Sơn Tinh, Thủy Tinh
Xem thêm:
I. Đôi nét về tác phẩm: Sơn Tinh, Thủy Tinh
1. Tóm tắt
Hùng Vương thứ mười tám có cô con gái Mị Nương đã đến tuổi lấy chồng. Vua Hùng kén rể cho con gái. Sơn Tinh (Thần Núi) và Thủy Tinh (Thần Nước) đến để cầu hôn. Vua Hùng băn khoăn không biết chọn ai nên đưa ra yêu cầu sính lễ, ai có thể mang sính lễ đến trước thì sẽ gả Mị Nương cho. Hôm sau, Sơn Tinh mang sính lễ đến trước nên được rước Mị Nương về. Thủy Tinh đến sau liền nổi giận, dâng nước lên đánh Sơn Tinh nhưng thua trận. Từ đó hằng năm Thủy Tinh lđều àm mưa làm bão để trả thù Sơn Tinh.
2. Bố cục (3 phần)
- Phần 1: từ đầu... đến... "mỗi thứ một đôi”: Vua Hùng đưa ra yêu cầu kén rể
- Phần 2: tiếp theo... đến... “Thần Nước đành rút quân”: Sơn Tinh và Thủy Tinh giao tranh
- Phần 3: còn lại: Hằng năm Thủy Tinh đều làm bão để đánh Sơn Tinh
3. Giá trị nội dung
“Sơn Tinh, Thủy Tinh” là một câu chuyện có tính chất kì ảo, nhằm giải thích hiện tượng bão lũ và cũng là để thể hiện sức mạnh, ước mong của người dân Việt cổ muốn khắc chế thiên tai, đồng thời cũng để suy tôn và ngợi ca công lao dựng nước và giữ nước của các vua Hùng
4. Giá trị nghệ thuật
- Xây dựng hình tượng nhân vật có mang dáng dấp thần linh, với những chi tiết hoang đường và kì ảo
- Cách kể chuyện rất lôi cuốn và hấp dẫn
II. Phân tích văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh
I. Mở bài
- Giới thiệu thể loại truyền thuyết (khái niệm, khái quát và các đặc trưng của thể loại truyền thuyết…)
- Giới thiệu truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” (tóm tắt, bao quát các giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Vua Hùng đưa ra điều kiện gì để kén rể
- Hùng Vương thứ mười tám có một cô con gái tên là Mị Nương, người xinh đẹp như hoa, tính nết thì hiền dịu. Chính vì vậy, vua Hùng rất muốn tìm cho con gái mình một người chồng thật xứng đáng
- Sơn Tinh và Thủy Tinh là hai người ngang tài ngang sức đến để cầu hôn
+ Sơn Tinh: vẫy tay về phía đông thì phía đông nổi cồn cát, khi vẫy tay về phía tây thì phía tây mọc lên những dãy núi đồi
+ Thủy Tinh: hô mưa thì mưa đến, gọi gió thì gió về
- Vua Hùng không biết lựa chọn thế nào nên đã đưa ra yêu cầu sính lễ và yêu cầu nếu ai mang lễ vật đến trước thì sẽ lấy được Mị Nương.
- Lễ vật thách cưới bao gồm: một trăm ván gạo nếp; một trăm nệp bánh chưng; voi chín ngà; gà chín cựa; ngựa chín hồng mao; mỗi thứ một đôi
→ Lễ vật là những thứ rất khó tìm kiếm, chủ yếu những món đồ ở vùng núi, qua đó đã cho thấy sự ưu ái của người dân đối với thần núi
2. Cuộc giao tranh giữa Thủy Tinh và Sơn Tinh
- Nguyên nhân: Sơn Tinh đã mang lễ cưới đến trước, đưa Mị Nương về núi. Thủy Tinh đến sau nên không cưới được vợ hiền, nổi giận đùng đùng, mang quân đuổi theo đánh Sơn Tinh, đòi cướp lại Mị Nương
- Diễn biến:
+ Thủy Tinh: hô mưa, gọi gió khiến trời trở giông bão, dâng nước sông lên cuồn cuộn khiến nước ngập hết nhà cửa, ruộng đồng, thành Phong Châu như một cái đảo nổi lềnh bềnh trên một biển nước
+ Sơn Tinh: dở từng quả đồi, di dời từng dãy núi, đắp đất thành lũy để ngăn chặn dòng nước lũ
- Kết quả: Thủy Tinh bại trận nên đành phải rút quân về
→ Sơn Tinh được xây dựng để thể hiện sức mạnh và ước muốn chiến thắng thiên tai của con người
3. Cuộc trả thù hằng năm của Thủy Tinh
Hằng năm, Thủy Tinh đều dâng nước lên đánh Sơn Tinh nhưng đều bị thất bại, đành phải rút quân lui về
→ Khẳng định ý chí, sức mạnh và niềm tin chiến thắng thiên tai lũ lụt của nhân dân ta
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản:
+ Nội dung: “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là một câu chuyện có tính chất tưởng tượng kì ảo, nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt, đồng thời thể hiện sức mạnh, ước mong của nhân dân Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, và cũng để ca ngợi và suy tôn công lao dựng nước của các vua Hùng
+ Nghệ thuật: xây dựng các nhân vật có dáng dấp thần linh với những chi tiết hư cấu, tưởng tượng, kì ảo để tăng thêm sự lôi cuốn, hấp dẫn
- Cảm nhận của bản thân về truyện "Sơn Tinh Thủy Tinh", liên hệ tới vấn đề thủy lợi và củng cố đê điều của nước ta trong giai đoạn hiện nay
Bài trước: Thánh Gióng Bài tiếp: Sự tích Hồ Gươm