Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen - Sinh học 12

Phần 1: Câu hỏi thảo luận

Câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 56: Theo em nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện của gen tổng hợp melanin như thế nào?

Trả lời:

Những tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ ở tế bào của phần thân nên chúng có khả năng tổng hợp được sắc tố mêlanin làm cho lông đen. Trong khi các tế bào ở vùng thân có nhiệt độ cao hơn nhưng các gen của chúng lại không được biểu hiện (không tổng hợp được sắc tố mêlanin) nên lông có màu trắng.

→ Vì vậy, nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim tham gia vào điều hòa biểu hiện gen. Nhiệt độ cao làm biến tính protein đặc biệt là một số loại mẫn cảm với nhiệt độ. Khi enzim bị mất chức năng do nhiệt độ cao thì có thể mêlanin không được tổng hợp nên lông có màu trắng.

→ Nhiệt độ cao làm các gen tổng hợp mêlanin không tổng hợp được mêlanin nên lông có màu trắng.

Câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 56: Hãy tìm thêm các ví dụ về mức độ biểu hiện của kiểu gen phụ thuộc vào điều kiện môi trường.

Trả lời:

Các ví dụ về mức độ biểu hiện của kiểu gen phụ thuộc vào điều kiện môi trường như:

Ví dụ 1: Cây hoa anh thảo (Primula sinensis) có giống hoa đỏ thuần chủng AA và hoa trắng thuần chủng aa. Khi đem cây thuộc giống hoa đỏ thuần chủng trồng ở nhiệt độ cao 35°C thì ra hoa trắng. Thế hệ sau của cây hoa trắng này trồng ở nhiệt độ 20° C thì lại cho hoa màu đỏ. Trong khi đó giống hoa màu trắng trồng ở 20° C và 35° C đều chỉ cho hoa trắng.

Ví dụ 2: Những cây môn, cây ráy nếu trồng ở nơi ít nước, khô hạn thì lá sẽ nhỏ còn nếu trồng nơi mát mẻ ẩm ướt thì lá và thân sẽ rất to.

Ví dụ 3: Một số loài chồn, cáo xứ lạnh về mùa đông có bộ lông dày màu trắng, về mùa hè lông thưa hơn và có màu vàng hoặc xám.

Ví dụ 4: Hoa cẩm tú cầu có màu sắc thay đổi phụ thuộc độ pH của môi trường đất.

Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 57: Vì sao các nhà khoa học lại khuyên người nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ?

Các nhà khoa học lại khuyên người nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ là vì: Không có bất kì giống lúa nào có thể thích hợp với mọi điều kiện thời tiết, khí hậu cả. Vì vậy, nếu trên cả cánh đồng rộng lớn mà chỉ trồng duy nhât một giống lúa thì khi thời tiết thay đổi, bất lợi đối với giống lúa đó thì người nông dân sẽ có nguy cơ mất trắng.

Phần 2: Câu hỏi và bài tập

Bài 1 (trang 58 SGK Sinh học 12): Thế nào là mức phản ứng của một kiểu gen?

Mức phản ứng của một kiểu gen là tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau.

Bài 2 (trang 58 SGK Sinh học 12): Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật, ta cần phải làm gì?

Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật, ta cần phải tạo ra một loạt các con vật có cùng một kiểu gen rồi cho chúng sống ở các môi trường khác nhau.

Việc tạo ra các con vật có cùng kiểu gen có thể được tiến hành bằng cách nhân bản vô tính hoặc chia một phôi thành nhiều phôi nhỏ rồi cho vào tử cung của các con mẹ khác nhau để tạo ra các con con.

Bài 3 (trang 58 SGK Sinh học 12): Nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng "má lúm đồng tiền" có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào?

Khi nói cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng "má lúm đồng tiền" thực ra là không hoàn toàn chính xác. Bởi mẹ chỉ truyền cho con thông tin quy định việc hình thành nên tính trạng "má lúm đồng tiền" dưới dạng trình tự các nucleotit xác định (alen) mà không truyền cho con tính trạng đã có sẵn.

Bài 4 (trang 58 SGK Sinh học 12): Một số bà con nông dân đã mua hạt ngô lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tính trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên có thể là do: Mỗi giống cây trồng đều đòi hỏi một loạt các điều kiện môi trường thích hợp như nhiệt độ, độ ẩm, nguồn nước, ánh sáng, …. Việc giống ngô lai không cho thu hoạch hoặc cho năng suất quá thấp so với yêu cầu có thể là do chúng được gieo trồng trong điều kiện thời tiết không thích hợp.