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Mã Lương học vẽ và được thần ban cho cây bút thần
- Cha mẹ Mã Lương đều mất sớm, cậu bé sống bằng nghề chặt củi, cắt cỏ nhưng vẫn không đủ tiền mua cho mình một cây bút
- Là một cậu bé vẻ giỏi, thông mình và hằng ngày đều rất chăm chỉ luyện vẽ, dốchết lòng để học vẽ: vẽ chim giống chim, vẽ cá giống hệt cá
- Mã Lương luôn ao ước có được một cây bút
- Được ban cho một cây bút thần – vẽ gì đều trở thành nấy
→ Mã Lương là một người có tài, là người chính nghĩa, thuộc kiểu nhân vật có tài năng kì lạ
2. Mã Lương và cây bút thần
- Đối với người nghèo: vẽ cho họ những dụng cụ lao động như: cày, cuốc, chò múc, đèn, thùng nước,…
→ Có tấm lòng nhân hậu, hay giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn
- Đối với tên địa chủ:
+ Tên địa chủ là một người tham lam, độc ác. Hắn đã bắt giam Mã Lương, dùng lời dụ dỗ, dọa nạt và thậm chí muốn giết Mã Lương để cướp cây bút thần
+ Mã Lương vẽ một cái cung tên và bắn chết tên địa chủ
→ Trừng phạt kẻ độc ác, tham lam và hung hăng
- Đối với nhà vua:
+ Nhân vật nhà vua là một người tham lam, làm nhiều điều tàn ác với người dân nghèo. Vua dụ dỗ, bắt Mã Lương về hoàng cung và yêu cầu cậu bé vẽ những điều mà hắn muốn
+ Trước những yêu cầu của ông vua tham lam, Mã Lương đã vẽ:
● Bắt vẽ rồng thì vẽ con cóc ghẻ
● Bắt vẽ con phượng thì vẽ con gà trụi lông
● Vẽ núi vàng liền biến thành những tảng đá lớn
● Vẽ thỏi vàng thì biến thành con mãng xà
+ Kết quả: Mã Lương đã vẽ biển cả, sóng dữ khiến tên vua bị nhấn chìm trong trận sóng hung dữ
→ Trừng trị và tiêu diệt kẻ tham lam, độc ác
3. Những truyền tụng về sau về Mã Lương và cây bút thần
- Khăp cả nước có nhiều lời truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần:
+ Mã Lương trở về nơi mình sinh ra, sống với cảnh ruộng đồng, thôn xóm
+ Mã Lương đi đây đi đó, đem hết thời gian và khả năng thần kì của mình để vẽ cho những người nghèo khổ…
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật:
+ Giá trị nội dung: Truyện đã thể hiện quan niệm của người dân về một xã hội công bằng, về mục đích của nghệ thuật, đồng thời cũng thể hiện ước muốn của con người về những khả năng kì diệu
+ Nghệ thuật: sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng, thần kì….
- Bài học rút ra cho bản thân: cần sống hiền lành, không được tham lam, ở hiền thì sẽ gặp lành….
Bài trước: Em bé thông minh Bài tiếp: Ông lão đánh cá và con cá vàng