Bài 16: Cấu trúc di truyền của quần thể - Sinh học 12

Phần 1: Câu hỏi thảo luận

Câu hỏi Sinh 12 Bài 16 trang 68: Quần thể là gì?

Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể trong cùng một loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một khoảng thời gian nhất định, có khả năng sinh sản và tạo thành những thế hệ mới.

Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 16 trang 69: Giả sử có một quần thể cây đậu Hà Lan gồm toàn cây dị hợp tử Aa. Xác định thành phần kiểu gen (tỉ lệ các kiểu gen AA: Aa: aa) của quần thể qua các thế hệ tự thụ phấn bằng cách điền tiếp các số liệu vào bảng 16 dưới đây:

Bảng 16. Sự biến đổi về thành phần kiểu gen của quần thể tự thụ phấn qua các thế hệ

Thế hệ	Kiểu gen đồng hợp tử trội	Kiểu gen đị hợp tử	Kiểu gen đồng hợp tử lặn
0			Aa
1	1 AA		2 Aa		1 aa
2	4 AA	2 AA	4 Aa	2 aa	4 aa
3	24 AA	4 AA	8 Aa	4 aa	24 aa
…	…	…	…	…	…
n

Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 16 trang 70: Vì sao Luật Hôn nhân và gia đình lại cấm không cho người có họ hàng gần (trong vòng 3 đời) kết hôn với nhau?

Trong Luật Hôn nhân và gia đình cấm không cho người có họ hàng gần (trong vòng 3 đời) kết hôn với nhau bởi vì: Khi kết hôn giữa những người có họ hàng gần thì đời con có tỷ lệ kiểu gen dị hợp giảm, đồng hợp tăng, tạo điều kiện cho các gen lặn có hại biểu hiện ra kiểu hình. Con cái thường bị dị tật, quái thai, …

Phần II: Câu hỏi và bài tập

Bài 1 (trang 70 SGK Sinh học 12): Các quần thể cùng loài thường khác biệt nhau về những đặc điểm di truyền nào?

Các quần thể cùng loài thường khác nhau về những đặc điểm di truyền như sau:

Mỗi quần thể có một vốn gen đặc trưng. Các đặc trưng của vốn gen thể hiện qua tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể (cấu trúc di truyền của quần thể hay thành phần kiểu gen của quần thể).

- Tần số alen = số lượng alen / tổng số alen các loại.

- Tần số kiểu gen = số cá thể mang kiểu gen đó / tổng số cá thể trong quần thể.

Bài 2 (trang 70 SGK Sinh học 12): Tần số alen và tần số các kiểu gen của quần thể cây tự thụ phấn và quần thể động vật giao phối gần sẽ thay đổi như thế nào qua các thế hệ?

- Thành phần kiểu gen của quần thể cây tự thụ phấn qua các thế hệ sẽ thay đổi theo hướng tăng dần tần số kiểu gen đồng hợp tử và giảm dần tần số kiểu gen dị hợp tử.

- Đối với nhiều loài động vật, hiện tượng các cá thể có cùng quan hệ huyết thống giao phối với nhau thì gọi là giao phối gần (cận huyết).

Ví dụ: Các cá thể có chung bố mẹ giao phối với nhau hoặc bố, mẹ giao phối với con cái. Hiện tượng giao phối gần như vậy sẽ dẫn đến làm biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể theo hướng tăng tần số kiểu gen đồng hợp tử và giảm tần số kiểu gen dị hợp tử.

Bài 3 (trang 70 SGK Sinh học 12): Vì sao các nhà chọn giống thường gặp rất nhiều trở ngại trong việc duy trì các dòng thuần chủng?

Các nhà chọn giống thường gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì các dòng thuần bởi vì: Nhiều gen lặn có hại trong điều kiện thuận lợi (từ dị hợp thành đồng hợp) biểu hiện ra kiểu hình làm cho các cá thể sinh vật bị giảm sức sống, giảm khả năng sinh sản thậm chí bị chết.

Bài 4 (trang 70 SGK Sinh học 12): Hãy chọn phương án trả lời đúng: Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,40. Sau 2 thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể sẽ là bao nhiêu?

A. 0,10

B. 0,20

C. 0,30

D. 0,40

Đáp án đúng: A. 0,10