Trang chủ > Lớp 12 > Giải BT Sinh học 12 > Bài 9: Quy luật Menđen: Quy luật phân li độc lập - Sinh học 12

Bài 9: Quy luật Menđen: Quy luật phân li độc lập - Sinh học 12

Phần 1: Câu hỏi thảo luận

Câu hỏi Sinh 12 Bài 9 trang 38: Dựa vào đâu mà Menđen có thể đi đến kết luận các cặp nhân tố di truyền trong thí nghiệm trên lại phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử?

Lời giải:

Để đi đến kết luận các cặp nhân tố di truyền trong thí nghiệm trên lại phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử, Menđen đã tiến hành thí nghiệm lai hai tính trạng như sau:

Pt/c: ♀ (♂) Hạt vàng, trơn x ♂ (♀) Hạt xanh, nhăn

F1: 100% hạt vàng, trơn.

F1 tự thụ phấn

F2: 315 hạt vàng, trơn: 108 hạt vàng, nhăn: 101 hạt xanh, trơn: 32 hạt xanh, nhăn.

Tỉ lệ này xấp xỉ tỉ lệ 9: 3: 3: 1. Phân tích tỉ lệ phân li của từng tính trạng riêng rẽ như hình dạng hạt và màu hạt, Menđen nhận thấy đều có tỉ lệ xấp xỉ 3 trội: 1 lặn. Và tỉ lệ F2 9: 3: 3: 1 = (3: 1)(3: 1).

Do đó, Menđen cho rằng các cặp nhân tố di truyền trong thí nghiệm trên lại phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử. Vì sự biểu hiện của tính trạng này không ảnh hưởng đến sự biểu hiện của tính trạng khác.

Câu hỏi Sinh 12 Bài 9 trang 40: Giả sử các cặp gen khác nhau nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau. Hãy điền tiếp các số liệu vào chỗ có dấu (?) trong bảng 9 và rút ra công thức tổng quát cho tỉ lệ các loại giao tử, kiểu gen, kiểu hình, … trong phép lai n tính trạng

Lời giải:

Bảng 9. Công thức tổng quát cho các phép lai nhiều tính trạng

Số cặp gen dị hợp tử (F1) Số loại giao tử của F1 Số loại kiểu gen ở F2 Số loại kiểu hình ở F2 Tỉ lệ kiểu hình F2
1 2 3 2 3: 1
2 4 9 4 9: 3: 3: 1
3 8 27 8 27: 9: 9: 9: 3: 3: 3: 1
… … … … …
n 2n 3n 2n (3: 1)n

Phần 2: Câu hỏi và bài tập

Bài 1 (trang 41 SGK Sinh học 12): Nêu điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li độc lập của Menđen.

Lời giải:

Điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li độc lập của Menđen:

- Các cặp alen quy định các tính trạng khác nhau nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau thì sẽ phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử và sự tổ hợp ngẫu nhiên của các giao tử trong quá trình thụ tinh tạo nên các biến dị tổ hợp.

Bài 2 (trang 41 SGK Sinh học 12): Nêu các điều kiện cần có để khi lai các cá thể khác nhau về hai tính trạng sẽ thu được đời con có tỉ lệ phân li kiểu hình xấp xỉ 9: 3: 3: 1.

Lời giải:

Điều kiện cần có để khi lai các cá thể khác nhau về hai tính trạng sẽ thu được đời con có tỉ lệ phân li kiểu hình xấp xỉ 9: 3: 3: 1 như sau:

- Bố mẹ đem lai phải dị hợp về 2 cặp gen.

- Có hiện tượng trội lặn hoàn toàn.

- Số lượng cá thể con lai phải đủ lớn.

- Các cá thể có kiểu gen khác nhau phải có sức sống như nhau.

- Quá trình giảm phân và thụ tinh diễn ra bình thường.

Bài 3 (trang 41 SGK Sinh học 12): Làm thế nào để biết được hai gen nào đó nằm trên hai NST tương đồng khác nhau nếu chỉ dựa trên kết quả của các phép lai?

Lời giải:

Để biết được hai gen nào đó nằm trên hai NST tương đồng khác nhau nếu chỉ dựa trên kết quả của các phép lai:

- Kết quả của phép lai phân tích: Nếu tỉ lệ kiểu hình ở phép lai phân tích là 1: 1: 1: 1 thì 2 gen đó nằm trên 2 NST tương đồng khác nhau.

- Kết quả của kiểu hình ở F2: Nếu tỉ lệ kiểu hình ở F2 là 9: 3: 3: 1 thì 2 gen đó nằm trên 2 NST.

Bài 4 (trang 41 SGK Sinh học 12): Giải thích vì sao lại không thể tìm được 2 người có kiểu gen giống hệt nhau trên Trái Đất, ngoại trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng.

Lời giải:

Trên thực tế không thể tìm được 2 người có kiểu gen giống hệt nhau (trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng) bởi vì: Số lượng biến dị tổ hợp do một cặp bố mẹ có thể sản sinh ra là rất lớn (223 × 223 = 246 kiểu hợp tử khác nhau).

Bài 5 (trang 41 SGK Sinh học 12): Hãy chọn phương án trả lời đúng: Quy luật phân li độc lập thực chất nói về:

a) Sự phân li độc lập của các tính trạng.

b) Sự phân li kiểu hình theo tỉ lệ 9: 3: 3: 1.

c) Sự tổ hợp của các alen trong quá trình thụ tinh.

d) Sự phân li độc lập của các alen trong quá trình giảm phân.

Lời giải:

Đáp án đúng là: d) Sự phân li độc lập của các alen trong quá trình giảm phân.