Trang chủ > Lớp 12 > Giải BT Sinh học 12 > Bài 12: Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân - Sinh học 12

Bài 12: Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân - Sinh học 12

Phần 1: Câu hỏi thảo luận

Câu hỏi Sinh 12 Bài 12 trang 51: Kết quả thí nghiệm trên khác gì với kết quả thí nghiệm lai thuận nghịch của Menđen?

Lời giải:

Kết quả lai thuận nghịch của Menđen giống nhau và tỉ lệ phân li tính trạng đều ở hai giới. Còn ở thí nghiệm của Moocgan kết quả phép lai thuận khác kết quả phép lai nghịch, tỉ lệ phân li tính trạng không đều ở hai giới.

Câu hỏi Sinh 12 Bài 12 trang 52: Từ thí nghiệm trên ta có thể rút ra nhận xét gì?

Lời giải:

Từ thí nghiệm trên ta nhận thấy tính trạng màu lá di truyền theo dòng mẹ. Ở cả phép lai thuận và nghịch, thế hệ con đều mang kiểu hình của mẹ.

Ta có thể rút ra nhận xét như sau:

Các tính trạng do gen nằm ngoài nhân quy định sẽ di truyền theo dòng mẹ, có nghĩa là đời con có kiểu hình giống mẹ.

Phần 2: Câu hỏi và bài tập

Bài 1 (trang 53 SGK Sinh học 12): Nêu các đặc điểm di truyền của tính trạng do gen nằm trên NST X quy định.

Lời giải:

Các đặc điểm di truyền của tính trạng do gen nằm trên NST X quy định gồm có:

- Kết quả của phép lai thuận và nghịch là khác nhau, tức là tỉ lệ phân li kiểu hình ở hai giới khác nhau.

- Có hiện tượng di truyền chéo (từ ông ngoại qua mẹ xuống cháu trai).

Bài 2 (trang 53 SGK Sinh học 12): Bệnh mù màu đỏ - xanh lục ở người là do một gen lặn nằm trên NST X quy định. Một phụ nữ bình thường có em trai bị bệnh mù màu lấy một người chồng bình thường. Nếu cặp vợ chồng này sinh được một người con trai thì xác suất để người con trai đó bị bệnh mù màu là bao nhiêu? Biết rằng bố mẹ của cặp vợ chồng này đều không bị bệnh.

Lời giải:

- Quy ước gen:

M: quy định bình thường

m: quy định bệnh mù màu

- Em trai mắc bệnh mù màu có kiểu gen: XmY nhận 1 giao tử Xm từ mẹ và Y từ bố.

Vậy, mẹ có kiểu gen: XMXm và bố có kiểu gen: XMY

- Sơ đồ lai:

P: XMXm × XMY

F1: XMXM, XMXm, XMY, XmY

- Hai vợ chồng bình thường sinh con trai mắc bệnh thì người vợ phải có kiểu gen dị hợp XMXm với xác suất là 1/2.

Xác suất xuất hiện con trai của họ mắc bệnh mù màu là:

1/2 × 1/2 = 1/4

Bài 3 (trang 53 SGK Sinh học 12): Làm thế nào để biết được một bệnh nào đó (ở người) là do gen lặn nằm trên NST giới tính X hay do gen trên NST thường quy định?

Lời giải:

Để biết được một bệnh nào đó (ở người) là do gen lặn nằm trên NST giới tính X hay do gen trên NST thường quy định thì có thể theo dõi phả hệ để biết được bệnh di truyền do gen lặn nằm trên NST thường hay trên NST giới tính X quy định nhờ đặc điểm của sự di truyền liên kết với giới tính.

Bài 4 (trang 54 SGK Sinh học 12): Nêu đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân. Làm thế nào để biết được tính trạng nào đó là do gen trong nhân hay gen nằm ngoài nhân quy định?

Lời giải:

* Đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân như sau:

- Kết quả của phép lai thuận và nghịch khác nhau.

- Đời con luôn có kiểu hình giống mẹ.

* Để biết được tính trạng nào đó là do gen trong nhân hay gen nằm ngoài nhân quy định ta dùng phép lai thuận nghịch.

Ví dụ: Khi lai thuận, nghịch ở cây hoa mười giờ thì thu được kết quả khác nhau:

- Lai thuận:

P: ♀ Cây lá đốm × ♂ Cây lá xanh

→ F1: 100% Cây lá đốm.

- Lai nghịch:

P: ♀ Cây lá xanh × ♂ Cây lá đốm

→ F1: 100% Cây lá xanh.

Trong thí nghiệm trên, sự di truyền tính trạng lá đốm liên quan với tế bào chất ở cây mẹ lá đốm (lai thuận), còn sự di truyền tính trạng lá xanh chịu ảnh hưởng của tế bào chất của cây mẹ lá xanh (lai nghịch). Vì vậy hiện tượng di truyền này là di truyền tế bào chất (hay di truyền ngoài nhân hoặc ngoài NST). Do con lai mang tính trạng của mẹ nên di truyền tế bào chất được xem là di truyền theo dòng mẹ. Nhưng không phải mọi hiện tượng di truyền theo dòng mẹ đều là di truyền tế bào chất.

Bài 5 (trang 54 SGK Sinh học 12): Nếu kết quả của phép lai thuận và phép lai nghịch khác nhau ở 2 giới (ở loài có cơ chế tế bào học xác định giới tính kiểu XX – XY) thì kết luận nào được rút ở dưới đây là đúng?

A. Gen quy định tính trạng nằm ở NST giới tính X.

B. Gen quy định tính trạng nằm trong ti thể.

C. Gen quy định tính trạng nằm trên NST Y.

D. Không có kết luận nào nêu trên là đúng.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D. Không có kết luận nào nêu trên là đúng.